Het fellowship tabaksontmoediging van Rutger Bregmans School for Moral Ambition is in de eerste week van september van start gegaan. Na een intensieve introductie van een maand gaan de elf fellows aan de slag bij verschillende anti-tabaksorganisaties.

Door Timo Pieters 

Nadat de School for Moral Ambition in mei van dit jaar zijn eerste twee fellowshipprogramma’s aankondigde, werd de organisatie vrijwel direct overspoeld met aanmeldingen. Meer dan 650 mensen uit 19 landen, zelfs van buiten Europa, waren bereid hun goedbetaalde en invloedrijke baan op te zeggen om een carrièreswitch te maken naar een werkveld met werkelijke maatschappelijke impact. Dit was het oorspronkelijke doel van Rutger Bregman en zijn medeoprichters, gebaseerd op zijn boek Morele Ambitie, waarin hij betoogt dat de meest getalenteerde mensen vaak niet werken aan de belangrijkste problemen in de wereld, maar vastzitten in saaie, nutteloze of zelfs schadelijke banen. Om hier verandering in te brengen besloten Bregman en zijn collega’s de School for Moral Ambition (SMA) op te zetten, die deze mensen in staat stelt daadwerkelijk een carrièretransitie te maken.

De eerste elf fellows

Van de 650 aanmeldingen zijn 23 mensen aangenomen om deel te nemen aan de eerste twee fellowships, gericht op tabaksontmoediging (11) en de eiwittransitie (12). De groep die zich richt op het bestrijden van de tabaksindustrie bestaat onder andere uit marketeers, consultants, advocaten, belastingspecialisten en experts op het gebied van duurzaamheid en publieke gezondheid. Dit zijn bij uitstek de expertises die bij de partnerorganisaties waar de SMA mee werkt schaars en hard nodig zijn. Daaronder zijn Smoke Free Partnership in Brussel, Vital Strategies in New York en de Global Alliance for Tobacco Control in Ottawa. De SMA-fellows worden binnenkort voor zes maanden bij de Europese kantoren van deze organisaties gedetacheerd. Op de SMA-website zijn gisteren de namen van alle fellows gepresenteerd. 

Introductie door experts

In de eerste week zijn de deelnemers op een bijzondere locatie in Noord-Holland in het onderwerp ingevoerd door een groot aantal domeinexperts, onder wie longpatholoog Danielle Cohen (Vapen #jouwkeuze), Esther Kroes van het Trimbos-instituut, voormalig longarts Pauline Dekker, met Wanda de Kanter oprichter van Rookpreventie Jeugd, en Reinskje Talhout van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. De fellows kregen van hen een introductie in de cijfers en statistieken achter de tabaksepidemie, de medische gevolgen van roken, de psychologische gevolgen van een longkankerdiagnose en inzicht in de strategieën en tactieken van de tabaksindustrie. Online namen ook internationale sprekers deel, zoals Ángel López Nicolás, een Europese autoriteit op het gebied van de economische aspecten van de tabaksepidemie.

Zelfstudie en onderzoek

De volgende twee weken worden besteed aan begeleide zelfstudie en onderzoek naar het gekozen onderwerp. De elf fellows zijn hiervoor opgedeeld in vier groepjes, waarvan elk zich richt op een bepaald aspect van de tabaksepidemie: het Kaderverdrag inzake tabaksontmoediging (FCTC) van de WHO, de aanstaande revisies van de EU-Tabaksproductenrichtlijn en -Tabaksaccijnzenrichtlijn, de economie van de tabaksindustrie, en tabaksreclame, -promotie en -sponsoring (TAPS). Daarover praten de fellows elkaar vervolgens bij. Ondertussen volgen ze ook allemaal de cursus over ‘Global Tobacco Control’ van de Johns Hopkins School for Public Health, die voor iedereen gratis online beschikbaar is.

De vierde week: naar Brussel

In de laatste week zullen de deelnemers in Brussel zelf gaan zien hoe tabaksbeleid op EU-niveau in de praktijk wordt gemaakt en beïnvloed. Vooraf spreken ze met een aantal insiders binnen de EU die de lobbypraktijken van de industrie van dichtbij hebben meegemaakt tijdens het beruchte Dalligate-schandaal in 2012. De EU-Gezondheidscommissaris John Dalli moest opstappen vlak voordat hij een nieuwe versie van de Tabaksproductenrichtlijn (TPD) zou uitbrengen. Dalli zou open hebben gestaan voor smeergeld in ruil voor het opheffen van het Europese verbod op snus. Het verhaal is recent verfilmd in de Franse politieke thriller Un affaire de principe, die SMA-programmamanager Marit van Lente sterk aanraadt voor iedereen die interesse heeft in de tabakslobby.