‘Een nieuwe volksgezondheidscrisis in de maak’ noemt de Amerikaanse Food and Drug Administration de vrolijk gekleurde nicotinehoudende snoepjes met zoete smaakjes voor recreatief gebruik. In de VS winnen die in rap tempo aan populariteit onder jongeren. Nederland kan hier nu nog een stokje voor steken.

Door de webredactie

Behalve de tabakloze nicotinezakjes veroveren nicotinehoudende tabletten, pastilles, gummies en kauwgum in rap tempo marktaandeel in de Verenigde Staten, meldt Tobacco Control in een recent artikel. Een onderzoek onder Californische jongeren waar NBC over rapporteert, wijst uit dat ‘nicotinesnoepjes’ bij die doelgroep nu al populairder zijn dan sigaretten. Wet- en regelgeving over deze producten loopt hopeloos achter, meldt CNN; de Food and Drug Administration (FDA) noemt het ‘a public health crisis waiting to happen’.

Het assortiment aan tabaksvrije snoepachtige producten, door de tabaksindustrie ‘moderne orale producten’ genoemd, is de afgelopen jaren snel gegroeid. Nicotinezakjes (vergelijkbaar met snus) waren al langer populair, maar nu zijn ook de nicotinepastilles, -tabletten, -gummies en -kauwgum voor recreatief gebruik sterk in opkomst, stelt Tobacco Control. Eerdere pogingen om dergelijke producten op de markt te brengen, zoals Camel Orbs en Marlboro Sticks in de vroege jaren 2010, zijn mislukt, maar het nieuwe assortiment groeit in populariteit.

Felle kleuren, zoete smaken

De nicotinepastilles met een smaakje zien eruit als snoepjes en worden aangeboden in kleurige plastic doosjes. Deze pastilles lossen langzaam op in de mond. Nicotinetabletten, die sneller oplossen, worden op een vergelijkbare, visueel aantrekkelijke manier verpakt. Daarnaast worden nog zachte, zoete gummies verkocht, zoals de NICables van Reel World Brands. Deze worden als ‘supplementen’ vermarkt, mogelijk in een poging om FDA-supervisie te omzeilen, die over voedingssupplementen niets te zeggen heeft. Een vierde loot aan de boom is kauwgum, die in tegenstelling tot de nicotinekauwgum die als hulpmiddel bij het stoppen met roken wordt ingezet, puur als recreatief product wordt gepositioneerd.

BAT is een van de aanbieders

In de VS houden minstens vier fabrikanten zich bezig met deze producten. British American Tobacco (BAT) verkoopt harde en zachte tabletten onder de merknaam ‘Velo’, met onder andere bessen- en muntsmaak. Velo is ook het e-sigaretmerk van BAT, waarvoor het afgelopen weekend weer wereldwijd reclame wist te maken via sponsoring van een Formule 1-renstal.

Swisher brengt het merk ‘Rogue’ op de markt, met smaakjes als citrus, fruit en pepermunt. Lucy verkoopt ‘Solace’ in een scala aan snoepachtige smaken. Al deze producten zijn in de VS breed verkrijgbaar en worden zelfs in abonnementsvorm verkocht.

Omdat traditionele nicotinekauwgum altijd vermarkt is als rookstophulpmiddel, wordt die nauwelijks gebruikt door niet-rokers. Maar de vormgeving, verpakking en smaakjes van deze nieuwe producten brengen het snoepachtige aspect sterk naar voren, terwijl de marketing onder andere het discrete karakter benadrukt. Lucy wijst er in zijn reclame-uitingen bijvoorbeeld op dat je Solace overal kan gebruiken waar je kauwgum kan kauwen, en Swisher zegt over zijn Rogue-tabletten dat je ermee kan ontsnappen aan sociale conventies, een duidelijke verwijzing naar rookverboden. Zo kunnen deze producten juist ook jonge en zelfs minderjarige gebruikers verlokken tot nicotinegebruik en -verslaving.

Populairder dan sigaretten

Dat dit laatste niet alleen een theoretisch risico is, blijkt uit een onderzoek onder 3.500 Californische scholieren waarover NBC rapporteert. In deze doelgroep doen de nieuwe producten qua populariteit alleen onder voor e-sigaretten. Daarmee zijn ze dus al populairder dan gewone sigaretten.

Pogingen van de FDA om de nieuwe producten te reguleren zijn niet snel of effectief genoeg, schrijft CNN. Hoewel Robert Califf van de FDA spreekt van een volksgezondheidscrisis in de maak, loopt de organisatie vooralsnog achter de feiten aan, terwijl de fabrikanten de grenzen van de wet- en regelgeving opzoeken – en soms zelfs overschrijden. Vape-producent VPR Brands had zijn Krave Nic gummies bijvoorbeeld al in de winkels voordat de FDA een verbod kon uitvaardigen. De ‘snoepjes’ kunnen ernstig giftig zijn voor kinderen. Onder druk van de FDA heeft de fabrikant, die volhield dat de nicotinegums voor volwassenen zijn bedoeld, ze nu toch van de markt gehaald.

Nog niet in Nederland gesignaleerd

In Nederland is de Zweedse snus met tabak al langer verboden en geldt sinds een jaar, met een beroep op de Warenwet, een verbod op nicotinezakjes zonder tabak. Toch blijft die tabaksvrije snus enorm populair onder jongeren, zag NOS Stories in april. Nicotinetabletten zijn in ons land alleen verkrijgbaar als hulpmiddel bij stoppen met roken, en de snoepachtige nicotineproducten lijken hun weg naar de Nederlandse markt nog niet te hebben gevonden. Een RIVM-rapport van vorig jaar over nicotineproducten zonder tabak (NZT) spreekt echter niet over deze nieuwe ‘snoep’-producten, en ook de NVWA heeft ze nog niet in beeld. De aanbeveling van het RIVM om NZT als aanverwant product op te nemen in de Tabaks- en rookwarenwet door de definitie van tabaks- en aanverwante producten te verbreden lijkt wel te zijn opgepikt door VWS. Vorige week berichtte TabakNee over het voornemen van het ministerie om recreatieve nicotineproducten onder de Tabakswet te brengen. Loopt de wetgever zo voor eens een keer voor op de tabaksindustrie?