In minder dan vier maanden zijn er weer 33 nieuwe tabakswinkels geopend, waarvan ruim de helft door eigenaren van supermarkten. Die bereiden zich daarmee voor op het aanstaande verkoopverbod van tabak in supermarkten. Sommige gemeenten proberen paal en perk te stellen aan de vestiging van nieuwe tabakswinkels.

Door de webredactie

Supermarkteigenaren in heel Nederland pakken stevig door met het openen van aparte tabakswinkels ter voorbereiding op het verkoopverbod van rookwaren in supermarkten vanaf volgend jaar. Sinds half mei, toen we onze lijst ‘Nieuwe verkooppunten van tabak’ voor het eerste publiceerden, vonden we vestigingen van 33 nieuwe tabakszaken. Meer dan de helft, 18 om precies te zijn, zijn opgericht door supermarktondernemers. Daaronder zes Jumbo-eigenaren, vijf Coop-ondernemers, drie Plus-eigenaren en twee Albert Heijn-franchisers. In één geval werden twee tabakszaken ingeschreven op het adres van een Jumbo-supermarkt. In Groningen betrof het een uitbater van een avondwinkel die de sigaretten voortaan vanuit een naastgelegen winkel verkoopt.

Opmerkelijk is verder de vestiging van een tabaksspeciaalzaak door de eigenaar van een Shell-tankstation aan de Ookmeerweg in Amsterdam. Eigenaar Zwart lijkt zich daarmee alvast voor te bereiden op het moment dat tabaksverkoop in tankstations verboden wordt, vooralsnog voorzien voor 2030.

Onder de tabaks- en gemakswinkels breidt met name Primera actief uit. We telden acht nieuwe filialen die al zijn geopend of binnenkort open zullen gaan. In twee gevallen gaat het om winkels van supermarkteigenaren.

Supermarkteigenaren zonder scrupules

Inmiddels omvat de lijst 107 nieuwe tabaksverkooppunten sinds de regering eind 2020 het voornemen bekendmaakte om tabaksverkoop via supermarkten te gaan verbieden. In 69 gevallen betreft het aparte winkels van supermarkteigenaren. Die tonen meestal weinig scrupules over de opening van hun nieuwe zaak. Ze stellen onomwonden dat ze tabak willen blijven verkopen en zoeken daarvoor de opties het dichtst in de buurt.

In Vorden konden Plus-eigenaren Monique en John van der Voort de aparte winkelruimte in de entree naar de supermarkt, waar tot voor kort een makelaarskantoor zat, gebruiken om een tabaks- en gemakszaak te vestigen. Eigenlijk wordt de servicebalie dus verplaatst naar een aparte ruimte naast de ingang.

Een andere Plus-ondernemer, Harold van Velzen in Lopik, exploiteert sinds 2015 een The Read Shop, die binnendoor bereikbaar is vanuit de supermarkt. Onlangs bouwde hij de winkel om tot een gecombineerde The Read Shop – DA Drogisterij. De doorgang vanuit de supermarkt bleef en daarom besloot Van Velzen een aparte tabakszaak te openen. “Om het geheel toekomstbestendig te houden, moest er dus een aparte tabaksspeciaalzaak komen”, vertelde hij aan de Levensmiddelenkrant. “Vanaf volgend jaar is onze tabaksshop de enige plek in Lopik waar rookwaren verkocht mogen worden.”

Even naar De Buren

In Ter Apel opende Monique van Zijl, eigenaar van de Jumbo-supermarkt aldaar, een aparte giftshop en tabakswinkel. Ze vroeg haar klanten mee te denken over een originele naam voor de nieuwe winkel. Dat werd ‘De Buren’. Voor tabak moet je even naar De Buren, kunnen ze daar voortaan zeggen.

In Zuid-Beijerland wekte ondernemer Marvin Krastman, onder meer uitbater van de plaatselijke Albert Heijn-supermarkt, verontwaardiging toen bleek dat hij de in het dorp geliefde groentewinkel naast de supermarkt had overgenomen om er een Primera-zaak in te vestigen. Groente en fruit maken plaats voor tabak.

Strategische locaties

Zelfstandige tabakswinkeliers kiezen ondertussen voor hun winkels locaties die veelal in de buurt van supermarkten liggen. Zij rekenen op enorme toeloop als het verbod op verkoop in de supermarkten eenmaal van kracht zal zijn. Oprichter van Tabaksspeciaalzaak Pro in Den Haag, een specialist in e-sigaretten, heeft ondanks zijn geloof in de ‘minder schadelijke’ e-sigaret toch maar besloten ook sigaretten en shag in het assortiment op te nemen. Zo verwacht hij binnenkort duizenden Hagenaren te bedienen, vertelde hij Wij ZuidHolland.

Lokale vestigingsverboden

Er gaan steeds meer stemmen op om paal en perk te stellen aan de vestiging van nieuwe tabakszaken. Utrecht kwam in juni met een maatregel die, vooruitlopend op landelijke wetgeving, de vestiging van nieuwe tabaksspeciaalzaken voor een jaar verbiedt. Inmiddels wordt in verschillende andere gemeenten overwogen of geopperd om het voorbeeld van Utrecht te volgen. Daaronder Amersfoort, Nijmegen, Teylingen en Den Haag. De gemeenten geven daarmee een belangrijk signaal af, maar of het ondernemers veel in de weg legt is de vraag: het Utrechtse verbod geldt alleen tabaksspeciaalzaken, tabaks- en gemakszaken vallen daar niet onder.