De Vervangers, 2015

Ieder jaar sterven er 20.000 mensen in Nederland aan de gevolgen van hun verslaving aan nicotine. En omdat het aantal verslaafden al jarenlang ongeveer hetzelfde is, betekent dit dat er elke dag opnieuw 110 jonge mensen verslaafd raken aan nicotine – 40.000 per jaar. Waarvan de helft uiteindelijk op een heel nare manier doodgaat.

‘De Vervangers’, geschreven door Erwin Kleinjan in opdracht van Rookpreventie Jeugd, brengt in beeld hoe de tabaksindustrie jongeren verleidt om te gaan roken en hoe de overheid toekijkt. De film gaf voor longkankerpatiënte Anne Marie van Veen de doorslag om in 2016 met Rookpreventie Jeugd aangifte te doen tegen de tabaksindustrie.

The Dealers, Wanda de Kanter & Pauline Dekker | TEDxHaarlem, 2020

De longartsen en Rookpreventie Jeugd-oprichters Wanda de Kanter en Pauline Dekker hielden op 4 maart 2020 op TEDxHaarlem een pleidooi om de dealers van tabak aan te pakken, de supermarkten, met Albert Heijn voorop.

Supermarkten verkopen nu nog meer dan 50 procent van alle tabak in Nederland. Tabak is daardoor veel te gemakkelijk verkrijgbaar voor jongeren, ondanks de leeftijdsgrens van 18 jaar.

The Tobacco Conspiracy, 2018

Deze coproductie tussen Frankrijk en Canada speelt zich af achter de schermen van de enorme tabaksindustrie, waarvan de economische macht al vijf decennia groeit ten koste van de volksgezondheid.

De film van Nadia Collot, een aangrijpend onderzoek dat drie continenten bestrijkt, legt de enorme samenzwering bloot van een crimineel nalatige industrie die nieuwe markten verovert door middel van corruptie en manipulatie. Met zijn uiteenlopende standpunten, schokkende interviews en meeslepende beelden definieert ‘The Tobacco Conspiracy’ behendig de problemen in een complexe situatie waarin privébelangen en het algemeen belang botsen. 

We’re quitting smoking, so why is big tobacco booming?, 2019

Het aantal rokers daalt in het VK, de VS en een groot deel van Europa. 45 procent van de Britten rookte in de jaren 60 en 70, vergeleken met slechts 15 procent vandaag. Je zou denken dat dit slecht nieuws was voor de sigarettenwinsten, maar tabaksfabrikanten verdienen meer geld dan ooit. Ze beweren dat ze geen traditionele sigaretten meer op de markt brengen, maar tactieken achter de schermen doen anders vermoeden.

The Guardian legt uit hoe de meest succesvolle zakelijke onderneming in de geschiedenis haar val uit de gratie heeft doorstaan.

Waarom roken niet verboden is / Avondshow met Arjen Lubach, 2022

Waarom verbiedt de overheid sigaretten eigenlijk niet helemaal? Omdat het de overheid heel veel geld oplevert. Kies je voor de gezondheid van burgers of voor de gezondheid van de schatkist?

Black Lives / Black Lungs: The Journey of a Stolen Leaf, 2023

Filmer Lincoln Mondy laat zien hoe de tabaksplant een product is van kolonisatie en slavernij en vervolgens met toevoeging van menthol populair is gemaakt onder Afro-Amerikanen.

EenVandaag: Jeffrey Wigand, klokkenluider van de tabaksindustrie, 2016

Jeffrey Wigand is een van de grootste klokkenluiders uit de Amerikaanse geschiedenis. In de jaren 90 werkte hij als biochemicus voor tabaksfabrikant Brown & Williamson. Totdat hij besloot naar buiten te treden over de abjecte tactieken van de industrie om jongeren verslaafd te maken aan nicotine. In EenVandaag een exclusief interview met Jeffrey Wigand over zijn leven, en of hij dezelfde keuze had gemaakt als hij het nu opnieuw zou moeten doen. Ook spreken we met de Nederlandse longarts Wanda de Kanter, zij en Jeffrey Wigand trekken samen op in hun strijd tegen de tabaksindustrie.

Radar Extra: Waar rook is: de macht van de tabaksindustrie – deel I, 2017

Hoe kan het dat een product dat twee van de drie gebruikers op termijn doodt bij elke benzinepomp en supermarkt in de schappen ligt?

In een nieuw Radar Extra-tweeluik licht Antoinette Hertsenberg een stukje op van het rookgordijn dat om de tabaksindustrie heen hangt.

