“Een grote overwinning” juichten Amerikaanse gezondheidszorg organisaties na het gerechtelijk vonnis dat de tabaksindustrie verplicht om grootschalig te adverteren op televisie, in kranten en online dat ze gelogen hebben over de gevaren van roken. Stanford-professor Robert N. Proctor is minder enthousiast. The New York Times plaatste zijn kanttekeningen bij het vonnis.

UPDATE 01-12-2017

Door de webredactie

Een jaar lang moet de tabaksindustrie op werkdagen op prime time spotjes uitzenden op de grootste televisiezenders van Amerika (CBS, ABC, NBC) de waarheid over roken vertellen. Dat het dodelijk is. Dat ‘low tar’, ‘mild’ en ‘light’ sigaretten ook schadelijk zijn voor de gezondheid. Dat ze hun sigaretten zo hebben ontworpen dat ze extra verslavend zijn. Dat ook meeroken slecht voor je is, etc. Dezelfde boodschappen moeten in vijftig zondagskranten worden verspreid. De tabaksindustrie wordt hiertoe gedwongen door het federale hof. Rechter Gladys Kessler zei in haar vonnis dat tabaksbedrijven “hun dodelijke producten ijverig en misleidend hadden gemarket en verkocht met als enige focus hun financiële succes zonder enige inachtname voor de menselijke tragedie of sociale kosten die dat succes veroorzaakte.”

Corrigerende werking

De reclameboodschappen moeten een ‘corrigerende’ werking hebben. Maar, zo legt Stanford-professor Robert N. Proctor uit in een opinie-stuk in The New York Times, zo lang de industrie in die boodschappen niet hoeft toe te geven dat ze inderdaad het grote publiek heeft misleid, is het feitelijk de zoveelste winst voor de tabaksindustrie.

Golden Holocaust

Proctor schreef het boek Golden Holocaust waarin hij, na bestudering van interne documenten van de industrie, haarfijn uit de doeken doet hoe deze industrie al decennia alles doet om zoveel mogelijk winst te maken ten koste van de roker. Zo was het bij de industrie al in de jaren vijftig bekend dat roken kankerverwekkend is en blijkt uit allerlei interne memo’s dat besloten werd dit zo lang mogelijk te ontkennen en er twijfel over te zaaien. Twijfel was (tijds)winst. Net als het voeren van rechtszaken: zo lang er geen uitspraak was of deze kon worden uitgesteld, was er meer tijd om mensen verslaafd te krijgen en dus als levenslange klant binnen te slepen.

Slachtoffer

Ook nu heeft de tabaksindustrie een leger advocaten ingezet om de door de rechtbank verplichtte ‘corrigerende’ reclameteksten zoveel mogelijk af te zwakken of aan te laten passen. Nergens hoeft de industrie in de reclameteksten te zeggen dat ze het publiek jarenlang heeft misleid. Ook een eerder vastgelegde beginzin ‘Dit is de waarheid’ sneuvelde. Zo zijn de reclameboodschappen niet meer geworden dan een zoveelste uiteenzetting over hoe slecht roken voor de gezondheid is. De industrie hoeft zich alleen maar als slachtoffer op te stellen: wij moeten dit van de rechter verkondigen. Proctor: “Maar als de industrie niet uit haarzelf durft toe te geven wat de waarheid is, laat dit wederom zien hoe ver deze meesters van leugens en bedrog verwijderd zijn van het erkennen van de waarheid.”

UPDATE 01-12-2017
In The Huffington Post schrijft de Amerkaanse Senator Richard Blumenthal in een opinie-artikel hoe belangrijk het is dat de industrie van de rechtbank deze advertentiecampagne moet voeren. Maar ook hij plaatst kanttekeningen, want jongeren zijn degenen die het kwetstbaarst zijn voor de marketing van de industrie en juist zij kijken niet in de grote zaterdagkranten of naar prime time televisie. Bovendien houden zij niet van paternalistische commercials die hen zeggen wat ze wel en juist niet moeten doen.

Meer lezen? Robert Proctor gaf eerder een interview aan TabakNee en geeft hier uitleg over de relatie tussen de industrie en (vaak liberale) politiek, over hoe men de oud-nieuws strategie gebruikt en hoe ze wetenschap in haar lobby inzet.