Terwijl wetgevers nog worstelen met regelgeving voor alternatieve rookwaren als e-sigaretten met smaakjes en producten voor verhitte tabak, is de tabaksindustrie allang bezig weer nieuwe productinnovaties te ontwikkelen. Een overzicht, van staafjes nicotinepoeder tot CBD-liquids.

Door Shane Bergvik en Bas van Lier

De grote tabaksproducenten voelen al enige tijd aankomen dat het einde van de traditionele sigaret nabij is. Sterker nog, sommige fabrikanten – Philip Morris Interntional (PMI) voorop – beweren dat ze van die sigaret af willen, al blijven ze ’m voorlopig met verve aan de man brengen. Om straks toch de lucratieve markt van de nicotineverslaving niet te verliezen, verzinnen de tabaksfirma’s allerlei nieuwe producten, die ze als ‘minder schadelijk’ proberen aan te prijzen. Elektronische sigaretten waarin vloeistof wordt verdampt en heat-not-burn-producten (HNB) waarin tabak niet wordt verbrand maar verhit, zijn inmiddels ruimschoots beschikbaar in tabakszaken en gespecialiseerde winkels.

De fabrikanten houden vol dat deze nieuwe producten bedoeld zijn om rokers van traditionele sigaretten alternatieven te bieden die minder gezondheidsschade zouden veroorzaken. Onderzoeken, onder meer van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), laten zien dat ook deze producten kankerverwekkende stoffen bevatten en longschade kunnen veroorzaken. Recent stelde PMI’s financiële topman Emmanuel Babeau in de Financial Times dat het bedrijf de traditionele sigaret blijft promoten, omdat het anders straks geen rokers heeft om te bekeren. “Als we de link naar de rokers kwijtraken, kunnen we ze niet gemakkelijk begeleiden naar het product”, aldus Babeau.

De tabaksindustrie werkt ondertussen aan alweer nieuwe productinnovaties, waarvan zij hier en daar al het een en ander laat doorschemeren. Hieronder een overzicht van de nieuwe producten die tabaksfirma’s in petto hebben.

Philip Morris International
PMI, producent van Marlboro, het meest verkochte sigarettenmerk ter wereld, zegt van die sigaretten af te willen en riep in Groot-Brittannië zelfs op tot een verbod. In werkelijkheid is hier sprake van een gewiekste marketingcampagne voor PMI’s heat-not-burn-product IQOS/Heets. De fabrikant noemt dit een ‘rookloos’ product, wat al als een woordspel is doorgeprikt. De IQOS is een apparaatje waar tabakssticks (sigaretten dus) in worden geschoven om ze te verwarmen tot een temperatuur waarbij er rook vrijkomt, die geïnhaleerd kan worden.

Heatstick met koolstof punt

PMI werkt inmiddels aan nieuwe varianten van de opwarmsigaret, zoals blijkt op de website PMI Science. IQOS wordt daarop aangeduid als Platform 1. Een nieuwe versie, Platform 2 gedoopt, heeft geen apparaatje meer nodig om de sigaret te verwarmen. Een koolstof puntje aan de sigaret, die met een aansteker kan worden aangestoken, zorgt voor de verwarming van de tabak. Platform 2 lijkt daarmee veel meer op een traditionele sigaret dan de huidige IQOS. Toch voldeed het ontwerp niet en bij de recente bekendmaking van de jaarcijfers liet PMI weten dat dit project is gestaakt. Maar het laat wel zien welke kant het bedrijf op wil.

Nicotinepoeder

Een ander opmerkelijk product waar PMI aan werkt is een staafje dat een oplosbaar nicotinepoeder bevat. Het staafje moet in een niet-elektronisch apparaatje worden geschoven. In de mechanische huls wordt de poeder verdampt tot rook die kan worden geïnhaleerd. PMI stelt dat dit product met succes aan een klinische veiligheidsstudie van één maand is onderworpen.

Nieuwe generatie e-sigaret

Ook op het gebied van e-sigaretten zet PMI stappen. Een nieuwe generatie, de IQOS-VEEV, werkt met los verkrijgbare pods waar de vloeistof al in zit. Die vloeistof wordt via een nieuwe techniek verdampt. Het apparaatje stopt automatisch als de vloeistof dreigt op te raken, dat voorkomt oververhitting en zogenoemde ‘dry-puffs’, die in de bestaande e-sigaretten “verantwoordelijk zijn voor de creatie van hogere niveaus van schadelijke chemicaliën”. Waarmee de fabrikant dus toegeeft dat e-sigaretten zulke schadelijke stoffen bevatten. 

British American Tobacco
Ook de maker van Lucky Strike en Camel-sigaretten, British American Tobacco (BAT), legt zich toe op ‘rookloze’ alternatieven voor sigaretten. BAT promoot zijn e-sigaretten, heat-not-burn Glo en orale nicotineproducten, zoals de in Nederland inmiddels verboden nicotinezakjes van het merk Velo, met de slogan ‘Creating a Better Tomorrow’. In 2020 kondigde BAT plannen aan om rookwaren te ontwikkelen met andere opwekkende ingrediënten dan nicotine, in een kennelijke poging om regelgeving voor rookwaren met nicotine te omzeilen. Dat betekent dat BAT achter de schermen werkt aan producten die cannabidiol (CBD) verdampen en zelfs zegt te experimenteren met stoffen als cafeïne, zo blijkt uit BAT’s science and innovation-rapport.

