Het smaakverbod voor e-sigaretten is met drie maanden uitgesteld tot 1 januari 2024. Staatssecretaris Van Ooijen (VWS) heeft daartoe moeten besluiten na aanvullend onderzoek van het RIVM, dat het gevolg lijkt van de rechtszaak van de Esigbond tegen het smaakverbod.

Door de webredactie

De handhaving van het smaakverbod voor e-sigaretten is met drie maanden uitgesteld tot 1 januari 2024. Dit betekent dat winkels hun voorraden, die nog tot 1 juli mogen worden aangevuld, drie maanden langer kunnen uitverkopen.

Het uitstel werd maandag aangekondigd in een brief van staatssecretaris Van Ooijen (Volksgezondheid, CU) aan de Tweede Kamer. Bij de brief stuurde hij de Kamer ook twee rapporten van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) over smaakstoffen die nog toegelaten kunnen worden om een tabakssmaak te maken. E-sigaretvloeistoffen mogen na het ingaan van het smaakjesverbod alleen nog naar tabak smaken. De twee rapporten zijn voorzien van een addendum, waaruit blijkt dat waarschijnlijk minder e-vloeistoffen al aan de wetgeving voldeden dan aanvankelijk gedacht. De industrie krijgt daarom nu iets meer tijd om nieuwe vloeistoffen te maken.

Uitstel gevolg van rechtszaak

Het lijkt er sterk op dat het uitstel het gevolg is van de rechtszaak die de Esigbond, de brancheorganisatie van e-sigaretverkopers, in april tegen de staat is begonnen om het smaakjesverbod aan te vechten. NLDamp, lid van de bond, stelt in een nieuwsbericht over het nieuwe uitstel: “De uitstel van dit verbod is te wijten aan het feit dat producenten onvoldoende tijd hebben gehad om nieuwe, bruikbare producten te creëren, als dat al mogelijk is met de toegestane lijst van 16 ingrediënten. […] Dit argument is ook een cruciaal onderdeel in de lopende rechtszaak tegen dit verbod.”

Oorspronkelijk had het RIVM 23 smaakstoffen aangewezen die na ingaan van het smaakverbod nog gebruikt konden worden om een tabakssmaak te maken. Die lijst werd, na bezwaren vanuit de branche, bijgesteld naar 16 stoffen. Het RIVM stelde destijds dat met die 16 stoffen nog 23 procent van de e-liquids met tabakssmaak in hun huidige samenstelling op de markt kunnen blijven.

In een gisteren gepubliceerd addendum bij dit rapport meldt het RIVM nu dat dit van slechts 0,2 procent van de vloeistoffen met zekerheid gezegd kan worden, dankzij opgave van de fabrikant in de Europese database (EU-CEG), waar fabrikanten de ingrediënten van hun producten moeten vermelden. Het instituut schrijft vervolgens: “Bij de andere 22,5% van de vloeistoffen heeft de fabrikant onvoldoende of onduidelijke gegevens verstrekt via de EU-CEG database en kunnen we niet met zekerheid zeggen of de vloeistoffen aan het voorstel voor een limitatieve lijst voldoen.”

‘Principes van goed bestuur’

In zijn brief aan de Kamer schrijft Van Ooijen: “Naar aanleiding van deze informatie van het RIVM is het in het kader van de uitvoerbaarheid van het smaakverbod naar mijn mening nodig de industrie meer tijd te geven om zich aan te passen aan de veranderende regelgeving.”

Volgens het AD stelde Van Ooijen in een toelichting dat hij liefst zo snel mogelijk van de zoete smaakjes af wil “omdat ze overduidelijk bedoeld zijn om jongeren te laten e-roken.”

De nieuwe analyse van het RIVM laat volgens de staatssecretaris zien dat “het smaakjesverbod mogelijk een grotere impact heeft voor producenten dan we tot nu toe dachten. Daarom ben ik vanuit de principes van goed bestuur genoodzaakt fabrikanten drie maanden extra te geven om de switch te maken. Vanzelfsprekend doe ik dit met weinig enthousiasme.”

In de beslisnota die bij Van Ooijens brief is meegestuurd aan de Kamer is ook een paragraaf opgenomen over de rechtszaak van de Esigbond. Die passage is echter onleesbaar gemaakt, omdat die “betrekking heeft op lopende rechtszaken.”

Andermaal heeft de industrie nu dus uitstel weten te krijgen voor het smaakjesverbod. Nog zes maanden vanaf nu kunnen kinderen aan bubbelgum-, perzik- of mango-vapes komen, met alle gevolgen van dien. Zolang de voorraad strekt, die tot 1 juli nog mag worden aangevuld. Over controle daarop hoeven we ons niet al te veel voor te stellen, valt te vrezen.