Met een petitie en een actie op straat in Rotterdam voeren artsen de druk op supermarkten Albert Heijn en Jumbo op om tabak nu al uit het assortiment te halen, zoals Lidl eerder al deed. “Hoe makkelijker sigaretten verkrijgbaar zijn, hoe sneller ze hun weg richting kinderen vinden.”

Door de webredactie

Artsen doen via een nieuwe petitie een dringend beroep op supermarkten – met marktleiders Albert Heijn en Jumbo voorop – om per direct te stoppen met de verkoop van tabak. De lancering van de petitie werd afgelopen vrijdag ondersteund met een actie van artsen voor de deur van Albert Heijn op het Mathenesserplein in Rotterdam-West. De actie is een initiatief van Gezondheidskloof.nl in samenwerking met de beroepsvereniging van longartsen NVALT en Rookpreventie Jeugd met steun van verschillende ziekenhuizen en medische beroepsverenigingen.

Elke dag roken 70 kinderen hun eerste sigaret en daar zijn de supermarkten medeverantwoordelijk voor, schrijven de artsen in een brief aan de CEO’s van Albert Heijn en Jumbo. Die kinderen zijn verloren voor de Rookvrije Generatie. Al in hun jonge jaren komen kinderen in contact met sigaretten, onder meer in de supermarkten. “Hoe makkelijker sigaretten in het publieke domein verkrijgbaar zijn, hoe sneller sigaretten hun weg richting de kinderen vinden”, schrijven de artsen. En dat geldt met name in armere wijken, “waar roken door de sociaaleconomische positie onevenredig veel slachtoffers maakt. Want ook roken houdt zich aan de scheidslijnen van de postcodes. Juist de laagdrempelige verkrijgbaarheid van sigaretten in deze wijken leidt tot onevenredig leed achter de voordeuren.”

Roken medeoorzaak gezondheidskloof

Gezondheidskloof.nl is in coronatijd opgezet door de internist Robin Peeters van het Erasmus MC en de Rotterdamse huisarts Shakib Sana om in armere wijken in Rotterdam bewoners via persoonlijke voorlichting en zo nodig in de eigen taal te stimuleren om zich te laten vaccineren tegen corona. Artsen trokken de wijk in om ongevaccineerden te overtuigen van de veiligheid en het nut van vaccinatie, en het Erasmus MC opende de twijfeltelefoon voor mensen met vragen over de coronavaccins.

Vanwege het succes van die persoonlijke benadering besloten de initiatiefnemers van Gezondheidskloof.nl hun scope te verbreden. Met dezelfde methodiek wordt nu, in samenspraak met NVALT en Rookpreventie Jeugd, het roken geadresseerd, omdat dit in hoge mate bijdraagt aan de gezondheidskloof in Nederland. In de leeftijdsgroep 25-44 jaar rookt 56 procent van de mannen en 36 procent van de vrouwen met een laag opleidingsniveau tegen 16 procent van de mannen en 15 procent van de vrouwen met een hoog opleidingsniveau.

‘Kinderen beschermen tegen verleiding’

Rokersziekten zoals longkanker, dichtgeslibde vaten, blaaskanker, keelkanker en COPD komen in de laagopgeleide groepen daardoor ook veel vaker voor. En de artsen zien dat die patiënten doorgaans al vroeg in hun leven in aanraking zijn gekomen met sigaretten.

“Willen wij onze kinderen en de toekomstige generaties beschermen voor elke verleiding, dan moeten we voorkomen dat zij met roken in aanraking komen en moeten de sigaretten uit het zicht en moeilijker verkrijgbaar zijn”, schrijven de artsen in hun brief aan de supermarkt-CEO’s. “Wij zien supermarkten als partners om onze kinderen in onze wijken te beschermen. Partners om samen een gezonde Rookvrije Generatie mogelijk te maken. Zolang het nodig is zullen we de slachtoffers van roken zo goed mogelijk behandelen, maar zonder uw hulp is de Rookvrije Generatie ten dode opgeschreven!”

Eerdere oproep genegeerd

Eerder dit jaar riepen artsen en patiënten ook al op tot een verkoopstop van tabak in supermarkten. “Neem uw verantwoordelijkheid, sta écht voor de gezondheid van uw klanten”, stond toen in een brief van patiënten, artsen, ziekenhuizen, KWF Kankerbestrijding en Longfonds aan supermarkten, tankstations en gemakszaken. De supermarkten reageerden toen afwijzend en zeiden pas te stoppen in 2024 wanneer dat wordt voorgeschreven door de wet. Een week later zei internist Robin Peeters in een interview met TabakNee: “Ik ben teleurgesteld dat Albert Heijn en Jumbo hun rookwaren niet eerder weghalen. Ze zouden het voorbeeld van de Lidl moeten volgen.” Lidl kondigde in 2018 aan uit eigen beweging te stoppen met de verkoop van tabak. Op NPO Radio 1 gaf Peeters afgelopen vrijdag nadere uitleg over de nieuwe petitie.

Onderteken de petitie ‘Stop de verkoop van sigaretten in supermarkten’.