BETA is de Belangenvereniging Tankstations voor zelfstandige pomphouders. En wat doet zij zoal voor haar leden? “BETA bewaakt de regelgeving in Den Haag en praat mee, bijvoorbeeld over [...] tabak”, aldus haar website. In 2013 vond BETA’s tabakslobby een gewillig oor in Den Haag, op bezoek bij de tabaksvriendelijke VVD. BETA is lid van het Platform Verkooppunten Tabak.

De lobby voor tabak vindt ook plaats via de bekende BOVAG, de brancheorganisatie van de naar eigen zeggen ongeveer 9000 ondernemers die zich met mobiliteit bezighouden. In het tv-programma ‘Haagse Lobby’ (oktober 2017) noemde TV-journalist Rick Nieman BOVAG een ‘vriend’ van de tabaksindustrie. Samen met BETA lobbyde BOVAG tevergeefs tegen het ‘afdekken van tabak’ bij pompstations. 

British American Tobacco (BAT), fabrikant van sigarettenmerken als Dunhill, Pall Mall, en Peter Stuyvesant, heeft ‘duurzaamheid’ hoog in het vaandel. Dat deze firma in Kenya al 15 jaar wetgeving tegenhoudt die de promotie en verkoop van sigaretten aan banden moet leggen, vindt zij blijkbaar heel gewoon.

Het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) behartigt de collectieve belangen van de supermarktbranche en foodservice-bedrijven en lobbyt op het ministerie van Volksgezondheid voor een belangrijk punt van de tabaksindustrie: zoveel mogelijk verkooppunten. De supermarkten hebben met succes geïnfiltreerd in de NSO, de brancheorganisatie van de tabaksdetailhandel.

Richard Bloemen van Heupink& Bloemen stond in 2017 op de 25e plaats van de Quote ‘Top 30 rijkste Nederlanders’. Hij maakt onder andere sigaretten met een (vanille)smaakje (‘Black Devil’). Die (smaak) zal er straks toch uit moeten! Zijn bedrijf, lid van de VSK, lobbyt richting VWS als kleine tabaksfirma gewoon mee met de groten.

Imperial Brands (voorheen ‘Imperial Tobacco’), maker van Gauloise en Davidoff sigaretten en Drum en Van Nelle shag maar ook Rizla vloeitjes), noemt zich ‘de meest gepassioneerde tabaksproducent ter wereld’. Dezelfde fabrikant werd in 2016 in de Britse pers gehekeld omdat ze veel te weinig zou doen om kinderarbeid op haar tabaksplantages te voorkomen.

Japan Tobacco International (JTI), maker van o.a. Camel sigaretten, vindt zichzelf “een van de fijnste plekken ter wereld om te werken”. Maar de fabrikant doet te weinig om kinderarbeid op tabaksplantages te voorkomen. En gebruikt een (heftig bekritiseerde) samenwerkingsovereenkomst met de ILO als dekmantel (zonder resultaat, overigens).

Het internationaal bekende KPMG zoekt elk jaar uit of de sigarettensmokkel toeneemt. Dat doet zij voor de Europese Unie, in opdracht van de vier grote tabaksfabrikanten, in de vorm van een rapport met de naam Project Sun. Eerder was alleen Philip Morris opdrachtgever voor deze rapportage, toen heette het nog Project Star. De onderzoeksmethode is aantoonbaar ondeugdelijk. Helaas worden de misleidende onderzoeksresultaten vaak kritiekloos door de media overgenomen en gepubliceerd.

De Nederlandse Organisatie Voor de Energiebranche (NOVE), die zich zo op het oog inspant voor bijvoorbeeld de handhaving van de leeftijdsgrens (18) voor de verkoop, is ‘gewoon’ lid van het Platform Verkooppunten Tabak (zie verderop), waarin de tabaksindustrie en supermarkten samen de toon zetten voor de promotie van tabak.

De Brancheorganisatie voor Tabaksdetailhandel NSO is de vereniging die voor de belangen van tabaks- en gemakswinkels opkomt. De NSO blijkt een verlengstuk van de tabaksindustrie te zijn. Zo vindt zij dat ook supermarkten en tankstations tabak moeten mogen verkopen. Saillant detail: NSO-directeur JanWillem Burgering riep de bij hem aangesloten kleine tabakswinkeliers in 2015 op om ‘een pakket-afhaalpunt’ te worden. Zo krijg je natuurlijk meer rokende klanten binnen.

De Nederlandse Vereniging voor de Sigarenindustrie (NVS) vertegenwoordigt de belangen van drie sigarenfabrikanten op de Nederlandse markt: Agio (Agio, Balmoral), Scandinavian Tobacco Group (Hajenius, Willem II) en Ritmeester. Directeur sinds lange tijd is Marcel Crijnen. Hij zit samen met Jan-Hein Sträter van de VSK in het algemeen bestuur van de werkgeversorganisatie VNO-NCW. “Roken moet mogen”, zei Crijnen in mei 2007 in De Telegraaf.

