Kleinere winkels die tabak verkopen worden vertegenwoordigd door NSO, de brancheorganisatie van de tabaksdetailhandel. Het blijkt dat die vereniging vooral opkomt voor de belangen van supermarkten en de tabaksindustrie. “Het NSO-bestuur is gecorrumpeerd.” 

Door de webredactie

Kleinere winkels die tabak verkopen, de zogenoemde tabaks- en gemakswinkels, worden vertegenwoordigd door de NSO, de brancheorganisatie van de tabaksdetailhandel, een vereniging die zo’n 1500 tabaks- en gemakswinkels vertegenwoordigt. Deze winkels, zegt de NSO, vervullen een belangrijke functie in de buurt.
Tot woede van de NSO is zij, zo bleek begin februari 2018, niet meer welkom bij het ministerie van Volksgezondheid, omdat dit ministerie haar beschouwt als een mogelijke tabakslobbyorganisatie. Mogelijk heeft een artikel in Vrij Nederland hieraan bijgedragen, gevolgd door een serie op TabakNee: ‘Het tabakssyndicaat en de kleine winkelier’. Uit het uitvoerige onderzoek blijkt dat de NSO een verlengstuk is van de supermarktbranche en van de tabaksindustrie. In feite maakt de supermarktbranche er de dienst uit. Vandaar dat de NSO ook pleit voor de verkoop van tabak door de supermarkten, terwijl deze concurrent nummer één zijn van de tabaksspeciaalzaken waar de NSO voor zegt op te komen. “Het NSO-bestuur is gecorrumpeerd, een andere conclusie kun je niet trekken,” merkte een eigenaar van een tabakswinkel op. “Met onze belangenorganisatie raken wij van de regen in de drup. Wat is nut en noodzaak van de NSO voor mijn tabaksspeciaalzaak?”

Haagse Lobby

Voorzitter van de NSO is Jos Zuijdwijk. Het grote publiek leerde hem kennen in het tv-programma Haagse Lobby, 12 oktober 2017: “Dat tabak een slecht product is en dat tabak op termijn de wereld uit gaat, is wat mij betreft prima. Maar blijf met je fikken van mijn winkeliers af [...],” verkondigde Zuijdwijk op de beeldbuis.
Een andere spil in het NSO-web is Gert Koudijs. Hij is er al bijna 17 jaar de secretaris.
Janwillem Burgering is een andere sleutelfiguur. Hij lobbyt voor de belangen van de tabaksindustrie en voor de verkoop van tabak via supermarkten, tankstations én de kleine tabakswinkeliers. Bovendien is Burgering een van de twee bestuurders van de VVP, de vereniging van postale en bancaire retailers, de belangenorganisatie van ondernemers die een post- en pakketpunt (en financiële dienstverlening) in hun winkel hebben. Dat zijn vaak tabakswinkels en supermarkten, de bekende plekken waar je een postpakketje kunt brengen of ophalen. Je kunt daar ongevraagd getrakteerd worden op een muur van tabak.
Dat de NSO ook via die weg lobbyt voor de verkoop van tabak werd duidelijk in dit artikel op TabakNee. Daarom besloot staatssecretaris Paul Blokhuis (Volksgezondheid) op 11 januari 2018 dat tabakswinkels met een ophaalpunt hun tabakswaren, net als supermarken, moeten gaan afdekken.
In november 2018 bleek uit het Nationaal Preventieakkoord dat Blokhuis voor alle tabaksspeciaalzaken een uitstal- en reclameverbod wil invoeren, met uitzondering van een handjevol ‘superspeciaalzaken’. Dat nieuws leidde tot verontwaardiging bij de NSO.

153 verkooppunten in 1012

De kleine tabaks- en gemakswinkels gedijen goed in Amsterdam, vaak omdat de verkoop gecombineerd wordt met die van souvenirs. TabakNee onthulde in juni 2018 dat het aantal winkels dat tabak verkoopt sinds het jaar 2000 meer dan verdrievoudigd is in het centrum van Amsterdam, postcode 1012 plus zo’n veertig nabij liggende straten, de indeling die de gemeente Amsterdam hanteert. Eind april 2018 telde het Amsterdamse centrum 153 verkooppunten van tabak. De Amsterdamse wethouder Simone Kukenheim, die over de zorg gaat, beloofde hier wat tegen te gaan doen, al bleek dit niet haar eerste prioriteit.