Een paviljoen met het opschrift ‘Tobacco Innovations’ tijdens de Grand Prix van Zandvoort roept vraagtekens op en vooral veel verontwaardiging. De Nederlandse organisatie was niet blij met het paviljoen, maar kon niet onder een deal van de internationale F1-organisatie uit. De NVWA onderzoekt de zaak.

Door de webredactie

Een mysterieuze stand met het opschrift ‘Tobacco Innovations’ op het circuit van Zandvoort tijdens de Grand Prix afgelopen weekend laat zien dat Formule 1 en tabakspromotie nog altijd samengaan. Op de auto’s van McLaren, het team dat onder meer gesponsord wordt door British American Tobacco, stond dit jaar geen reclame meer voor het e-sigarettenmerk, noch het merk nicotinezakjes van deze fabrikant. Vorig jaar zorgde die merkreclame nog voor ophef.

Maar nu stond er dus dat tabakspaviljoen. Stefan Haensel, uroloog in het Franciscus Gasthuis & Vlietland in Rotterdam, plaatste foto’s ervan op LinkedIn. Hij schreef erbij: “Een schimmig paviljoen met de merkwaardige naam ‘Tobacco Innovations’ diende haar diensten aan. Ik vroeg aan een van de medewerkers wat ze verkochten. Ik kreeg toen de vraag ‘rookt u?’ Ik ontkende, en toen zei ze dat ze nu niets meer tegen me mocht zeggen. Ze voelde nattigheid toen ik bleef staan om meer te weten te komen en samen met haar collega’s gristen ze de tabaksfolders weg en wachtten vriendelijk totdat ik weg was.
“Een paar uur later ging ik terug en luisterde ik mee met een andere klant. Ze verkochten apparaten om sigaretten efficiënter te verbranden, zodat je meer rook, nicotine, zuurstofradicalen en verslavende stoffen uit je sigaret kunt halen. Zodat je eerder kanker krijgt. Ik geloof dat ze het iets subtieler formuleerde.”

Promotie van Philip Morris?

Dit lijkt te gaan om een stand van Philip Morris International (PMI) waar promotie werd gemaakt voor zijn verhitte-tabaksproducten, waarvan recent een versie zonder tabak op de markt kwam die daardoor toch weer met smaakjes aangeboden kan worden. Bekend is dat PMI promotiemedewerkers inzet bij tabakswinkels, die op dezelfde manier klanten die aangeven te roken voorzien van ‘informatie’ over de tabaksalternatieven. PMI is bovendien nog altijd een sponsor van het Ferrari-team. Twee jaar geleden nodigde de tabaksfabrikant allerlei bekende en invloedrijke mensen, onder wie kankeronderzoeker Ronald Plasterk, uit in zijn VIP-lounge op het circuit.

Vorig jaar was aanwezigheid van Harry Mens bij hetzelfde evenement aanleiding voor een optreden van PMI-directeur Miguel Matos in het tv-programma Business Class van de ondernemer-presentator. Dit jaar waren oud-minister Fred Teeven, tegenwoordig voorzitter van de Vereniging Nederlandse Brouwers, oud-Kamerlid Henk Krol en ontwerper Pier Boon aanwezig, zo meldt De Telegraaf in het Stan Huygens Journaal. Tegen de krant zei PMI-baas Matos dat de Grand Prix de perfecte plek is om het verhaal van het concern aan zakelijke relaties te vertellen. En in de krant kan hij die klets ook nog even kwijt: “Onze missie is roken uit te bannen.”

DutchGP was tegen de stand

Dutch Grand Prix, de organisator van de Formule 1-races in Zandvoort, liet TabakNee weten niet blij te zijn met de tabakspromotie op het circuit. Een persvoorlichter meldt: “Op het terrein van de Dutch Grand Prix was een activatie te vinden met de naam ‘Tabacco Innovations’. Deze organisatie heeft een contract met de Formula 1 om deze activatie te plaatsen op hun F1 evenementen. De activatie is niet in strijd met de Nederlandse wetgeving, maar het is wel een activatie die wij, als Dutch Grand Prix (lokale promotor) niet wilden plaatsen. Echter contractueel was er niet onder uit te komen. Om die reden is ook een locatie gegeven die niet heel zichtbaar was. In onze evaluatie met F1 zullen we dit nogmaals benoemen en aangeven dat dit zeer onwenselijk is en weg te laten in de toekomst.”

Voor meer details over de overeenkomst tussen Formula 1 en het bedrijf achter de promotiestand verwijst de voorlichter naar Formula 1, de internationale organisatie achter de Formule 1-races. Die reageerde echter niet op vragen van TabakNee.

NVWA onderzoekt de zaak

Of er inderdaad geen inbreuk is gemaakt op de Tabakswet, waarin een verbod is opgenomen voor elke vorm van promotie voor tabak en andere rookwaren, is de vraag. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) doet daar in ieder geval nog onderzoek naar, meldt een woordvoerder aan TabakNee. “De NVWA heeft zelf dit LinkedIn bericht ook opgemerkt en stelt naar aanleiding daarvan een onderzoek in. Daarbij zal worden nagegaan of er sprake is van een overtreding van het reclameverbod op circuit Zandvoort. Enkel op basis van het bericht op LinkedIn kunnen wij dit nog niet beoordelen.” Volgens het Noordhollands Dagblad zouden bijvoorbeeld de folders die voor Haensels neus snel werden weggehaald een inbreuk op het promotieverbod kunnen zijn.

Wethouder Zandvoort reageert ontstemd

Het Haarlems Dagblad constateerde dat ook lokale politici niet te spreken waren over het tabakspaviljoen. De krant citeert wethouder Lars Caree (gezondheid, VVD) die zegt dat het dorpsbestuur “dit natuurlijk niet toejuicht. Het stimuleren van roken, of het effectiever maken daarvan, is tegen het gezondheidsbeleid van Zandvoort en de regio Kennemerland. We zullen dit in de evaluatie met Dutch Grand Prix zeker aankaarten als één van de gespreksonderwerpen.” Zijn inzet zal zijn dat de stand volgend jaar niet terugkeert.

Longpatholoog Daniëlle Cohen, onder meer initiatiefnemer van het gratis lespakket Vapen #jouwkeuze, reageert zoals velen verbolgen op de LinkedIn-post van Haensel. “Een evenement vol jonge mensen die naar hun rolmodellen komen kijken. En dan toch dit soort stands met een semi positief imago (‘innovation’) dat in de breinen van duizenden bezoekers wordt gekoppeld aan de ‘high tech fantastische innovatieve F1.”

De races in Zandvoort trokken in totaal 275.000 mensen, zo meldde De Telegraaf.