Uit nieuw onderzoek van de University of Bath, gepubliceerd in Tobacco Control, blijkt dat de tabaksindustrie fanatiek geprobeerd heeft invloed uit te oefenen op de invoering van een Europees Track & Trace-systeem.

Door de webredactie

De Europese Unie geeft bij het invoeren van nieuwe maatregelen iedereen de kans om per publieke consultatie (op internet) te reageren. Zo ging dat ook in 2016 toen de Commissie een Track & Trace-systeem wilde invoeren. Dit systeem is een hulpmiddel om de illegale handel in tabaksproducten tegen te gaan. Tabaksverpakkingen zouden met een unieke code worden uitgerust waardoor achterhaald kon worden waar verpakkingen die in het illegale circuit aangetroffen werden, waren geproduceerd en uit de productieketen verdwenen waren. De tabaksindustrie heeft vanaf het begin geprobeerd om een door henzelf bedacht systeem – genaamd Codentify – door te drukken. Volgens experts was dat niet verstandig, omdat er meerdere aanwijzingen waren dat de industrie zelf bij tabakssmokkel betrokken was, en de voorkeur ging uit naar een onafhankelijk systeem.

Financiële banden met de industrie

Uit nieuw onderzoek van de University of Bath, gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Tobacco Control, blijkt nu dat de tabaksindustrie via de publieke consultatie van de Europese Unie toch geprobeerd heeft invloed uit te oefenen. De onderzoekers hebben uitgezocht of degenen die op de consultatie hebben gereageerd financiële banden met de industrie hadden en of ze in hun reactie de argumenten van de industrie echoden.

De onderzoekers concluderen dat van de 197 consultaties er 131 (66,4 procent) een financiële link met de tabaksindustrie had. Van die groep maakten 29 (22,1 procent) die banden niet duidelijk. Ook blijkt een groot aantal brancheorganisaties die zich bezighouden met handel te hebben gereageerd, waarvan de meerderheid financiële banden met de tabaksindustrie had. Verder schrijven de onderzoekers dat er “een duidelijk verschil in beleidsvoorkeuren was tussen de respondenten die wel en die geen financiële banden met de industrie hadden.” Respondenten mét een financiële link bleken voor een Track & Trace-systeem ontworpen door de tabaksindustrie, in plaats van voor een onafhankelijk systeem.

Brancheorganisaties niet transparant

De onderzoekers stellen dat er een flinke lobby van de tabaksindustrie is geweest rond het Track & Trace-systeem van de Europese Unie. Daarbij zijn vooral brancheorganisaties niet transparant geweest over de banden die ze met de tabaksindustrie hebben. De onderzoekers adviseren de EU om de verplichting tot transparantie over die banden in het vervolg te verbeteren.

In Nederland wordt ook gebruik gemaakt van consultatierondes. Ook hier mag iedereen reageren en ervoor kiezen om zijn of haar naam en reactie niet openbaar te maken. Hoewel de overheid de industrie en haar vertegenwoordigers op afstand zegt te houden, omdat ze gebonden is aan het internationale antirookverdrag FCTC en deze afstand daarin wordt voorgeschreven, doet ze er goed aan ook op organisaties te letten die financiële banden met de industrie hebben, ook als ze dat niet zelf kenbaar maken.