Longkanker komt beduidend meer voor in wijken of gebieden met een lagere sociaaleconomische status, wat samenhangt met het grotere aantal rokers. Dat blijkt uit de vandaag gepresenteerde Kankeratlas van het Integraal Kankercentrum Nederland. Verder in Kort binnenlands nieuws: Kwart kinderen met astma op IC is blootgesteld aan tabak / Hoorzitting Kamer over zorgplichtwet voor bedrijven / Kamervragen over tabakswinkels van supermarkten / NVWA intensiveert handhaving tabaks- en alcoholregels.

Door de webredactie

Longkanker wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door roken en lijkt vaker voor te komen in grote steden, en dan met name in wijken of gebieden met een lagere sociaaleconomische status, waar meer gerookt wordt. Dat is een van de in het oog springende conclusies van de Nederlandse Kankeratlas die vandaag gepresenteerd wordt door het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL).

De Kankeratlas brengt op een webpagina per postcodegebied de incidentie van 24 kankersoorten in Nederland in kaart, afgezet tegen het landelijk gemiddelde over de periode 2011-2020. Bij sommige kankersoorten zijn duidelijke regionale verschillen te zien, die onder meer zijn toe te schrijven aan omgevingsfactoren. Zo laten de longkankercijfers helder de invloed van roken op de gezondheidskloof in Nederland zien: juist in de wijken met een lagere sociaaleconomische status komt longkanker beduidend vaker voor. De samenstellers van de atlas houden er rekening mee dat luchtvervuiling ook een rol speelt bij het ontstaan van longkanker, maar gaan ervan uit dat niet meer dan 10 procent van de longkankergevallen daardoor wordt veroorzaakt. Meer dan 80 procent van de longkanker is toe te schrijven aan roken. Al veel langer is bekend dat in de laagst opgeleide groepen in de samenleving het meest wordt gerookt.

Het doel van de Kankeratlas is om beleidsmakers en media sneller en gemakkelijker van informatie te voorzien en daarmee een aanzet te geven tot nieuwe preventiemaatregelen.
Bekijk de Nederlandse Kankeratlas op iknl.nl

Kwart kinderen met astma op IC is blootgesteld aan tabak

“De grootste risicofactor voor een IC-opname voor kinderen met astma is sigarettenrook”, zegt promovendus Shelley Boeschoten van het Erasmus MC Sophia. Uit haar onderzoek blijkt dat bij 23 procent van de kinderen met astma die op de IC belanden nicotine in de urine werd teruggevonden. Bij kinderen met astma op een gewone ziekenhuisafdeling was dat in 13 procent van de gevallen zo. Kinderen kunnen aan tweedehandsrook zijn blootgesteld, maar ook aan derdehandsrook, bijvoorbeeld van ouders die weliswaar buiten roken, maar daarna hun kind vastpakken en knuffelen. “Vaak zijn ouders zich er niet bewust van dat ze stoffen mee naar binnen nemen die voor hun kind met astma zeer schadelijk zijn. Ik hoop dat ouders zich dit beter gaan realiseren”, zegt Boeschoten.
Lees meer op amazingerasmusmc.nl

Hoorzitting Kamer over zorgplichtwet voor bedrijven

Komende woensdag houdt de Tweede Kamer een hoorzitting over de Initiatiefwet verantwoord en duurzaam internationaal ondernemen (Wvdio) van de Tweede Kamerleden Stieneke van der Graaf (CU), Jasper van Dijk (SP), Joris Thijssen (PvdA), Tom van der Lee (GL), Marieke Koekkoek (Volt) en Alexander Hammelburg (D66). Met de initiatiefwet willen de Kamerleden bereiken dat bedrijven die internationaal handeldrijven wettelijk worden verplicht om nadelige gevolgen daarvan op mensenrechten, arbeidsrechten of het milieu in een ander land dan Nederland tegen te gaan. Daarover moeten de bedrijven verslag doen en de Autoriteit Consument & Markt zal toezicht houden op naleving van de wet.

