De tabaksindustrie, het bedrijfsleven en hun politieke bondgenoten stellen alles in het werk om de Ierse regering af te brengen van het voornemen om plain packaging (standaardverpakkingen) voor sigaretten in te voeren. Er is sprake van een "georkestreerde en strategische" campagne.

Door de webredactie

De Ierse krant The Irish Examiner wist de hand te leggen op documenten die laten zien hoe de lobby tegen de Ierse tabaksontmoedigingsplannen te werk gaat. Eerder dit jaar besloot de Ierse regering, op voorstel van minister van Gezondheid James Reilly, tot de invoering van verplichte uniforme verpakkingen voor sigaretten. Het wetsvoorstel ligt intussen ter goedkeuring bij de Europese Commissie en de Wereldhandelsorganisatie WTO.

Van alle kanten wordt de Ierse regering nu bestookt om de wet in te trekken. Op 26 juni ontving de Ierse premier Enda Kenny een brief van 27 leden van de liberale EPP-fractie in het Europees Parlement. Kenny's partij Fine Gael maakt ook deel uit van de EPP-fractie. In de brief stellen de parlementariërs dat het Europees Parlement – bij de stemming eerder dit jaar over de nieuwe Tabaksproductenrichtlijn – juist niet heeft ingestemd met verplichte generieke verpakkingen in heel Europa.

De nieuwe richtlijn schrijft grotere gezondheidswaarschuwingen voor van minimaal 65 procent van het oppervlak van de verpakking. De richtlijn geeft lidstaten overigens wel de mogelijkheid om verder te gaan en generieke verpakkingen voor te schrijven. Volgens de EPP-leden gaat Ierland met de invoering van uniforme verpakkingen echter in tegen internationale handelsverdragen. Het zou bovendien illegale handel in de hand werken en "een gevaarlijk precedent scheppen voor andere industrieën".

Duitse actie

De brief lijkt vanuit Duitsland te zijn ingestoken. Deze is opgesteld door de Duitse EPP-parlementariër Sabine Verheyen en mede-ondertekend door twaalf andere parlementariërs die voor de Duitse regeringspartij CDU/CSU in het Europees Parlement zitten. Verder tekenden negen leden van de Spaanse Partido Popular en twee Luxemburgse leden van de partij van de nieuwe Commissie-voorzitter Juncker. De Ierse premier Kenny ontving de brief een week voordat hij een bezoek zou brengen aan Berlijn, waar hij naast ontmoetingen met het bedrijfsleven, ook een onderhoud met Bondskanselier Angela Merkel (CDU/CSU) had.

Duitse bedrijfsverenigingen schreven eerder de Ierse ambassadeur in Duitsland met waarschuwingen voor illegale handel en nadelige economische effecten voor de Ierse economie. Dezelfde argumenten werden verwoord in post van de Europese Vereniging van Belastingbetalers aan de Ierse premier Kenny. Ook de Ierse ambassadeur in Washington kreeg een brief van een lid van het Amerikaanse Congres die de plannen "het begin van een rampzalige ontwikkeling" noemde.

Een tweede bericht van The Irish Examiner beschrijft hoe de Ierse minister voor Werkgelegenheid, Ondernemingen en Innovatie Ged Nash door zijn ambtenaren is gewaarschuwd voor juridische procedures door de tabaksindustrie en door tabaksproducerende landen. Deze landen zouden gaan protesteren bij de Wereldhandelsorganisatie WTO.

Georkestreerde campagne

The Irish Examiner schrijft dat Ierse leden van het Europees Parlement lieten weten dat ook zij door lobbyisten worden bestookt. Hetzelfde gebeurt met journalisten die door vertegenwoordigers van de tabaksindustrie worden benaderd met argumenten tegen de regeringsplannen. De krant concludeert dan ook dat "achter de schermen een georkestreerde en strategische poging wordt gedaan om de antirookmaatregel van tafel te krijgen".

De Ierse Kankervereniging (Irish Cancer Society) reageerde direct met een oproep aan de regering om al het gelobby te weerstaan en de invoering van de generieke tabaksverpakkingen onverminderd door te zetten. Ook de ICS spreekt van een georkestreerde campagne van de tabaksindustrie.

"Ze gebruiken oude en misleidende argumenten van vreselijke gevolgen die al twintig jaar worden gebruikt om volksgezondheidsmaatregelen tegen te werken", aldus een ICS-vertegenwoordiger. "Alle claims over illegale handel, banenverlies en vertraging van Ierlands herstel missen elke grond en tonen de wanhoop van Big Tobacco. Het is geen wonder dat ze plain packaging met miljoenen euro's bestrijden. Uiteindelijk is deze maatregelen bedoeld om jonge mensen te beschermen tegen de marketingtactieken van Big Tobacco, en daarom moet de regering deze krachtige lobby weerstaan."

Nederland

In Nederland bestaan nog geen concrete plannen voor plain packaging. Staatssecretaris van Volksgezondheid Martin van Rijn liet eerder aan de Tweede Kamer weten dat er eerst uitvoerig onderzoek moet worden gedaan, voordat hij zo'n maatregel zou overwegen, zo berichtte TabakNee. De lobbycampagne tegen plain packaging wordt niettemin ook in Nederland alvast gevoerd. Het tijdschrift Forum van VNO-NCW plaatste onlangs een artikel waarin op voorhand wordt geageerd tegen de mogelijkheid uniforme verpakkingen voor sigaretten in te voeren. Eerder ontmaskerde Vrij Nederland VNO-NCW als een verlengstuk van de tabakslobby.