OPINIE
André Calantzopoulos, het opperhoofd van Philip Morris International, heeft in het online politieke magazine Politico een betaalde open brief gepost waarin hij oproept tot samenwerking met overheden om roken de wereld uit te helpen. Overheden doen er goed aan dit huichelachtige schrijven naast zich neer te leggen.

Door Frits van Dam

“Als de CEO van Philip Morris International (PMI) word ik vaak gevraagd waarom we niet stoppen met de verkoop van sigaretten,” begint André Calantzopoulos een (betaalde, red.) open brief op de website van Politico, een bekend online politiek magazine. “Maar dat is mogelijk de verkeerde vraag. De echte vraag moet zijn: wanneer stoppen mensen met het kopen van sigaretten?”

Jammer

Calantzopoulos zet in zijn epistel uiteen hoe jammer het is dat nieuwe wet- en regelgeving ervoor zorgt dat zijn nieuwe producten, (de IQOS, hoewel niet bij naam genoemd) aan banden worden gelegd, terwijl ze volgens hem echt veel minder schadelijk zijn dan een gewone Marlboro en dus een uitkomst voor de roker. Hij wil samenwerken met overheden in plaats van buitengesloten worden, omdat hij echt het beste met de mensheid voorheeft: een rookvrije toekomst. “Ja, het valt niet te ontkennen dat onze industrie een geloofwaardigheidsprobleem heeft gehad, maar we geloven er sterk in dat de geschiedenis niet moet worden gebruikt om volwassen rokers – die anders gewoon doorroken – de mogelijkheid te ontzeggen om weloverwogen keuzes te maken,” schrijft Calantzopoulos.

Ongelofelijke hypocrisie

Alleen al de opening van deze brief getuigt van een ongelofelijke hypocrisie. Calantzopoulos wijst naar de verslaafde rokers: het is hun eigen schuld dat er zoveel sigaretten verkocht worden. Philip Morris levert alleen maar waar de roker om vraagt. Want ja, als zij het niet doen, doet een ander het wel. De hypocrisie blijkt helemaal uit de pogingen die de tabaksfabrikanten doen om in derdewereldlanden zo veel mogelijk kinderen aan het roken te krijgen. Daar houdt de Marlboro-fabrikant nog wel vast aan een toekomst waarin volop gerookt wordt, op de traditionele manier.

Miljard rokers

Er zijn nu een miljard rokers op aarde en volgens de WHO zullen dat er in 2025 ook zoveel blijven. De echte vraag, die Calantzopoulos zorgvuldig uit de weg gaat, zou moeten zijn: hoe komt het dat er ondanks toenemende antirookwetgeving nog steeds zoveel rokers zijn? Het antwoord is heel eenvoudig : Calantzopoulos, zijn PMI-voorgangers en collega-tabaksfabrikanten hebben de receptuur van hun sigaretten doelbewust zo gemaakt dat ze extreem verslavend zijn (geworden). Dat is het geloofwaardigheidsprobleem waar hij over rept.

Andere weg

Nu antirookregelgeving die historische vergissing om tabak als een ‘normaal’ product te behandelen probeert te corrigeren, probeert Philip Morris via een andere weg de rokers aan zich te binden. Ze wil ze een alternatief bieden dat volgens hen minder schadelijk voor de gezondheid is. Let wel: die roker is verslaafd aan nicotine en als hij de sigaret opgeeft, verliest Philip Morris een klant. Maar als hij overstapt op een ander nicotineproduct, zal hij klant blijven. Dáár is het Calantzopoulos om te doen. Met de toenemende antirookregelgeving ziet hij zijn omzet teruglopen.

Alsnog schadelijk

Calantzopoulos wil feitelijk helemaal geen rookvrije toekomst. In de speciaal voor de IQOS ontwikkelde sigaretten (die Heets worden genoemd) zit gewoon tabak. Volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) is het gebruik ervan alsnog schadelijk voor de gezondheid.
Bij de sigaret duurde het twintig jaar voordat duidelijk werd dat het langdurige gebruik ervan tot vreselijke vormen van kanker kon leiden. Het is dan ook verstandig van de Nederlandse overheid om de IQOS te behandelen als een normale sigaret.

Geen open dialoog

Calantzopoulos eindigt zijn brief met een oproep: “We moeten proberen een open dialoog aan te gaan langs alle sectoren en langs alle perspectieven, ook met degenen waar we het niet mee eens zijn.” Calantzopoulos wil mee kunnen praten, maar dat kan hij niet meer, omdat overheden het antirookverdrag FCTC van de WHO hebben ondertekend, waarin staat dat de overheid tijdens het maken van antirookbeleid de tabaksindustrie buiten de deur moet houden. Het is een uniek verdrag dat is opgesteld omdat de tabaksindustrie in het verleden onbetrouwbaar is gebleken, terwijl er wereldwijd jaarlijks zo’n zeven miljoen mensen aan de gevolgen van tabaksgebruik overlijden.
Daarom moet Philip Morris, hoe meelijwekkend zij zichzelf ook vindt, zo ver mogelijk van elke onderhandelingstafel geweerd worden. Alleen zo kan volksgezondheid de prioriteit krijgen die nodig is.