Met een schaamteloze bijeenkomst op Wereld Niet Roken Dag in het Europees Parlement tartte de nicotinelobby de bepalingen van het FCTC-verdrag over het verbod op beïnvloeding van beleidsmakers door de tabaksindustrie. Smoke Free Partnership trok aan de bel.

Door de webredactie

Op Wereld Niet Roken Dag, afgelopen woensdag, organiseerde de nicotinelobby via twee frontorganisaties een bijeenkomst in het Europees Parlement over de Zweedse ervaringen met tabaksontmoediging. De bijeenkomst Recipe for a Smoke-Free Europe: Learnings from the Swedish Experience (Recept voor een rookvrij Europa: Lessen van het Zweedse voorbeeld) werd georganiseerd door We Are Innovation in samenwerking met de publicatie The Parliament.

We Are Innovation is een internationaal netwerk van individuen en organisaties die de implementatie van innovatieve oplossingen in Europa en Latijns-Amerika propageren. De organisatie wordt geleid door Federico N. Fernández, een libertair met Argentijns-Oostenrijkse achtergrond die opereert vanuit Warschau. Fernández propageert op vele fronten het credo van ‘harm reduction’ (schadebeperking), waarmee de tabaksindustrie bij beleidsmakers de geesten rijp probeert te maken voor uitzonderingen in de wetgeving voor tabaksalternatieven als e-sigaretten, verhitte tabak en snus of nicotinezakjes.

Verslag door World Vapers’ Alliance

Het online tijdschrift The Parliament publiceerde een verslag van de bijeenkomst door Julia Krill, communicatiemanager van de World Vapers’ Alliance (WVA), waarvan eerder is vastgesteld dat die ‘consumentenorganisatie’ wordt gefinancierd door British American Tobacco. Volgens Krill deden zowel consumenten als Europarlementariërs tijdens de bijeenkomst een dringend beroep op de Europese Commissie om het Zweedse voorbeeld te volgen, waar dankzij de alternatieven als snus en e-sigaretten het aantal rokers nu al tot 5 procent zou zijn gedaald.

Smoke Free Partnership waarschuwt

Voorafgaand aan de bijeenkomst waarschuwde Smoke Free Partnership (SFP), een coalitie van meer dan 50 Europese organisaties die tabaksontmoediging propageren, al voor de bijeenkomst. “SFP dringt er bij het Europees Parlement op aan geen evenementen te organiseren die verband kunnen houden met een industrie die jaarlijks verantwoordelijk is voor 700.000 doden in de EU”, schreef de organisatie in een persbericht.

SFP wijst er daarin op dat de drie Europarlementariërs die tijdens de bijeenkomst aan het woord kwamen, waarschijnlijk nauwe banden met de tabaksindustrie onderhouden. De Zweedse politica Sara Skyttedal (Christen Democraten, EPP) heeft volgens eigen opgave eerder dit jaar ontmoetingen gehad met Japan Tobacco International en de European Cigar Manufacturers Association over de toekomstige herziening van de Tabaksproductenrichtlijn.

Haar conservatieve collega Johan Nissinen (Zweedse Democraten, ECR) had in de afgelopen zeven maanden acht ontmoetingen met e-sigaretproducent REXL, British American Tobacco, Philip Morris International, Nordic Nicotine Pouches Alliance, Vaper’s Alliance en Svenska snustillverkarföreningen over zowel de Tabaksproductenrichtlijn als de herziening van de Tabaksaccijnzenrichtlijn.

Verbod op snus ter discussie

Skyttedal heeft ook al vijf keer ‘harm reduction’ aan de orde gesteld in parlementaire vragen. Nissinen stelde zowel in het Parlement als in een gesponsord artikel op de tabaksvriendelijke nieuwssite Euractiv het Europese verbod op snus ter discussie. De derde spreker, de Kroatische Europarlementariër Tomislav Sokol (Kroatische Democratische Unie, EPP) presenteerde in 2022 een bijeenkomst in het Europees Parlement, Shedding light on the shadow of illicit trade (Licht op de schaduw van de illegale handel), die werd georganiseerd in samenwerking met Japan Tobacco International. Sokol nam ook deel aan een bijeenkomst in 2020 waar de Zweedse snus werd gepromoot.

Federico Fernández van We Are Innovation schrijft in een opgetogen bericht op LinkedIn over de bijeenkomst dat Skyttedal pleitte voor balans tussen de strijd tegen kanker en nicotine en dat een verbod van alternatieve rookwaren ongewenste consequenties kan hebben. Nissinen vond dat de markt het allemaal best zelf kan reguleren door consumenten te informeren over ‘gezondere’ keuzes. In de psycholoog en adviseur van het Centre for Substance Use Research (CSUR) in Glasgow, Christopher Russell, ook een fervent promotor van ‘schadebeperking’, was ook nog een wetenschapper gevonden die de loftrompet wilde steken over de Zweedse aanpak van tabaksontmoediging.

Harm reduction is pure promotie

Smoke Free Partnership licht in het persbericht haar zorgen over deze beïnvloeding van de politiek nog eens helder toe: “Dit ‘harm reduction’-verhaal is een veelgebruikte retoriek van de tabaksindustrie om nieuwe tabaks- en nicotineproducten te promoten. Het stelt de industrie in staat om zich in het debat over tabaksontmoediging te voegen onder het mom van ondersteuning van het volksgezondheidsbeleid, en om te lobbyen voor lossere regelgeving voor nieuwe producten.”

In dit verband doet SFP nog maar eens de oproep aan het Europees Parlement om de bepalingen van artikel 5.3 van het internationale Kaderverdrag inzake tabaksontmoediging van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO-FCTC) in acht te nemen en elke inmenging van de tabaksindustrie in de beleidsvorming tegen te gaan. Vooralsnog laat de bijeenkomst van vorige week echter zien dat de tentakels van de tabakslobby tot diep in het Parlement reiken.