De Franse antirook-organisatie CNCT daagde Philip Morris voor de rechter om de verhulde propaganda voor zijn sigaretten en verhitte tabak via zijn campagne voor een ‘rookvrije wereld’. CNCT vraagt de rechter dit soort tabakspromotie te verbieden.

Door de webredactie

“De leugen achter ‘rookvrije alternatieven’ is even grof als de leugen achter R.J. Reynolds’ ‘Meer dokters roken Camel’-campagne. Dit is voorbij illegale reclame: het is propaganda”, stelt de Franse advocaat Hugo Lévy, die het Franse Comité National contre le Tabagisme (CNCT) vertegenwoordigt in een zaak tegen Philip Morris France (PMF). De antirook-organisatie klaagt PMF aan vanwege de grootschalige promotie van sigaretten en verhitte tabak onder de vlag van een ‘rookvrije wereld’, die in strijd is met de volksgezondheidswetgeving. Met de nieuwe campagnes grijpt de industrie terug op oude strategieën waarmee destijds sigaretten aan de man werden gebracht, aldus de advocaat.

Philip Morris verdraaide gezondheidswaarschuwingen van de overheid, publiceerde misleidende websites en benoemde producten als verhitte tabak als potentieel ‘minder schadelijke’ alternatieven, ondanks gebrek aan gegevens over de gezondheidseffecten op lange termijn. Dat is volgens de website The Examination te lezen in de aanklacht.

Het doel is tabaksverkoop

CNCT voerde eerder al een rechtszaak tegen Philip Morris vanwege illegale reclame voor de IQOS, het apparaatje dat gebruikt wordt om heatsticks (een alternatief soort sigaretten) in te verwarmen. De rechter gaf CNCT toen gelijk en veroordeelde PMF tot een boete van 75.000 euro, plus een schadevergoeding van 50.000 euro, waar het bedrijf tegen in beroep is gegaan.

In de nieuwe zaak is CNCT eropuit dat de rechter de marketingbenadering van PM via zijn campagne voor een ‘rookvrije wereld’ afwijst. Die campagne, stelt CNCT, verhult de ware bedoelingen van de tabaksfabrikant, namelijk het verkopen van verhitte tabak en andere tabaksalternatieven, terwijl PM nog steeds ongeveer de helft van de Franse sigarettenmarkt in handen heeft.

PM prijst die alternatieven op zijn website aan als een ‘betere keuze’. Maar de wetenschappelijke kennis over deze producten is nog in ontwikkeling. Sommige wetenschappers stellen dat de uitstoot van de IQOS ook gewoon rook genoemd moet worden.

Beweringen zonder bewijs

“De retoriek heeft tot doel de mensen te laten geloven dat er minder gevaar is, terwijl daar op dit moment nog geen wetenschappelijk uitsluitsel over is. Het enige doel van deze retoriek is de illegale promotie van de producten die Philip Morris France verkoopt”, schreef CNCT in de aanklacht die The Examination heeft kunnen inzien.

PMF wordt verweten een website te hebben geopend met de titel ‘Populaire misvattingen over sigaretten’. In de kleine lettertjes stond er weliswaar bij dat de site niet was bedoeld om PM’s producten te verkopen, maar de website bevatte wel links naar reclame en andere websites van PMF. In de campagne verdraaide PMF informatie van de Franse overheid en de Amerikaanse Food and Drug Administration over verhitte tabak.

PMF wordt ook beschuldigd van inbreuk op transparantieregels door consumenten aan te sporen deel te nemen aan een consultatie van de Europese Commissie over antirookwetgeving onder de noemer ‘Verdedig je IQOS’. Verder was PMF betrokken bij een campagne in de Parijse metro die consumenten waarschuwde voor illegale sigaretten, waar grote gezondheidsrisico’s aan verbonden zouden zijn. Maar CNCT ziet daarin vooral een campagne die mensen aanmoedigt om originele tabaksproducten te kopen, en dus ook die van PM. Ook het Twitter-account van PMF moet als reclame worden beschouwd, vindt CNCT.

“Dit is een grootschalige strategie die flinke investeringen vergt”, stelt CNCT. “In werkelijkheid is het enige doel zelfzuchtige communicatie om de bestaande handel in conventionele sigaretten en verhitte tabaksproducten, waarvan de vermeende veiligheid een fictie is, te verbergen.”

Nederlandse campagne verboden

In Nederland probeerde PM in 2021 op vergelijkbare wijze reclame te maken met zijn ‘Unsmoke your world’-campagne. De tabaksfabrikant en De Telegraaf, die een paginagrote advertentie voor die campagne plaatste, werden later door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit op de vingers getikt. Om verdere boetes te voorkomen stopte PM de campagne. Internationaal wordt de campagne echter nog steeds ingezet in landen waar de regelgeving minder beletsel oplevert, zo constateerde de internationale tabakswaakhond STOP eerder dit jaar. De internationale website en sociale media-accounts van de campagne zijn nog steeds actief.