UPDATE 05-11-2021
UPDATE 13-07-2021
Hoewel menthol in sigaretten verboden is, doet de industrie er nog altijd lagere hoeveelheden in. Dat meldt Trouw. Volgens de industrie is dat toegestaan, maar het RIVM en andere Europese wetenschappelijke instellingen spreken dat tegen. 

Door de webredactie

Omdat menthol het roken vergemakkelijkt en daarmee de kans op een nicotineverslaving vergroot, ook onder jongeren, heeft de Europese Unie ervoor gekozen menthol in sigaretten te verbieden. Dat deed ze met de herziening van de Tabaksproductenrichtlijn die in 2016 inging, maar accepteerde voor de uitfasering van menthol een langere termijn. Sinds mei 2020 mag er helemaal geen menthol meer in tabak zitten. Desondanks probeert de tabaksindustrie dat op allerlei manieren te ondermijnen, want mentholsigaretten zijn populair en het verbod erop kan een terugloop in het aantal klanten betekenen. Eerder schreef TabakNee al over de mentholalternatieven die de industrie op de markt bracht, kaartjes die in een pakje sigaretten gedaan worden en daar een mentholsmaak afgeven. Er zijn ook ‘crushballetjes’ die in het filter worden gestopt, draaischijven die menthol afgeven en meer trucs. Staatssecretaris Blokhuis meldde begin 2020 op Kamervragen dat dat niet verboden is, maar dat hij dat wel zou willen en dus ging onderzoeken.

Een van de 15 zorgelijke toevoegingen

Nu blijkt dat de tabaksindustrie ook nog gewoon menthol aan sigaretten toevoegt, maar in kleinere hoeveelheden waardoor het niet te proeven is. Dat meldt dagblad Trouw. Menthol is een van de 1.100 (!) toevoegingen die worden gebruikt om van tabak een hoogst verslavend chemisch en giftig product te maken. Menthol is volgens de Europese Unie een van de vijftien zorgelijke toevoegingen aan tabak. Volgens de industrie zelf is de toevoeging van menthol echter onschadelijk. Maar tabaksonderzoeker Reinskje Talhout van het RIVM zegt tegen Trouw dat dat onzin is: “Er zijn volop onafhankelijke wetenschappelijke studies die aantonen dat menthol ook in heel lage hoeveelheden het inhaleren van tabaksrook gemakkelijk maakt. In ­andere onderzoeken blijkt dat beginnende rokers door menthol een verhoogde kans hebben om te blijven roken en dat ze meer moeite hebben om te stoppen. Menthol vertraagt de afbraak van nicotine en verhoogt de afgifte van nicotine.”

RIVM: ‘volledig verbod’

Het RIVM heeft daarom met een aantal andere Europese organisaties, verenigd in de Joint Action on Tobacco Control (JATC), dat het tabaksbeleid van de Europese Commissie ondersteunt, gepleit voor een volledig verbod op menthol in tabak, óók als het in kleine hoeveelheden is. In Duitsland en Finland geldt al zo’n totaalverbod.

De industrie kreeg opdracht extra onderzoek te doen naar de risico’s, zo meldt Trouw. “De fabrikanten hebben, na onderlinge afstemming, die studies onlangs in Brussel ingeleverd. Na bestudering van de industrierapporten komen de wetenschappers van de JATC tot een vernietigende conclusie: wetenschappelijk ­gezien is het onderzoek brandhout.” De JATC twijfelt aan de betrouwbaarheid en raadt lidstaten aan de ‘onderzoeken’ niet te gebruiken bij hun tabaksbeleid.

Woordvoerders van de tabaksindustrie wilden niet in Trouw reageren op de conclusies van de JATC, of zeiden dat ze eerst zelf met de JATC in gesprek wilden gaan over hun conclusies.

Blokhuis wil stevigere vuist maken

“Het is natuurlijk onacceptabel dat tabaksfabrikanten de uiterste randen van de regelgeving opzoeken”, zegt staatssecretaris Blokhuis in een reactie. “Linksom of rechtsom moeten we een einde ­maken aan deze maatschappelijk onverantwoorde praktijken die zo schadelijk zijn voor de gezondheid van jongeren en volwassenen. Als er nieuwe regels nodig zijn, ga ik daarmee aan de slag. Maar wellicht kunnen we ook op basis van de nieuwe onderzoeksresultaten en de bestaande regelgeving een stevigere vuist maken.”

UPDATE 13-07-2021

Express meldt dat Japan Tobacco International ondanks het mentholverbod toch voor een miljard pond omzet heeft gedraaid in Groot-Brittannië op producten waar menthol aan is toegevoegd. Daarmee heeft JTI het mentholverbod omzeild. De Britse overheid onderneemt echter geen actie.

UPDATE 05-11-2021

Gezamenlijk onderzoek van The Bureau of Investigative Journalism en het Organized Crime and Corruption Reporting Project (OCCRP) laat zien hoe Big Tobacco gebruikmaakt van onduidelijkheid in de Europese en Engelse regelgeving over welke producten nu wel en niet onder het verbod op menthol in tabaksproducten vallen. Ook is er nog niet goed bepaald hoe de aanwezigheid van menthol in die producten moet worden vastgesteld. JTI speelde hier al op in met een ‘heruitgevonden menthol’-sigaret. En BAT stelt dat als hier niet tegen wordt opgetreden, het zelf ook zo’n product op de markt zal brengen. Ook cigarillo’s met mentholsmaak zijn een overduidelijke ontduiking van het mentholverbod.
Zie ook: Mentholaccessoires voor tabak zijn big business dankzij gebrek aan regelgeving