De draaideur tussen politiek en tabaksindustrie liet Jan Bernas, tien jaar woordvoerder van de Socialisten & Democraten in het Europees Parlement, overstappen naar Philip Morris. De Italiaan wordt er directeur EU Communicatie en Mediarelaties.

Door de webredactie

Zijn naam doet Nederlands aan, maar Jan Bernas is Italiaan, jarenlang werkzaam als journalist, daarna als woordvoerder van de Socialisten & Democraten (S&D) in het Europees Parlement. Gepokt en gemazeld dus in het Europese politieke speelveld en daarmee van grote waarde voor zijn nieuwe werkgever, Philip Morris International (PMI). Bernas kondigde vol trots op LinkedIn zijn aanstelling als Directeur EU Communicatie en Mediarelaties bij de tabaksfabrikant aan. Zijn eerste post in die functie staat ook meteen vol met PMI-speak over een bedrijf dat wil stoppen onderdeel van het probleem te zijn maar voortaan deel uit te maken van de oplossing. En over burgers die recht hebben op ‘accurate, wetenschappelijk onderbouwde en onbevooroordeelde informatie’ over ‘betere keuzes’, zodat eenieder voor zich ‘de beste beslissing kan nemen voor zijn gezondheid’.

Ole Heil, ex-VWS, ging Bernas voor

Steeds weer lukt het de grootste tabaksproducent ter wereld om mensen uit de politieke en ambtelijke wereld te verleiden voor hem te komen werken. Vorig jaar bleek voormalig woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Ole Heil, in dienst te zijn getreden als directeur Externe Betrekkingen Nederland van PMI. De VVD-er, die een aantal jaren voor die partij gemeenteraadslid was in Leidschendam-Voorburg, heeft in al zijn jaren in Den Haag natuurlijk een telefoonlijst van jewelste opgebouwd die hij nu kan gebruiken voor de lobby voor zijn nieuwe broodheer.

Journalist en politiek woordvoerder

Ook Bernas heeft in de tien jaar dat hij woordvoerder was van het S&D-smaldeel in het parlement een gigantische lijst met contacten binnen het Europees Parlement (EP), het Europese ambtelijke apparaat en de Europese pers. Daar zal PMI een flink bedrag voor over hebben gehad, want anders valt de overstap van de linkse partijen in het EP naar de nicotineleverancier eigenlijk niet te verklaren.

Als voormalig journalist zal Bernas een kritische houding ten opzichte van instituties en grootkapitaal toch ook niet vreemd zijn. Hij begon in 2005 in Rome te werken voor TMnews, dat in 2010 samenging met AscaNews, een persagentschap en nieuwssite, waarvoor Bernas met name het nieuws volgde in Polen, Belarus en Oekraïne.

In 2011 liet Bernas de journalistiek achter zich om woordvoerder te worden van de vicepresident van de centrumrechtse politieke partij Il Popolo della Liberta, opgericht door Silvio Berlusconi. Nadat hij in maart 2013 die functie verliet, vertoont zijn cv op LinkedIn een gat van 16 maanden. In juli 2014 wordt hij dan woordvoerder van de S&D in het Europees Parlement. Voor een professional hoeft zo’n verandering van politieke kleur geen probleem te zijn, maar opmerkelijk is die wel. Net zo opmerkelijk als de overstap nu naar Philip Morris, waar kennelijk geen enkele belemmering voor bestaat. Er is geen wachttijd, de overstap is direct vanuit de ene, publieke, functie naar de lobbypositie.

Schade voor gezondheid verzwegen

Zelf schrijft Bernas dat er sprake is van iets veel groters dan een simpele wisseling van baan. “Het is een professionele en persoonlijke uitdaging die ik heb besloten aan te gaan.” Bernas doet het voorkomen alsof hij werkelijk gelooft in de transformatie die PMI zegt door te maken. “Ze stappen snel en gedurfd af van hun erfenis van traditionele, schadelijke producten. Ze zetten hun knapste koppen in en investeren enorme middelen om een ​​andere keuze te bieden, een betere keuze, voor de individuele en publieke gezondheid wereldwijd.”

Geen woord over het in stand houden van nicotineverslavingen en de schade voor de gezondheid die deze alternatieven net zo goed opleveren, om nog maar te zwijgen over de verleidingen ervan richting jongeren. En ook niets over het feit dat we het met de beweerde afbouw van de traditionele sigaret niet zo nauw moeten nemen.

In reactie op de aankondiging hekelt Wanda de Kanter, voorzitter van Rookpreventie Jeugd, de draaideur tussen de politiek en de tabaksindustrie en ‘de onschatbare waarde van de informatie en het netwerk’ die Bernas uitlevert aan de tabaksfabrikant. Ze verwijst naar het bekende artikel 5.3 van het Kaderverdrag inzake tabaksontmoediging (FCTC) van de Wereldgezondheidsorganisatie, dat lobbycontacten tussen de tabaksindustrie en de overheid verbiedt, maar stelt ook vast dat er geen wettelijke belemmeringen voor de overstap zijn. Alleen vraagt zij zich voor Bernas af: “Durf je nog in de spiegel te kijken? Ben je blij met al die felicitaties van al die nieuwe collega’s met miljoenen doden per jaar op hun geweten?”