Het bedrijfsleven noemt de wet te vaag en ook voorbarig, omdat de Europese Commissie met eenzelfde Europese zorgplicht voor bedrijven bezig is. Voorzitter Ingrid Thijssen van VNO-NCW, die zelf zal spreken tijdens de hoorzitting, meent dat zelfregulering via convenanten veel beter zal werken. Maar initiatiefnemer Van der Graaf vindt juist dat de wet bedrijven meer duidelijkheid zal bieden en wijst naar Duitsland en Frankrijk, waar al een rapportageplicht bestaat, en naar België, Spanje en het Verenigd Koninkrijk, waar ook wetgeving in voorbereiding is. Eurocommissaris Didier Reynders (Justitie) roept lidstaten zelfs op om alvast met nationale wetgeving te beginnen, stelt Van der Graaf in het FD.

De tabaksindustrie veroorzaak wereldwijd grote milieuschade en is verantwoordelijk voor kinderarbeid in de tabaksteelt. Nederlandse vestigingen van tabaksbedrijven zullen daar met deze wet verantwoording over moeten afleggen.
Lees meer in het FD

Kamervragen over tabakswinkels van supermarkten

Het Tweede Kamerlid Mohammed Mohandis (PvdA) stelde, mede naar aanleiding van berichtgeving op TabakNee, schriftelijke vragen aan staatssecretaris Maarten van Ooijen (Volksgezondheid) over de samenwerking tussen retailers en de tabaksindustrie om extra tabakswinkels te openen. Mohandis wil van de staatssecretaris weten hoe hij tegen deze ontwikkeling aankijkt en wat hij wil doen om te voorkomen dat supermarkten vooruitlopend op het verkoopverbod van tabak in supermarkten per 1 juli 2024 aparte tabakswinkels openen. Ook wil Mohandis weten hoe de overheid zicht houdt op een toename van het aantal tabakswinkels in 2023 en of de staatssecretaris de mening deelt dat een vergunningstelsel met vergunningen met een maximale geldigheidsduur de beste manier is om een wildgroei aan tabakswinkels te voorkomen.
Lees de integrale vragen op tweedekamer.nl

NVWA intensiveert handhaving tabaks- en alcoholregels

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) gaat de extra middelen die in het coalitieakkoord voor de dienst zijn uitgetrokken onder meer gebruiken om de regels voor tabak en alcohol beter te handhaven. Het geld wordt onder meer besteed aan verspreiding van kennis over de regels voor reclame en marketing voor tabak en alcohol en aan de handhaving van die regels. Ook wordt de juridische capaciteit versterkt om opgelegde maatregelen zoals boetes adequaat te kunnen afhandelen. Met een understatement schrijft de NVWA over de maatregelen om het gebruik van tabak en alcohol te ontmoedigen: “Niet alle bedrijven die voordeel halen uit de verkoop van alcohol en tabak steunen echter de handhaving van de nieuwe maatregelen.” Grote bedrijven zoeken naar manieren om de regels te omzeilen en spelen daarbij in op trends onder jongeren, zoals de recente populariteit van snus en e-sigaretten. De NVWA zal extra middelen inzetten om meer inzicht te krijgen in illegale (online) kanalen waarlangs veelal kleine spelers illegale producten aanbieden. Waarbij de dienst afsluit met de disclaimer dat voor het terugdringen van roken en (problematisch) alcoholgebruik toezicht en handhaven alleen niet genoeg zijn, maar dat dat alleen kan worden bereikt met een samenhangend pakket aan maatregelen. De NVWA besteedt 3 procent van de beschikbare capaciteit aan handhaving van de tabaks- en alcoholregels. Het totaalbudget van de NVWA in 2023 is 250 miljoen euro.
Lees meer bij nvwa.nl