Radar Extra: Waar rook is: de macht van de tabaksindustrie – deel II, 2017

Welke rol speelt de tabaksindustrie bij het verhogen van het verslavende effect van de sigaret? Wat doet zij om tabaksontmoedigingsbeleid tegen te gaan? En houden sigarettenfabrikanten zich eigenlijk wel aan de wettelijke normen?

Deel 2 van het Radar Extra-tweeluik ‘Waar rook is: de macht van de tabaksindustrie’.

Tabaksindustrie / Zondag met Lubach, 2019

Arjen Lubach legt uit hoe de tabaksindustrie sjoemelt met de meetmethode voor teer, nicotine en koolmonoxide uit sigaretten, en roept op tweets te sturen aan EU-commissaris Stella Kyriakides.

Tabaksindustrie The Sequel (web only) / Zondag met Lubach, 2019

Na de uitzending van een week eerder constateert Lubach dat EU-commissaris Kyriakides er 25.000 volgers op Twitter bij kreeg. Maar een steekhoudende reactie uit Brussel bleef uit.

Europese Unie / Zondag met Lubach, 2020

Lubach komt terug op de uitzending van 2019 over de sjoemelsigaret en analyseert de kloof tussen de burger en de EU. Opnieuw roept hij op EU-commissaris Stella Kyriakides met tweets te bestoken.

Why Teens Vape: Are Vapes Really Healthier Than Cigarettes?, 2022

Vapen in het openbaar komt steeds vaker voor in Singapore, ondanks wetten die e-sigaretten verbieden. Het aantal mensen dat werd betrapt op het kopen, gebruiken of bezitten van een exemplaar is vorig jaar meer dan verdrievoudigd, en eenderde van de betrapte personen was jonger dan 18 jaar.

Munah Bagharib praat met tieners die dampen om de aantrekkingskracht te ontdekken, onderzoekt de ondergrondse markt voor vapes en voert een test uit om erachter te komen wat er in de vloeistoffen zit die ze inademen.

Vape Haze, 2022

Australische documentaire over de grote populariteit van vapes onder jongeren in Australië, waar e-sigaretten niet legaal verkocht mogen worden zonder doktersrecept. Jongeren weten toch gemakkelijk aan de vapes te komen en raken zonder het te beseffen zwaar verslaafd.

Radar: Minderjarige koopt illegaal schadelijke vapes?!, 2022

Een 16-jarig meisje krijgt in zes van de tien winkels een wegwerpvape mee tijdens een steekproef van Radar, terwijl de wet verbiedt om vapes te verkopen aan minderjarigen.

Vapes zijn immers schadelijk en kunnen leiden tot long- en hersenproblemen, zegt longarts Wanda de Kanter. Zij maakt zich zorgen over de populariteit van vapes onder jongeren.

Zembla: De nieuwe nicotineverslaafden, 2022

De verkoop van vapes aan minderjarigen is verboden, maar bij Zembla laten scholieren zien hoe doodeenvoudig het is om dat verbod te omzeilen. Ze bestellen vapes online, of kopen ze in een vapeshop waar niet om hun leeftijd wordt gevraagd.

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) erkent dit probleem en stelt dat ze te weinig mensen hebben om goed te kunnen controleren.

Vapen / Avondshow met Arjen Lubach, 2022

Vapen leek een manier om van roken af te komen, maar veel niet-rokers beginnen juist door de e-sigaret.

Tobacco’s Starring Role, 2022

‘Tobacco’s Starring Role’, de 5e jaarlijkse While You Were Streaming-studie van Truth Initiative naar de meest populaire entertainment op het scherm voor 15- tot 24-jarigen, vond dat 25 miljoen jonge mensen in 2021 werden blootgesteld aan tabaksbeelden in populaire tv-shows en nog eens 24,9 miljoen via de best bezochte films. Het rapport analyseerde ook topmuziekvideo’s met tabaksafbeeldingen, die gezamenlijk meer dan 2 miljard keer werden bekeken op YouTube. Dit is reden tot ernstige bezorgdheid, aangezien meer dan 2,5 miljoen middelbare scholieren in de VS in 2022 e-sigaretten gebruikten, volgens de National Youth Tobacco Survey (NYTS), waarbij 46 procent van de middelbare scholieren dat bijna dagelijks doet.

Smoke ’Em if you Got ’Em, 2023

Een lange lijst van beroemdheden die rookten en dat niet overleefden.

Videocolumn Willem Melchior: ‘Heb ik de kanker aan mezelf te wijten?’, 2018

Schrijver Willem Melchior vond roken geweldig. ‘Ik wist niet beter dan dat ik er bewust voor koos, dat ik ervan genoot en dat het wezenlijk deel uitmaakte van mijn bestaan.’ Tot hij kanker kreeg. Bekijk zijn videocolumn. Of lees zijn verhaal hier.