Sinds de e-sigaret op de markt is geïntroduceerd, zijn er allerlei claims gedaan over de geringere schadelijkheid ervan voor de gezondheid en over het gebruik als rookstophulpmiddel. Twee Amerikaanse longartsen hebben op een rij gezet wat daarvan klopt en concluderen dat er interventies nodig zijn om e-sigaretgebruik tegen te gaan. 

Door de webredactie 

“Toen de eerste e-sigaret in augustus 2006 op de Amerikaanse markt werd geïntroduceerd als een mogelijk tegengif tegen de voortwoekerende tabaksepidemie, die nog altijd ieder jaar 480.000 Amerikaanse doden kost, werd er online een berg meningen gegeven over de veiligheid van het gebruik van deze producten en hun potentieel om het aantal tabak-gerelateerde doden wereldwijd terug te dringen”, schrijven de longartsen Hasmeena Kathuria van de Boston University en Frank Leone van de University of Pennsylvania in hun artikel ‘Counterpoint: e-Cigarette Use for Harm Reduction in Tobacco Use Disorder? No’ in het wetenschappelijk tijdschrift Chest. “Maar deze argumenten waren gebaseerd op vermoedens en niet op analyse.”

Geen harde data

Omdat er geen harde data waren die een einde aan alle vermoedens konden maken, werd in 2013 een groep van twaalf mensen bijeengebracht om de schadelijkheid van nieuwe tabaksproducten zoals de e-sigaret in een index te vangen om vergelijkingen mogelijk te maken. Zij stelden zich in hun conclusies voor dat de e-sigaret voor een afname van 95 procent in tabak-gerelateerde gezondheidsschade zou kunnen zorgen en vonden het een goed idee als de e-sigaret overal verkrijgbaar zou zijn. Wederom slechts een vermoeden, dat daarna echter te pas en te onpas werd geëchood alsof het een feit was (zo bleek enkele jaren geleden uit een artikel in The Lancet waarvan TabakNee een vertaling maakte). Kathuria en Leone hebben nu op een rij gezet wat wél waar is over het gebruik van de e-sigaret en of daarmee aan harm reduction, het terugbrengen van schadelijkheid, gedaan kan worden.

Nog steeds geen harde data

“Vijftien jaar na de introductie van de e-sigaret op de markt, zijn er nog geen harde data waaruit medici met zekerheid kunnen concluderen dat ze een bijdrage levert aan harm reduction”, schrijven zij. “Het is zelfs heel goed mogelijk dat dat nooit met zekerheid gesteld kan worden, omdat harm reduction complex is om te bewijzen: e-sigaretten verschillen bijvoorbeeld van elkaar en ook de interactie tussen de chemische deeltjes en de luchtwegen is niet altijd hetzelfde.”

Duaal gebruik versterkt schadelijkheid

Uit onderzoek is wel gebleken dat een enkele inhalatie al slecht voor de gezondheid kan zijn en dat zowel de longen als de hart- en bloedvaten ervan kunnen beschadigen. Kathuria en Leone wijzen er ook op dat e-sigaretten een andere samenstelling hebben dan gewone sigaretten. Er zitten andere stoffen in waardoor de schadelijkheid van het gebruik van beide tabaksproducten niet een op een met elkaar te vergelijken is. Ondertussen zijn er veel rokers die de e-sigaret naast hun traditionele sigaret zijn gaan gebruiken. Uit onderzoek blijkt dat het duale gebruik extra gezondheidsschade kan veroorzaken en dat het e-sigaretgebruik de schade van het gebruik van gewone sigaretten zelfs kan versterken.

Opstap voor jongeren

Over de e-sigaret wordt gezegd dat het een uitweg biedt uit de verslaving aan traditionele sigaretten, maar het blijkt eerder een opstap te zijn. Jongeren die met e-sigaretten gaan experimenteren zijn sneller geneigd ook eens een gewone sigaret te roken. “Dit is vooral zorgelijk omdat adolescenten in alarmerende hoeveelheden e-sigaretten zijn gaan gebruiken”, schrijven de onderzoekers. “Waarbij eenderde van de adolescenten die een e-sigaret zegt te gebruiken dat op twintig van dertig dagen zegt te doen.” De onderzoekers vinden daarom dat er interventies nodig zijn om het e-sigaretgebruik tegen te gaan.

Verbod in Nederland?

In 2019 riepen Nederlandse longartsen al op om de e-sigaret te verbieden, maar toen bleek staatssecretaris Blokhuis niet in staat een verbod op te leggen omdat hij afhankelijk was van Europese regelgeving. E-sigaretten zijn een gevaar voor de volksgezondheid, vooral omdat ze jongeren tot experimenten verleiden die uiteindelijk de opstap kunnen zijn naar de traditionele sigaret. Dat de smaakjes die e-sigaretten voor jongeren extra aantrekkelijk maken per 1 juli 2022 worden verboden, is een stap in de goede richting. Uit gezondheidsoogpunt zou een volledig verbod echter nog veel beter zijn.