Samenvallend met de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties organiseert de tabaksindustrie een symposium in New York over schadebeperking door e-sigaretten en de bijdrage daarvan aan de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de VN. Bij veel sprekers is de link met Philip Morris International niet ver te zoeken.

Door de webredactie

Precies in de week dat regeringsvertegenwoordigers uit de hele wereld zich verzamelen in New York voor de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties, organiseert de nicotinelobby er een symposium onder de verhullende titel ‘New Approaches to Tobacco Control’. Deze ‘gezondheidsconferentie’ op maandag 19 september belooft te onderzoeken hoe “het verminderen van de wereldwijde afhankelijkheid van tabak kan bijdragen aan de duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s) van de Verenigde Naties.”

Het symposium wordt voorgezeten door Derek Yach, voormalig directeur van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en tot vorig jaar president van de Foundation for a Smoke-Free World, wat als bekend een promotievehikel van tabaksfabrikant Philip Morris is. Tweede voorzitter is Nataliia Toropova, ook een voormalig WHO-medewerker, die nu aan het hoofd staat van de Heathy Initiatives International Think Tank, een wat schimmige organisatie in Oekraïne. Eerder werkte zij in Oost-Europa voor de Amerikaanse organisatie Campaign for Tobacco-Free Kids.

Harm reduction als beleidsoptie

De inleidende tekst op de website van het symposium stelt dat “wetenschappelijk gefundeerde innovaties, zoals Electronic Nicotine Delivery Systems (ENDS)” kunnen bijdragen aan verbetering van de volksgezondheid (SDG 3), klimaatactie (SDG 13) en schoon water (SDG 6). “Door de perspectieven van onderzoekers, de industrie en de overheid te integreren, beschouwt deze conferentie de beperking van tabaksschade als een integraal onderdeel van tabaksontmoediging en een beleidsoptie om de menselijke gezondheid en het milieu te verbeteren.”

Allemaal teksten die beleidsmakers over de hele wereld kunnen aanspreken en die ze, als ze toch in New York zijn, in de verleiding kunnen brengen aan het symposium deel te nemen. In werkelijkheid belanden ze dan in een grote reclameshow voor de elektronische sigaret. De conferentie wordt dan ook gesponsord door twee producenten van e-sigaretten, Smood en Ventus Medical Ltd, die allebei proberen zich beter voor te doen dan de meeste andere e-sigaretproducenten.

Bedrijf van IQOS-uitvinder

Smood blijkt mede-opgericht door de voormalige Philip Morris-medewerker Laurent Manca, die zich presenteert als de uitvinder van de IQOS, het apparaatje waarmee tabak wordt verhit in plaats van verbrand. Het bedrijf uit New York stelt dat zijn wegwerp-e-sigaretten zijn ontwikkeld door ingenieurs van medische apparatuur en chemici van Harvard, MIT en NYU. Het zet zich verder af tegen de concurrentie door als enige een recyclingprogramma voor zijn producten te hebben opgezet. Daarmee speelt het in op groeiend besef over de milieuschade door e-sigaretten. Maar dat klanten hiervoor onder opgave van hun naam en e-mail bij inlevering van 10 lege vapes 10 procent korting krijgen op hun nieuwe bestelling, verraadt dat het hier om een uitgekiende marketingoperatie gaat. Het bedrijf stelt dan ook zonder omhaal dat het er alles aan wil doen om “de vaporizer-revolutie naar zo veel mogelijk volwassen rokers te brengen.”

E-sigaret als nicotinevervanger

Ventus Medical uit Liverpool zet helemaal in op de medische invalshoek en presenteert zijn e-sigaretten van het merk Enhale als Nicotine Replacement Therapy (NRT), als nicotinevervanger dus. In het Verenigd Koninkrijk heeft de nicotinelobby het pleit voor de e-sigaret gewonnen en zet de overheid in op promotie van de elektronische variant als ‘minder schadelijke’ vervanging van de traditionele sigaret. Maar de antecedenten van de CEO van Ventus, de Zwitser Julien Lacour-Gayet, verraden alweer de invloed van de tabaksindustrie. Ook hij werkte eerder bij Philip Morris, waar hij in 2013 en 2014 de strategie ontwikkelde voor de lancering van de IQOS. Vervolgens richtte hij Nexvap op, producent van een dunne e-sigaret met de nadruk op design, waarvan hij nog steeds non-executive chairman is. Sinds 2019 geeft hij leiding aan Ventus, dat zijn nicotine-inhaler aanprijst als een alternatief voor nicotinepleisters en -kauwgum, waar sigarettenrokers geen belangstelling voor hebben.

Meer ex-werknemers PMI

Zowel Laurent Manca als Julien Lacour-Gayet spreken op het symposium in New York, naast 16 andere, op het eerste gezicht onverdachte medici, wetenschappers, juristen en experts. Maar in de biografieën van verschillende van deze sprekers is de link met Philip Morris niet ver te zoeken. Fadi Maayta, oprichter van distributeur ANDS van e-sigaretten in het Midden-Oosten, is voormalig medewerker van Philip Morris en later Juul. Jurist Patricia I. Kovacevic, gespecialiseerd in de nicotine- en cannabisindustrie, werkte eerder voor Philip Morris en Lorillard.

Een andere jurist, Jeannie Cameron, wordt gepresenteerd als expert op het gebied van de Framework Convention of Tobacco Control (FCTC) van de WHO, die ze in haar proefschrift in verband bracht met mensenrechten en harm reduction. In Genève was ze betrokken bij de onderhandelingen van FCTC’s Protocol over Illegale Handel. Cameron werkte verder als parlementair adviseur, stafchef en ambtenaar van de Internationale Juridische Afdeling van het Australische kabinet. Ook was ze actief voor de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). Allemaal pikante posities als je vervolgens leest dat Cameron tussen 2001 en 2007 in dienst was van British American Tobacco, waar ze belast was met “BAT’s input in het FCTC-proces”. Na tien jaar BAT begon ze een eigen consultancy, waar ze onder andere ook PMI van advies diende.

Commercieel belang is het echte doel

Het symposium ‘New Approaches to Tobacco Control’ is een schoolvoorbeeld van de verhulde lobby van de nicotine-industrie die goedwillende beleidsmakers hoopt te paaien met een verhaal over duurzaamheid en voordelen voor de volksgezondheid. Het onderliggende doel is natuurlijk om wettelijke ruimte te forceren voor e-sigaretten, die evenzeer als traditionele sigaretten schadelijk zijn voor de gezondheid en zijn bedoeld om de nicotineverslaving van huidige en nieuwe generaties in stand te houden. Uiteindelijk is winst de enige drijfveer van de tabaksindustrie.