De verkoop van verslavende nicotineproducten is “een transformerende tabaksreis”. Dat zegt Jack Bowles, de baas van tabaksreus BAT. Zijn aandeelhouders en de Nederlandse fiscus zijn minder enthousiast.

Door de webredactie

Sinds 1 april 2019 staat de 56-jarige Franse zakenman Jack Marie Henry David Bowles aan het roer van British American Tobacco (BAT), een van de grootste tabaksfabrikanten ter wereld. Met de komst van Bowles krijgen nieuwe nicotineproducten ruim baan. “Het is een opwindende tijd”, zei Bowles bij zijn aantreden. “Onze branche evolueert en dit brengt geweldige kansen met zich mee.” Bowles mikt op groei in “onze pijplijn van producten met een verlaagd risico”.

Creatief met nicotine lijkt zijn motto. Niets is hem te dol om de roker van zijn dagelijkse portie nicotine te blijven voorzien en nieuwe jonge klanten aan te trekken: een experiment met een e-sigaret met het populaire CBD, een werkzame stof in cannabis (VUSE CBD); nicotinezakjes voor onder je lip (de Velo), en het fijne daarvan is dat die (nog) niet onder de Tabaks- en rookwarenwet vallen, dus aan geen enkele wet- en regelgeving hoeven te voldoen. Je kunt natuurlijk ook dampen via een ‘gewone’ e-sigaret c.q. verhittingsproduct (de GLO, waarin tabakssticks worden verhit in plaats van verbrand).

A Better Tomorrow?

Bowles is lyrisch over deze verslavende producten die minder schadelijk zouden zijn, terwijl de langetermijneffecten nog niet eens bekend zijn. Hij heeft het over “toonaangevende internationale merken” en zelfs “iconische merken”. In dit filmpje vertelt Bowles (keurig in ‘t pak en met Frans accent) dat hij in 2030 zeker 50 miljoen mensen aan het moderne roken wil hebben. Letterlijk zegt hij A Better Tomorrow te willen opbouwen “door honderden miljoenen volwassen rokers over de hele wereld een breed scala aan potentieel minder risicovolle alternatieven voor traditionele sigaretten aan te bieden.”

Nicotine-apostel

De wieg van deze 56-jarige nicotine-apostel stond in Frankrijk. Bowles studeerde aan de IPAG Business School in Parijs en maakte vanaf 2004 razendsnel carrière bij BAT. Hij was voorzitter van BAT France (2005) en algemeen directeur van respectievelijk BAT Maleisië (2007), West-Europa (2009), Amerika (2011) en Azië-Pacific (2013). In 2017 werd hij Chief Operating Officer; in november 2018 Chief Executive Designate en op 1 april 2019 werd hij er dus de baas.

Bowles is getrouwd, is “trotse vader” van drie kinderen en heeft een passie voor duiken. Hij heeft meer dan honderd duiken over de hele wereld gemaakt. We zien meteen voor ons hoe hij tussen prachtige koraalriffen en kleurrijke visjes zwemt, maar ook te midden van sigarettenpeuken. Die peuken zijn namelijk de grootste bron van oceaanvervuiling.

Naast duiken is Bowles “erg geïnteresseerd in geschiedenis en architectuur, met name hoe samenlevingen (en gebouwen) zich in de loop van de tijd hebben ontwikkeld.” Nou, niet zo best dankzij tabaksproducten die goed zijn voor zes miljoen doden per jaar.

Leuk zakcentje

Met evenveel enthousiasme leidt Bowles de roker naar A Better Tomorrow en noemt deze omschakeling “onze transformerende tabaksreis”. De ‘reisleider’ zelf krijgt hier uiteraard een leuk zakcentje voor. Vorig jaar kreeg hij al loonsverhoging en in mei dit jaar werd zijn loon nog eens met 3 procent verhoogd, zodat hij nu volgens The Times 1,3 miljoen pond (omgerekend bijna 1,5 miljoen euro) per jaar verdient.

Volgens de krant was meer dan 38 procent van de aandeelhouders not amused over het hoge salaris van Bowles. De cijfers van BAT zien er niet bepaald rooskleurig uit. Eerder meldde TabakNee al dat de prijs van het aandeel van BAT in de afgelopen vier jaar is gehalveerd, van 55 naar 27 pond. Bowles probeert zijn aandeelhouders te verleiden met de leus dat de tabaksalternatieven goed verkopen en maatschappelijk verantwoord zouden zijn.

De Nederlandse fiscus is evenmin amused over BAT’s belastinggedrag. BAT moet een recordboete van 1,2 miljard euro betalen aan de Belastingdienst wegens belastingontwijking. Tussen 2003 en 2016 zou BAT een holding in Amstelveen hebben gebruikt om zo min mogelijk winstbelasting te betalen.

Cannabis moet redding brengen

Bowles gelooft in zijn product. Bij zijn aanstelling rept hij over het “diepgaande talent” (‘depth of talent’) van zijn firma. Hij voegt eraan toe: "We hebben de juiste strategie, de juiste fundamenten, de juiste visie en, belangrijker nog, medewerkers met de juiste vaardigheden en houding om ons in staat te stellen het bedrijf nog vele jaren te laten groeien."

Zijn voorganger Nicandro Durante roemt hem om zijn “energie, passie en gedrevenheid voor succes”. Durante twijfelt er niet aan dat Bowles “de toekomstige groei van het bedrijf zal helpen verzekeren.”

De CBD-e-sigaret is al eerder genoemd, maar daar blijft het niet bij. Om zich van een toekomst met groei te verzekeren is BAT aan een cannabisavontuur begonnen. Volgens Bowles zorgen cannabis-gerelateerde producten waarschijnlijk voor een deel van hun toekomstige groei. De tabaksfirma heeft in maart 2021 ruim 150 miljoen euro besteed om de grootste aandeelhouder van de Canadese cannabisgroep Organigram Holdings Inc. te worden. Een slimme zet, want gebruikers van cannabis die dit roken, kunnen verslaafd raken aan nicotine. Twee verslavingen voor de prijs van één, tel uit uw winst!