Uit onderzoek van het Imperial College London blijkt dat de invoering van gestandaardiseerde tabaksverpakkingen niet tot toename van sigarettensmokkel leidt. Daarmee is het argument van de tabaksindustrie tegen deze antirookmaatregel ontkracht.

Door de webredactie

Met gestandaardiseerde verpakkingen (plain packaging), mogen er geen merkuitingen meer op tabakspakjes komen te staan. De pakjes krijgen bovendien een lelijke kleur en zijn bedrukt met gezondheidswaarschuwingen én afschrikwekkende plaatjes. Zo hopen landen tabaksproducten minder aantrekkelijk te maken, zodat jongeren minder in de verleiding komen ermee te gaan experimenteren.

In een poging de invoering van gestandaardiseerde tabaksverpakkingen tegen te houden, roept de tabakslobby sinds jaar en dag dat deze antirookmaatregel alleen maar voor toename van de illegale handel zal zorgen. Toen de Ierse regering in 2014 bijvoorbeeld bekendmaakte dat ze overwoog om de gestandaardiseerde verpakkingen in te voeren, klommen tabakslobbyisten in de pen om te claimen dat dat nergens voor nodig was, met een toename in de illegale tabakshandel als belangrijkste argument.

Australië als voorbeeld

Het was dan ook niet heel verrassend dat toen duidelijk werd dat staatssecretaris Blokhuis van plan was in navolging van onder meer Ierland, Frankrijk en Groot-Brittannië ook in Nederland gestandaardiseerde tabaksverpakkingen in te voeren, de Vereniging Nederlandse Sigaretten- en Kerftabakfabrikanten (VSK) claimde dat dat niet zou helpen en bovendien de illegale handel in tabak zou bevorderen. De VSK nam Australië als voorbeeld. Australië is het eerste land dat ooit gestandaardiseerde verpakkingen invoerde. Volgens de VSK was de illegale markt voor sigaretten in Australië daardoor “naar schatting met 30% gestegen”.

Uit steeds meer onderzoek blijkt juist dat neutrale verpakkingen wel degelijk effect hebben op het aantal rokers. In 2016, vier jaar na de invoering van plain packaging in Australië werd al vastgesteld dat een kwart (0,55 procentpunt) van de daling van het aantal rokers tussen 2012 en 2015 was toe te schrijven aan de neutrale verpakkingen. In de schattingen van onderzoeker Tasneem Chipty scheelde dat ruim 108.000 rokers.

Nieuw onderzoek

Daar is nu een nieuw onderzoek aan toegevoegd van de School of Public Health van het Imperial College London. Het onderzoek is gepubliceerd in het BMJ. De onderzoekers keken naar het verschil tussen de blootstelling aan illegale producten in Ierland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk ten opzichte van Europese landen waar geen gestandaardiseerde tabaksverpakkingen verplicht zijn. De conclusie is dat het aantal keer dat rokers aan illegale tabaksproducten blootgestaan hebben tussen 2015 en 2018 in de drie landen waarin plain packaging geldt, zelfs was afgenomen van 19,8 naar 18,1 procent. In landen waar die antirookmaatregel niet is ingevoerd, was ook sprake van een daling: van 19,6 naar 17,0 procent. Daaruit blijkt dat de claims van de industrie niet kloppen: plain packaging zorgt er niet voor dat rokers zich tot de illegale handel wenden om sigaretten uit pakjes te gaan roken waar nog wel merknamen op staan.

Sinds begin deze maand zijn de gestandaardiseerde verpakkingen ook in Nederland ingevoerd.