Met een minimumprijs van 72 cent per sigaret zou het aantal rokers in Schotland in de komende tien jaar met meer dan 16.000 kunnen afnemen, volgens onderzoek van de Universiteit van Sheffield. De onderzoekers raden aan deze maatregel te combineren met hogere belasting op tabak.

Door de webredactie

Nieuw onderzoek van de Universiteit van Sheffield, in opdracht van Public Health Scotland, toont aan dat minimumprijzen voor tabak aanzienlijke gezondheidsvoordelen kunnen opleveren. Dure sigaretten zijn namelijk minder aantrekkelijk, vooral voor rokers in achtergestelde gebieden, waar 25 procent van de bevolking rookt, in vergelijking met slechts 7 procent in rijkere regio's. Het onderzoek richtte zich op de impact van een minimumprijs van 60 pence (72 cent) per sigaret, wat zou leiden tot 16.327 minder rokers in de komende tien jaar, indien het beleid dit jaar wordt ingevoerd. Dit zou zorgen voor 1.467 minder ziekenhuisopnames, 285 voorkomen sterfgevallen en een extra 6.792 levensjaren voor de Schotse bevolking tegen 2034.

Hogere minimumprijzen, zoals 80 pence (95 cent) per sigaret, zouden nog grotere gezondheidsvoordelen opleveren. Desondanks zou zelfs deze prijs niet genoeg zijn om het doel van minder dan 5 procent rokers in Schotland tegen 2034 te bereiken.

Directe impact op de volksgezondheid

Onderzoeksleider Duncan Gillespie van de School of Medicine and Population Health van de Universiteit van Sheffield zegt: “Een minimumprijs van 60 pence voor tabak zou niet alleen bijna zevenduizend levensjaren toevoegen aan de Schotse bevolking tegen 2034, maar ook miljoenen besparen voor de National Health Service (NHS) door minder ziekenhuisopnames. Dit laat zien dat kleine beleidswijzigingen een directe impact op de volksgezondheid kunnen hebben. De grootste voordelen worden verwacht in de meest achtergestelde gebieden van Schotland, waar de prijsverhogingen helpen de toegang tot goedkopere tabaksproducten te beperken.”

Aanvullende maatregelen nodig

Garth Reid van Public Health Scotland benadrukt dat roken jaarlijks meer dan 8.000 sterfgevallen en bijna 90.000 ziekenhuisopnames in Schotland veroorzaakt. Het is een belangrijke oorzaak van ziekte en vroegtijdig overlijden, vooral in kwetsbare gemeenschappen. “De prijs van tabak is cruciaal voor het beginnen en voortzetten van roken. Minimumprijzen kunnen het aantal rokers snel verminderen, maar zijn slechts één onderdeel van een bredere aanpak”, zegt Reid. Beperking van de beschikbaarheid van tabaksproducten, goede rookstopondersteuning en de aanpak van illegale tabak zijn ook essentieel. In het bijzonder moet er meer belasting op tabak worden geheven om de prijs per sigaret verder te verhogen en de winst van de tabaksindustrie te verlagen.

Minimumprijzen in Nederland nog niet mogelijk

Hoewel minimumprijzen voor tabak in Schotland worden overwogen, zijn de mogelijkheden voor Nederland beperkt. Dat komt door Europese wetgeving die minimumprijzen verbiedt. De tabaksindustrie kan de prijzen van goedkope merken daarom laag houden, zelfs na accijnsverhogingen. Onderzoek van Maastricht University toont aan dat de industrie met prijsaanpassingen het effect van accijnsverhogingen weet te dempen voor de goedkopere merken. De onderzoekers pleiten voor maatregelen die zulke prijsvariatie tegenwerken in de aanstaande herziening van de European Tobacco Tax Directive, zodat de tabaksindustrie niet langer kan sjoemelen met prijsstrategieën. Door de combinatie van minimumprijzen en hogere accijnzen kan de volksgezondheid in Schotland aanmerkelijk worden verbeterd. Als het Europa meekrijgt, kan Nederland eenzelfde gezondheidswinst behalen.