Het CDA pleit in een motie voor een vergunningstelsel voor tabak. Of dat er komt is in handen van D66. Tijdens het tweeminutendebat Leefstijlpreventie kondigde de PvdA ondertussen een initiatiefnota voor een generatiegebonden tabaksverbod aan.

Door de webredactie

Het CDA zet in op een vergunningstelsel voor tabaksverkoop. In een motie gisteren ingediend tijdens het tweeminutendebat Leefstijlpreventie door Kamerlid Anne Kuik (CDA) met steun van Eva van Esch (Partij voor de Dieren) verzoeken zij “de regering een vergunningplicht voor verkooppunten van tabak uit te werken waarbij de gemeente een maximum aantal verkooppunten per wijk kan hanteren en de Kamer hierover voor 2024 te informeren.” Met zo’n vergunning wil het CDA voorkomen dat de doelstellingen voor het verminderen van het aantal verkooppunten van tabak onderuitgehaald wordt doordat er veel nieuwe tabakszaken bij komen zonder dat daarop gestuurd kan worden door de (lokale) overheid. Dat helpt niet bij de bescherming van mensen in armere wijken die vaker in aanraking komen met tabaksverkoop, waardoor gezondheidsverschillen alleen maar worden vergroot.

De motie werd door de staatssecretaris van VWS Maarten van Ooijen (ChristenUnie) ontraden. Het kabinet vindt, zo liet Van Ooijen eerder al weten, een vergunningstelsel te ingewikkeld om in te voeren. Om die reden probeert de Partij van de Arbeid een andere weg om het aantal verkooppunten van tabak te reguleren en een wildgroei aan tabaksspeciaalzaken tegen te gaan. Kamerlid Mohamed Mohandis, die in zijn motie vaststelt dat “het kabinet niet bereid is over te gaan tot een vergunningstelsel om een sterke groei van het aantal verkooppunten te voorkomen” verzoekt de regering daarom “te onderzoeken op welke manier een optionele bevoegdheid voor gemeenten de vestiging van nieuwe tabakszaken kan beperken en de Kamer hierover te informeren.”

D66 heeft sleutel in handen

Of de motie van Kuik en Van Esch ondanks de afwijzing door Van Ooijen een meerderheid in de Kamer kan halen is afhankelijk van regeringspartij D66. De leden van deze partij gaven in 2019 tijdens een partijcongres de fractie al de opdracht om te zorgen dat het aantal verkooppunten van tabak drastisch vermindert. In een aangenomen motie werd opgeroepen maatregelen te nemen “zodanig dat het verboden is zonder daartoe strekkende vergunning van de burgemeester bedrijfsmatig of anders dan om niet tabaksproducten aan particulieren te verstrekken of met dat doel aanwezig te hebben en dat een zodanige vergunning alleen kan worden verleend aan een tabaksspeciaalzaak.” In het verkiezingsprogramma van D66 voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 stond het vergunningstelsel voor tabaksverkoop daarna als beleidsvoornemen vermeld. Destijds was tijdens het partijcongres van 2019 de oproep vanuit de leden: “Kom op, toon lef!” Die kan D66 nu laten zien.

Neutraal uiterlijk voor vapes

D66-Kamerlid Jeanet van der Laan legde de prioriteit in het tweeminutendebat vooralsnog bij de aanpak van e-sigaretten ter bescherming van de jeugd. In een motie verzoekt Van der Laan het kabinet om naast de al voorgenomen neutrale verpakkingen voor e-sigaretten te onderzoeken “welke stappen er gezet moeten worden om ook de e-sigaret zelf een uniform en neutraal uiterlijk te geven.”

De PVV ging ook in op de vapes en “verzoekt de regering te komen met gerichte voorlichting aan jongeren over vapes.” Klinkt nobel, maar zo’n oproep van een partij die de nicotine-industrie vaker verdedigt dan aanvalt, is te duiden als een poging om met voorlichting verdere verboden te voorkomen. Don Ceder van de ChristenUnie kwam, gesteund door Anne Kuik, met een oproep om behalve het roken van tabak ook het roken van hasj/marihuana door jongeren te ontmoedigen.

PvdA: generatiegebonden tabaksverbod

Belangrijk te vermelden is verder dat Mohammed Mohandis aankondigde met een initiatiefnota voor een generatiegebonden tabaksverbod te komen geïnspireerd op het Nieuw-Zeelandse model. Een initiatiefnota biedt een Kamerlid de mogelijkheid om een onderwerp op de agenda te zetten en daarover voorstellen te doen. Het kabinet geeft daarop een reactie, waarna de nota in de Kamer wordt besproken. Staatssecretaris Van Ooijen heeft eerder aangegeven niet afwijzend tegenover zo’n generatiegebonden verbod te staan.

Aan het eind van zijn antwoord ging Van Ooijen nog even in op een opmerking van Kamerlid Thierry Baudet (Forum voor Democratie), die zich had afgevraagd of de risico’s van tabak niet te veel worden overschat. “U vergist zich: de risico’s van tabak worden nog steeds onderschat.”