Marketing manager van Philip Morris International, James C. Bowling, zei in 1972: “Als ons product schadelijk is, stoppen we met de productie.” Maar nee, PMI, producent van de wereldwijde kaskraker Marlboro, stoomt sindsdien gewoon door. Haar nieuwste PR-strategie: de ‘rookloze’ (maar nog steeds kanker-veroorzakende) IQOS.

Kleine tabakswinkeliers en vertegenwoordigers van supermarkten ontmoeten elkaar op vergaderingen van het Platform Verkooppunten Tabak (PVT), dat actief lobbyt richting de ministeries, zoals bij een dreigende tabaksaccijnsverhoging. Organisaties als VNPI, BETA, BOVAG en TZN zijn hierbij aangesloten. Getuige het e-mailadres pvt@tabaksdetailhandel.nl is het secretariaat bij de NSO ondergebracht.

Forces noemt zich op Google: “Dé rokerssite van Nederland en België! Met alle tegengif tegen de anti-rokenpropaganda die je zocht.” De stichting wordt geleid door gepassioneerd roker en bedenker van de antirooklobby-farmaceuten-samenzweringstheorie, Wiel Maessen, die een rookvrij ziekenhuis in Leeuwarden helemaal niets vindt (want daarmee bezorg je rokers nog meer stress).

De Stichting Rokersbelangen (net als de stichting Forces een ‘frontsoldaat’ van de tabaksindustrie) wordt al jarenlang geleid door tabakslobbyist Ton Wurtz. De Stichting Rokersbelangenkrijgt elk jaar geld van de tabaksindustrie om 'de stem der rokers' te vertolken. “Natuurlijk weten wij dat het gebruik van tabak niet altijd bijdraagt tot onze lichamelijke gezondheid”. Ah, oké. En dan bovenaan de website het citaat: “Roken, het beste middel tegen Alzheimer.” Tja...

De Stichting Tabak en Zoetwaren Nederland, eigenaar van flink wat sigarettenautomaten, wordt sinds 2007 geleid door tabakslobbyist Gerard de Vries. Hij werd in 2015 ook voorzitter van de door Big Tobacco mede-gefinancierde TNLT. De Vries wist zich met zijn TZN gemakkelijk toegang te verschaffen tot de ministeries.   

De Taskforce Naleving Leeftijdsgrens Tabak (TNLT) is een lobbyclub die in verschillende rondes meet hoe het gesteld is met de naleving van de leeftijdsgrens onder de bij haar aangesloten leden (veelal branchevertegenwoordigers uit de tabaksdetailhandel en benzinestations) en heeft daarvoor geld gekregen van de tabaksindustrie. ‘De onafhankelijke’ voorzitter is Gerard de Vries. Dit samenwerkingsverband van brancheverenigingen van tabaksverkopers is zeker (en wellicht regelmatig) bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport op bezoek geweest.

De Vereniging Nederlandse Petroleum Industrie (VNPI) vertegenwoordigt 11 petroleumindustriemaatschappijen in Nederland. Deze maatschappijen raffineren aardolie, brengen petroleumproducten op de markt en verkopen deze bij tankstations. VNPIis lid van het Platform Verkooppunten Tabak en bekent daarmee kleur: ook zij bevorderen de verkoop van tabak.

De Vereniging Nederlandse Sigaretten- en Kerftabakindustrie (VSK) is op 1 januari 2017 ontstaan uit het samengaan van twee met de tabaksindustrie verbonden belangenorganisaties: de Stichting Sigarettenindustrie (SSI) en de Vereniging Nederlandse Kerftabakindustrie (VNK). Directeur is oud-VNK leidsman Jan-Hein Sträter. De VSK lobbyt voor alle shagfabrikanten en drie van de vier grote sigarettenfabrikanten in Nederland: JTI, Imperial Brands en BAT (zie boven). Zij heeft een eigen nieuwsportaal van waaruit pro-tabak boodschappen worden verspreid.

VNO-NCW, in de volksmond vaak ‘de werkgeversorganisatie’ genoemd, is de brancheorganisatie van werkgevers. Er zitten twee mensen uit de tabakswereld in het algemeen bestuur, Marcel Crijnen (sigaren) en Jan Hein Sträter (sigaretten en shag). Oud-algemeen directeur Niek Jan van Kesteren (tegenwoordig adviseur van de werkgevers en CDA-senator) maakte er geen geheim van de tabaksindustrie te steunen. Kortom, een sterke bondgenoot voor de tabaksindustrie.