Beweringen van een voormalige Maleisische opperrechter als zou het aangekondigde generatiegebonden tabaksverbod in strijd zijn met de grondwet zijn ongefundeerd, stelt de Raad voor Tabaksontmoediging. De regering stuurt de wet deze maand naar het parlement.

Door de webredactie

De Maleisische Raad voor Tabaksontmoediging (Malaysian Council for Tobacco Control, MCTC) ontkracht de bewering dat de aangekondigde wet op een generatiegebonden tabaksverbod in Maleisië een inbreuk zou vormen op de constitutioneel vastgelegde persoonlijke vrijheid en het gelijkheidsbeginsel. De Maleisische regering heeft een wet in voorbereiding die een verkoopverbod van nicotineproducten (sigaretten en e-sigaretten) regelt aan iedereen geboren vanaf 2007. De wet, aanvankelijk beoogd voor iedereen geboren vanaf 2005, werd in januari vorig jaar aangekondigd.

De MCTC reageert met zijn stellingname op een artikel van een voormalig hoofd van het Federale Hof, de hoogste rechtbank van Maleisië. In de New Straits Times schreef advocaat Tun Zaki Azmi, van 2008 tot 2011 Chief Justice van Maleisië, dat het generationele eindspel (Generational Endgame, GEG) zoals de wet wordt genoemd, de persoonlijke vrijheid aantast en discriminerend is. De wet ontneemt volgens hem straks een hele generatie volwassenen de mogelijkheid hun vrijheid uit te oefenen, terwijl anderen dat wel kunnen. Sinds de wet werd aangekondigd voert Zaki Azmi met steeds dezelfde argumenten een stevige lobby tegen de GEG-wet. Hij bepleit bijvoorbeeld ook dat e-sigaretten worden uitgezonderd van de wet, naar het voorbeeld van Nieuw-Zeeland, waar het parlement in december vorig jaar een wet op een generatiegebonden verkoopverbod aannam voor tabak, maar niet voor e-sigaretten.

Geen ongrondwettelijke schending

Maar de MCTC, waarin 40 antirookorganisaties zijn verenigd, stelt dat de wet wel degelijk aan de grondwet voldoet. De Malay Mail citeert uit een verklaring van de organisatie: “Nicotineverslaving is niet anders dan een verslaving aan andere drugs. Als het land andere drugs kan verbieden of reguleren, kan het ook nicotine reguleren. Daarbij moet worden benadrukt dat nicotine verslavender is dan opium; als we een oorlog tegen opium kunnen voeren, waarom dan niet tegen nicotine?”

De MCTC wijst erop dat artikel 5(1) van de grondwet de persoonlijke vrijheid van het individu waarborgt, tenzij een wet daar beperkingen in aanbrengt. “Als er een geldige wet van kracht is, en de overheid handelt daarnaar, is er geen ongrondwettelijke schending van de persoonlijke vrijheid”, aldus de MCTC.

Leeftijdsonderscheid is toelaatbaar

Van discriminatie is ook geen sprake, omdat de grondwet in artikel 8(1) bepaalt dat iedereen gelijk is voor de wet en recht heeft op gelijke bescherming onder de wet. Maar dat betekent niet dat er geen onderscheid gemaakt mag worden, bijvoorbeeld op grond van leeftijd.

 “Leeftijd is een toelaatbare factor om personen in verschillende categorieën in te delen”, stelt de MCTC. “We hebben wetten over meerderjarigheid, kiesgerechtigdheid, recht om verkiezingen te betwisten, huwelijksleeftijd, leeftijd voor toestemming om seks te hebben, leeftijd waaronder er geen strafrechtelijke aansprakelijkheid bestaat, en speciale gerechtelijke procedures voor jongeren. Leeftijd is een toelaatbaar, rationeel en noodzakelijk criterium voor classificatie in verschillende wetten.”

Het onderscheid tussen mensen geboren voor en vanaf 2007 voldoet aan die criteria, meent de MCTC, die verder stelt dat het onderscheid in verhouding staat tot de nobele doelen van de wet, namelijk het uitbannen van de ‘plaag van het roken’. De GEG-wet wil dit bereiken ‘in een geest van geleidelijkheid’, aldus de organisatie.

Accijns op e-vloeistoffen

Naar verwachting zal de Maleisische minister van Volksgezondheid de wet in mei indienden bij het parlement. In februari kondigde het ministerie van Financiën ook een wet aan die accijnsheffingen op e-vloeistoffen met nicotine invoert. De helft van de opbrengsten daarvan, geschat op 2 miljard ringgit (ruim 400 miljoen euro), zal naar Volksgezondheid gaan. In Maleisië was al eerder sprake van een dergelijk tabaksverslavingsfonds, waarbij tabaksaccijnzen gebruikt zouden worden voor financiering van rookstophulp.

Via het burgerinitiatief Nicotinee pleiten Rookpreventie Jeugd, ConsumentenClaim en verschillende andere organisaties ook voor een generatiegebonden verkoopverbod van nicotineproducten voor iedereen geboren vanaf 2012. Steun dit initiatief op nicotinee.nl.