UPDATE 31-01-2024
De Gezondheidsfondsen voor Rookvrij hebben nog hoop dat de doelen van het Preventieakkoord gehaald kunnen worden, mits de overheid nu doorpakt met bewezen effectieve maatregelen. Verder in Kort binnenlands nieuws: CDA pleit voor afstandscriterium tabakszaken.

“We moeten stoppen met mensen persoonlijk aan te spreken dat ze gezonder moeten leven, die boodschap komt niet aan.” Dat stelt Hans Snijder, directeur van de Hartstichting, in De Telegraaf van maandag 29 januari. In de krant reageert hij op het recente nieuws dat het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft vastgesteld dat de doelen van het Nationaal Preventieakkoord niet in zicht zijn. In het meest optimistische scenario dat het instituut doorrekende komt het percentage rokers in 2040 op 10 procent uit, het dubbele van de doelstelling. Ook de doelen voor het terugdringen van problematisch drankgebruik en overgewicht worden op geen stukken na gehaald.

‘Roken is een verslaving’
Voor Snijder kan dit maar één ding betekenen: “De omgeving moet veranderen. De overheid en de industrie moeten nu echt harde maatregelen nemen.” Specifiek over het onderwerp roken zegt hij: “Prijs omhoog, beschikbaarheid naar beneden. Dat helpt.” En voor het argument dat overheidsingrijpen neerkomt op betutteling heeft hij geen begrip: “Wanneer mensen drugsverslaafd zijn vinden we het normaal dat er verslavingszorg is. Roken is voor veel mensen ook een ernstige verslaving. Dan kun je wel met het vingertje wijzen, maar je kunt ook denken ‘we moeten deze mensen helpen’.”

Hart- en vaatziekten kosten de samenleving jaarlijks 6,8 miljard euro, terwijl 55 procent van alle nieuwe gevallen te voorkomen is. 14 procent van de sterfte aan coronaire hartziekten, waaronder hartinfarcten, en 9 procent van de sterfte aan hartfalen is volgens het Trimbos-instituut toe te schrijven aan roken.

‘Nu doorpakken’
Vorige week schreven Snijder en zijn collega van KWF Kankerbestrijding, Carla van Geels, en van het Longfonds, Károly Illy, in het AD al woorden van gelijke strekking. De doelen van het Preventieakkoord zijn volgens hen nog steeds wel haalbaar mits we “doorpakken met inmiddels bewezen effectieve maatregelen. Een jaarlijkse accijnsverhoging van 10 procent is er een van. Een andere is het aantal verkooppunten van tabak versneld reduceren; dus de verkoop bij benzinestations en gemakszaken morgen al stoppen en niet pas in 2030 en 2032. En stop de toename van het aantal kinderen en jongeren dat vapet door op zijn minst ook op e-sigaretten verbruiksbelasting te heffen.”

CDA pleit voor afstandscriterium tabakszaken

 “Die vergunningplicht moet er nu komen”, zei CDA’er Harmen Krul vorige week bij de behandeling van de begroting van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in de Tweede Kamer. Hij doelde op een vergunning voor tabaksverkoop, waar vorig jaar al een Kamermeerderheid voor was. Maar aangezien het kabinet een beslissing daarover aan een volgend kabinet laat, deed Krul nu de suggestie om “wettelijk vast te leggen dat de verkoop van tabak en vapes niet mag binnen een straal van 100 meter rondom supermarkten, scholen en andere plekken waar jongeren vaak komen.”

Krul legde dit voorstel uiteindelijk vast in een motie, medeondertekend door Mirjam Bikker van de ChristenUnie, die de regering verzoekt “in kaart te brengen wat er nodig is om zo spoedig mogelijk een afstandscriterium te kunnen hanteren voor verkooppunten van tabak en vapes zodat deze niet in de buurt van supermarkten, scholen en andere plaatsen waar jongeren vaak kunnen komen, worden geopend.” Staatssecretaris Van Ooijen liet het oordeel over deze motie aan de Kamer.

Rookverboden
Datzelfde deed hij ook met een motie van Daniëlle Jansen van Nieuw Sociaal Contract (NSC), die een rookverbod, inclusief vapen, in speeltuinen, pretparken en op stranden en in de auto met kinderen voorstelde. Daarover raakte zij in debat met Fleur Agema (PVV), die dat laatste punt een te grote inbreuk in de persoonlijke levenssfeer van mensen vindt. Vermoedelijk om de onderhandelingen aan de formatietafel, waar NSC met PVV, BBB en VVD over een nieuw kabinet praat, was Jansen uiteindelijk minder expliciet in haar motie, medeondertekend door Krul, die de regering verzoekt met een plan te komen voor een rookverbod in pretparken, speeltuinen en openluchtzwembaden, en tegelijk om “ervaringen en de haalbaarheid te onderzoeken van een breder verbod van roken in de nabijheid van kinderen.”

UPDATE 31-01-2024

Moties Jansen en Krul aangenomen
Beide bovenbeschreven moties, van de Kamerleden Jansen (NSC) over uitbreiding van het rookverbod en Krul (CDA) over een afstandscriterium voor verkooppunten van tabak en vapes, zijn door de Tweede Kamer aangenomen.