Pilot met CBD-verdamper

De aankondiging van de ‘Beyond Nicotine’-doelstelling viel samen met de pilot-lancering in Engeland van BAT’s eerste CBD-verdamper: de VUSE CBD Zone. Die pilot is inmiddels afgelopen. Kort na de lancering startte BAT een strategische samenwerking met het Canadese Organigram Inc. Dit bedrijf richt zich op onderzoek en productontwikkeling van de volgende generatie cannabisproducten, met een initiële focus op CBD. BAT zegt voorzichtig te blijven met cannabis, aangezien veel markten om wettelijke redenen ontoegankelijk blijven. Maar BAT heeft wel al langer een patent op een methode om via verdamping, naast nicotine, CBD en stimulerende stoffen als cafeïne, ook THC toe te dienen.

Japan Tobacco International
Camel en Winston-producent Japan Tobacco International (JTI) geeft nog weinig prijs over nieuwe producten. Marktuitbreiding van de Heated Tobacco Sticks (HTS), die in JTI’s tabaksverwarmer Ploom gebruikt worden, hebben prioriteit. In een recente bijeenkomst met investeerders zei CEO Masamichi Terabatake te focussen op het behalen van de HTS-doelen voor 2027. Dat wil zeggen, dat tegen die tijd 15 tot 20 procent van JTI’s inkomsten van HTS moet komen. Over nieuwe productontwikkelingen zei Terabatake: “Hoe kunnen we praten over de toekomst als we nog niet helemaal gevestigd zijn in de markt van deze nieuwe categorie producten?” Toch zegt Terabatake dat er al sinds 2020 projecten lopen die verder kijken dan nicotine. Maar hij vindt het nog te vroeg om deze nu aan te kondigen.

Koppeling met app

Rond dezelfde tijd is JTI een partnership aangegaan met Silicon Valley’s Plug and Play. Dit bedrijf selecteert jaarlijks twintig startups die nieuwe vape- en HNB-producten voor JTI moeten ontwikkelen of bestaande verbeteren. Mogelijk komen er binnenkort uit deze samenwerking heel nieuwe producten op de markt, maar daar is nog niets over bekend.

JTI’s nieuwste HNB-product is de Ploom X, deze is sinds vorig jaar al verkrijgbaar in Japan. Er is weinig verschil met de vorige Ploom-versie, zij het dat de Ploom X is voorzien van Bluetooth. Je kunt het daardoor koppelen aan een app waarmee je het apparaatje bijvoorbeeld ‘op slot’ kunt zetten en de batterijstatus kunt zien. JTI lijkt mee te gaan in een trend die we ook in de vape-markt zien. Omdat de vape-techniek vrijwel overal hetzelfde is, promoten bedrijven hun producten steeds vaker als hebbedingetjes, voorzien van allerlei toeters en bellen. Zo zijn er nu vapes te koop die je met je stem kunt bedienen, denk aan het veranderen van de temperatuur. Maar de koppeling van JTI’s Ploom X met een app is waarschijnlijk vooral gericht op het verzamelen van data van consumenten en het versturen van commerciële boodschappen.

Imperial Brands
In tegenstelling tot zijn concurrenten lijkt Imperial Brands (IB) minder interesse te hebben in de nieuwe generatie producten. Het bedrijf heeft de traditionele sigaretten (JSP, L&B, West, Gauloises) nog altijd op de eerste plaats staan. De komende vijf jaar wil het bedrijf dan ook zijn positie verstevigen in de sigarettenmarkten van Australië, Duitsland, Spanje, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten.

Toch doet Imperial Brands wel al proeven in Europa en verkoopt zijn HNB Pulze inmiddels in Griekenland en Tsjechië. Met de proeven kijkt het bedrijf hoe het de Pulze later op andere Europese markten kan uitbrengen. Ook doet IB een verkooppilot van zijn Blu-vape in North-Carolina, VS.
Daarnaast is IB wel degelijk bezig zijn portfolio, net als BAT, verder uit te breiden richting cannabis. Het bedrijf investeerde onlangs 123 miljoen dollar in het Canadese cannabisbedrijf Auxly, dat wiet-verdampers, edibles en CBD-crèmes produceert. Naast de fondsen krijgt Auxly toegang tot Imperial Brands’ vape-innovatiebedrijf Nerudia. Nerudia zegt onder andere te werken aan nieuwe manieren van verhitten en verdampen.

Nieuwe vape-, HNB- en sigaretbedrijven
Niet alleen de grote spelers brengen nieuwe tabaks- en vape-producten op de markt. Wereldwijd ontspruiten steeds meer bedrijven die voornamelijk via webshops alternatieven voor de traditionele sigaret verkopen. Veel van die producten bevatten geen nicotine, maar bijvoorbeeld cafeïne, bepaalde kruiden en vooral vaak cannabis (CBD of THC).

In de Verenigde Staten beoordeelt de Food and Drug Administration (FDA) of de claims die zulke bedrijven maken wel kloppen en of nieuwe producten niet alsnog schadelijk voor de gezondheid zijn. In Amerika kunnen nieuwe producten pas worden verkocht met een FDA-goedkeuring. In Nederland hebben we niet zo’n toelatingssysteem, slechts de verplichting voor bedrijven om nieuwe producten voor ze die op de markt brengen aan te melden. In 2017 vroeg de Tweede Kamer de staatssecretaris van VWS nog te onderzoeken of Nederland niet ook zo’n toelatingsprocedure voor nieuwe rookwaren zou moeten hebben. Een jaar later antwoordde Paul Blokhuis er niets in te zien: een vergunning zou consumenten de indruk kunnen geven dat de overheid een nieuw product aanbeveelt.

tags:  imperial brands | sigaretten | nicotineverslaving | cannabis | vape-industrie | heat-not-burn | PMI | JTI | BAT | e-sigaret