De Europese Commissie is voorstander van de invoering van een Track & Trace systeem, dat ervoor moet zorgen dat de illegale tabakshandel wordt ingeperkt. De tabaksindustrie (zelf nooit vies geweest van smokkel) roept inmiddels moord en brand, omdat de voorkeur uitgaat naar een systeem dat zij niet onder controle hebben.

Door de webredactie

Alle tabaksverpakkingen moeten al in de fabriek elektronische codes krijgen, zodat achterhaald kan worden waar de pakjes zijn gemaakt. Als ze later ergens illegaal opduiken kan zo worden gecontroleerd waar ze in de distributieketen zijn verdwenen. Een voorstel van de Europese Unie voor zo’n systeem hanteert wel de aantekening dat lidstaten zelf inspraak mogen hebben in welke code ze willen hanteren.

Eigen Track & Trace

Het plan hoort bij het voornemen om per 2019 een Europees Track & Trace systeem te implementeren, dat de tabakssmokkel moet tegengaan. Het voorstel valt slecht bij tabaksfabrikanten. Die zijn al jaren op eigen initiatief bezig met ontwikkelen van een eigen systeem en hebben dat vervolgens aangeboden aan de Europese Unie, groots aangeprezen als de meest logische optie voor Track & Trace. Er klinkt al lang kritiek op dat systeem, juist omdat de tabaksindustrie het zelf heeft ontwikkeld.

Zelf gesmokkeld

De industrie is er vaker van beticht zelf deel te hebben genomen aan smokkel en schikte een rechtszaak die de Europese Unie tegen hen had aangespannen. Een door de industrie ontwikkeld systeem lijkt de kat op het spek te binden. Stel dat er in de toekomst illegale sigaretten worden aangetroffen en de industrie zegt van niets te weten omdat hun systeem de vermissing niet heeft opgepikt, in hoeverre is zij dan te vertrouwen?

Andere optie

De Europese Unie kiest liever voor een andere optie: elektronische codes die op pakjes worden aangebracht. Lidstaten mogen zelf bepalen hoe die codes in elkaar steken. Die mogen bijvoorbeeld uit vijftig tekens gaan bestaan, langer dan de achtendertig die de industrie als maximum geeft om een snelle productie van haar waar te kunnen blijven garanderen.
Bij het grof vuil

BAT investeerde naar eigen zeggen ook 79 miljoen dollar in een eigen Track & Trace systeem, dat met de keuze voor de elektronische codes bij het grof vuil kan. BAT deed dat overigens op eigen initiatief, zo blijkt ook uit een artikel in Bloomberg.

Te complex

Jan Hein Sträter, voorzitter van de tabakslobbyclub Vereniging Nederlandse Sigaretten en Kerftabak fabrikanten laat in reactie op de EU-plannen desgevraagd aan TabakNee weten: “dat het systeem te complex is om tijdig ingevoerd te kunnen worden, niet aansluit bij bestaande open standaarden, en verplichtingen introduceert die de export naar derde landen belemmert en zelfs kan verhinderen daar waar tabaksproducenten die buiten de EU zijn gevestigd daar geen rekening mee hoeven te houden.”

Perfecte oplossing

De Europese Commissie denkt met het voorstel juist een perfecte oplossing te hebben gevonden. Lidstaten blijven ruimte houden om zelf een code te bedenken, maar kunnen wel gaan samenwerken door bijvoorbeeld gezamenlijk hetzelfde bedrijf in te schakelen dat het gaat uitvoeren. BAT vindt dat de Commissie er maar slecht over heeft nagedacht en alles er onnodig complex van wordt.

Samengevoegd

De Commissie verwacht dat de codes samengevoegd kunnen worden met de accijnszegels op tabaksproducten, die immers ook per land verschillen. Ze noemt de ingreep voor de industrie nihil. Het voorstel is nog niet volledig goedgekeurd en aangenomen, dus dat betekent dat de lobbyisten van de industrie ongetwijfeld hun opwachting in Brussel zullen maken om er alles aan te doen om de Commissie op andere gedachten te brengen.