Het wetenschappelijk tijdschrift Tobacco Control heeft een overzichtsartikel gepubliceerd van professor Stanton Glantz over heat-not-burn-producten. Volgens de tabaksindustrie zijn deze nieuwe producten minder schadelijk dan gewone tabaksproducten. Wat is er inmiddels over bekend?

Door de webredactie

Het was Philip Morris (PMI) die als eerste een heat-not-burn-product (HNB) op de markt bracht. De IQOS is een apparaatje waarin een speciaal daarvoor ontwikkelde sigaret moet worden gedaan, die de tabak verhit in plaats van verbrand. Volgens Philip Morris is deze manier van roken, ook wel de smeltsigaret genoemd, minder schadelijk dan het roken van een gewone Marlboro. Andere tabaksfabrikanten hebben inmiddels ook een HNB op de markt gebracht. British Americn Tobacco (BAT) verkoopt bijvoorbeeld de Glo.
In Amerika mag Philip Morris niet zomaar een nieuw tabaksproduct op de markt brengen en claimen dat dit minder schadelijk voor de gezondheid is. Daarvoor moet de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) eerst toestemming geven. In december 2016 diende PMI een verzoek tot goedkeuring in bij de FDA.

Op een rij

Wat zonneklaar is: er valt nog niets te zeggen over de schadelijkheid van het roken van HNB's op de lange termijn. Inmiddels zijn er wel vele onderzoeken verschenen. Professor Stanton Glantz van de University of California heeft al die onderzoeken bekeken en het wetenschappelijk tijdschrift Tobacco Control heeft zijn bevindingen gepubliceerd, waardoor alles wat we nu weten over de HNB’s mooi op een rij staat.

Gedomineerd door de industrie

November 2017 waren er 31 onderzoeken gedaan naar HNB's, waarvan er 20 toe te schrijven zijn aan de tabaksindustrie. “Het feit dat de literatuur gedomineerd wordt door de industrie is zeer verontrustend omdat tabaksfabrikanten een geschiedenis hebben met het publiceren van incomplete en gemanipuleerde informatie en dat aan overheden presenteren,” schrijft Glantz met vier bronvermeldingen voor die bewering.
In een speciaal supplement bij Tobacco Control over HNB’s zijn acht nieuwe papers samengevoegd van onafhankelijke onderzoekers die de data hebben geanalyseerd die PMI heeft aangeleverd bij haar FDA-aanvraag tot goedkeuring. Ook zijn er twaalf onafhankelijke papers aan toegevoegd die de effecten van HNB’s bestuderen, ook op politiek en beleidsmatig vlak.

Niet minder schadelijk

Hoewel uit de data van Philip Morris blijkt dat er bij het roken van de IQOS van sommige stoffen minder binnenkomt, blijkt uit diezelfde data niet dat dat minder schadelijk voor de gezondheid is dan het roken van gewone sigaretten, schrijft Glantz. Ook heeft PMI een aantal biomarkers, meetbare indicators van stoffen in bijvoorbeeld bloed, niet in haar studie meegenomen. Dat versterkt het idee dat PMI de resultaten manipuleert. Uit de eerste onderzoeken, op ratten weliswaar, blijkt dat het roken van een HNB wel degelijk schadelijke effecten op de longen heeft.

Harmreduction

De tabaksindustrie zet al langer in op ‘harmreduction’, zoals het ontwikkelen van minder schadelijke producten wordt genoemd. Door daarmee hoog van de toren te blazen, hoopt de industrie weer serieus genomen te worden door overheden, die hen juist op afstand proberen te houden in navolging van het internationale anti-rookverdrag FCTC. Harmreduction zien zij als het ware als een strategie om weer als geloofwaardige partner beschouwd te worden in de strijd tegen het roken.
Volgens Glantz zijn HNB’s ontwikkeld omdat de tabaksindustrie probeert haar hoofd boven water te houden, klanten vast te houden en uit te breiden in een wereld waarin er steeds meer anti-rookmaatregelen genomen worden.

Niet in het artikel meegenomen, maar wel belangrijk om hier te noemen: staatssecretaris Blokhuis heeft besloten dat voor HNB’s in Nederland dezelfde regels én verboden gelden als voor gewone sigaretten.