De Foundation for a Smoke-Free World wil het doen voorkomen alsof zij een onafhankelijke organisatie is die ‘toevallig’ gefinancierd wordt door Philip Morris. Een voormalig werknemer van de stichting claimt nu dat de organisatie wel degelijk overlegt met de tabaksfabrikant en heeft een rechtszaak aangespannen.

Door de webredactie 

Een voormalige werknemer van de Foundation for a Smoke-Free World (FSFW) stelt in een rechtszaak die ze tegen de stichting heeft aangespannen dat FSFW, anders dan deze altijd heeft beweerd, wel degelijk met Philip Morris en Altria – het Amerikaanse moederbedrijf van Philip Morris – samenwerkt.

De FSFW, een in 2017 opgerichte stichting, krijgt elk jaar 80 miljoen dollar van Philip Morris International (PMI) om onderzoek te doen naar hoe de wereld in de toekomst tabaksvrij kan worden. Aan het hoofd staat voormalig WHO-directeur Derek Yach.

Marketingtool

De lancering van de stichting maakte destijds veel los, omdat het voor het eerst was dat een tabaksfabrikant stelde te hopen dat zijn sigaretten niet meer verkocht zullen worden. Maar er is wel een ‘voorwaarde’, Philip Morris zet de Marlborofabrieken pas stil als alle rokers zijn overgestapt op zijn alternatieve tabaksproducten (zoals de heatstick IQOS) – die volgens het RIVM ook schadelijk voor de gezondheid zijn –, zodat er genoeg nicotineverslaafden overblijven om flink geld aan te blijven verdienen. De FSFW wordt in feite als marketingtool ingezet om de verkoop van de alternatieve tabaksproducten van PMI te bevorderen. De FSFW claimt paradoxaal genoeg echter los van de tabaksfabrikant te staan en onafhankelijk te opereren.

Rechtszaak

Al snel na de lancering kwam er kritiek op de Foundation for a Smoke-Free World, Philip Morris zou de stichting gebruiken om zijn handen in onschuld te wassen, terwijl de fabrikant blijft verdienen aan verslaafde nicotinegebruikers. De WHO riep op om niet met de FSFW samen te werken en een grote groep wetenschappers stelde dat het een frontorganisatie van de industrie is.

In de rechtszaak die de ex-werknemer heeft aangespannen tegen FSFW, claimt zij dat de stichting helemaal niet onafhankelijk van haar financier Philip Morris te werk gaat. Zij stelde daar binnen de organisatie vragen over en werd prompt ontslagen. Volgens de werknemer stemt de FSFW haar activiteiten af met zowel Philip Morris als Altria én maakt ze reclame voor de alternatieve tabaksproducten van deze bedrijven.

De werknemer heeft daartoe bewijs aangeleverd. Zo bevestigde FSFW-directeur Derek Yach haar in een e-mail dat hij strategisch overleg had met de tabaksindustrie en dat hij het geen probleem vond de industrie te volgen in wat de FSFW zou moeten doen, en hoe daarover gecommuniceerd wordt. De betreffende werknemer stelt dat er meerdere voorvallen zijn waaruit blijkt dat de FSFW programma’s opzet en onderzoek financiert dat direct aansluit op wat Philip Morris nodig heeft in zijn marketing.

Belastingvoordeel

Ook de beroemde antirookprofessor Stanton Glantz besteedde aandacht aan deze rechtszaak op zijn blog. Volgens hem blijkt uit de aanklacht dat FSFW-directeur Derek Yach zelfs een reclame-idee heeft aangedragen bij Philip Morris: door influencers op social media in te zetten om de e-sigaret te promoten, zouden ze een groot publiek kunnen bereiken. Ook is de FSFW in overtreding van de belastingregels. Als onafhankelijke goededoelenstichting geniet de FSFW belastingvoordeel, maar als zij niet onafhankelijk blijkt te zijn, heeft ze ten onrechte van dat voordeel gebruikgemaakt.

De rechtszaak is 13 januari aangebracht bij de rechtbank in Manhattan en de FSFW heeft 21 dagen om erop te reageren.