De fractie van de BoerBurgerBeweging in de Eerste Kamer insinueert dat de regering een te strikte uitvoering zou geven aan artikel 5.3 WHO-FCTC, dat invloed van de tabaksindustrie op beleidsvorming verbiedt. Verder in Kort binnenlands nieuws: Albert Heijn blijft tot 1 juli tabak leveren / Prijs voor onderzoek naar effectief antirookbeleid.

Door de webredactie

De BoerBurgerBeweging-fractie in de Eerste Kamer stelde eind november in nadere schriftelijke vragen aan de demissionair staatssecretaris van Financiën over het Belastingplan 2024 de vraag of de regering niet te strikt in de leer is over de omgang met de tabaksindustrie. Het kabinet had in antwoord op eerdere vragen van BBB in verband met de voorgenomen verhoging van de accijns op tabak op 17 november aangegeven dat alleen contact met de tabaksindustrie en belanghebbenden is toegestaan over uitvoeringstechnische kwesties, daarbij verwijzend naar een brief van toenmalig staatssecretaris Van Rijn (VWS, PvdA). Die ging destijds in op de vraag hoe uitvoering gegeven dient te worden aan artikel 5.3 van het Kaderverdrag inzake tabaksontmoediging van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO-FCTC). Dat artikel bepaalt dat de tabaksindustrie geen invloed moet kunnen hebben op vorming van antitabaksbeleid.

Maar, stelt de BBB nu in de nadere vraag hierover, er is destijds ook een protocol voor de omgang met de tabaksindustrie opgesteld. Dat protocol, schrijft de fractie, “bepaalt dat de overheid (parlementariërs maken daar geen onderdeel van uit) terughoudend en transparant moet zijn in contacten met de tabaksindustrie om het volksgezondheidbeleid te beschermen tegen beïnvloeding door de belangen van die industrie.” Daarom vragen de BBB-leden zich af “of de zeer ruime interpretatie zoals de regering die in casu voorstaat en op basis waarvan het kabinet en de ambtenaren niet in gesprek zullen gaan met de tabakssector over de tabaksaccijnsverhogingen, juist is.” De BBB vraagt zich kennelijk af of de accijnsverhoging, die deels om begrotingsredenen is doorgevoerd, wel volksgezondheidsbeleid betreft.

De interpretatie van de BBB-leden is echter te kort door de bocht. Ook in het protocol staat dat contacten met de tabaksindustrie beperkt dienen te worden tot uitvoeringstechnische kwesties. Daarnaast is de bewering dat parlementariërs geen deel uitmaken van de overheid natuurlijk onzinnig. In het protocol staat dan ook dat het artikel 5.3 “de gehele Staat en al zijn organen” bindt.

In het antwoord gaat de staatssecretaris niet direct in op de vraag van de BBB, maar geeft hij wel aan dat de regering ook geen gebruik maakt van gegevens uit onderzoek dat door de tabaksindustrie is gefinancierd, zoals recent onderzoek naar grenseffecten door Kantar TNS.

Albert Heijn blijft tot 1 juli tabak leveren

Albert Heijn blijft tabaksproducten leveren aan de franchise-ondernemers die na 1 januari tabak willen blijven verkopen totdat dit per 1 juli 2024 definitief verboden zal zijn. “Een deel van de franchisenemers van Albert Heijn stopt per 1 januari met de verkoop van tabak, anderen doen dat wanneer de wet, naar alle waarschijnlijkheid op 1 juli 2024, van kracht is. Tot die tijd levert Albert Heijn tabakswaren aan franchisenemers”, zegt een woordvoerder van het supermarktconcern tegen vakblad Distrifood.

Albert Heijn liet eerder weten in de eigen winkels per 1 januari al te stoppen met de verkoop van tabak. Een woordvoerder zei toen dat die beslissing was genomen omdat er onduidelijkheid bleef bestaan over de datum van invoering, reden waarom AH zelf een besluit nam. AH liet het aan zijn franchisenemers over om al dan niet mee te gaan in dat besluit. Sommigen doen dat, anderen blijven tabak verkopen zolang dat wettelijk is toegestaan, en AH blijft deze winkels bevoorraden.
Lees meer bij Distrifood

Prijs voor onderzoek naar effectief antirookbeleid

Sociaal wetenschapper Margreet de Looze, verbonden aan de Universiteit Utrecht, kreeg op 26 november de Volksbondprijs uitgereikt voor beste publicatie uit 2021-2022 op het gebied van verslaving. De Looze kreeg de prijs voor haar onderzoek naar de effectiefste maatregelen om roken onder jongeren te verminderen. Zij vond dat vooral maatregelen die inspelen op sociale normen over roken het meeste effect sorteren. De Looze is verbonden aan het Health Behaviour in School-aged Children (HBSC)-onderzoek, waaruit zij gegevens gebruikte voor haar nu onderscheiden onderzoek. Zij concludeerde dat met name rookverboden in openbare ruimten en (visuele) waarschuwingen op verpakkingen het rookgedrag van jongeren hielpen verminderen. “Wat deze beleidsmaatregelen gemeenschappelijk hebben, dat ze inspelen op de sociale normen rondom roken”, stelt De Looze. In reactie op de enorme populariteit van e-sigaretten onder jongeren zegt zij dan ook: “Een aanbeveling op basis van ons onderzoek is om ook hier in te zetten op het veranderen van de sociale normen.” De Stichting Volksbond Rotterdam zet zich in voor het bevorderen en subsidiëren van onderzoek naar middelengebruik, verslaving en preventie.
Lees meer op de website van Universiteit Utrecht