De Canadese actiegroep Rights4Vapers protesteert in verschillende provincies tegen een smaakverbod voor e-sigaretten. Het is het zoveelste voorbeeld van een frontorganisatie die lobbyt voor de tabaksindustrie en regelgeving probeert tegen te houden.

Door de webredactie

De Canadese provincie Quebec overweegt een smaakverbod voor e-vloeistoffen vanwege de zorgen over de gezondheidsrisico’s van vapen. E-sigaretten zijn enorm populair onder Canadese jongeren, een derde van de 15- tot 19-jarigen had in 2020 ten minste één keer een e-sigaret geprobeerd. Van de 12- tot 17-jarigen die zowel sigaretten als e-sigaretten rookten, zei 66 procent met vapen te zijn begonnen voordat ze sigaretten gingen roken.

De grootste pro-vapegroep van Canada, Rights4Vapers, riep in reactie op de plannen van Quebec zijn volgers via Twitter op zich klaar te maken ‘om te mobiliseren’. Volgens Rights4Vapers zien de inwoners van Quebec de cijfers over het jeugdgebruik van e-sigaretten niet als prioriteit voor het gezondheidsbeleid. De groep beweert dat volwassenen smaakjes nodig hebben om de overstap te maken naar een ‘gezonder’ alternatief voor de tabakssigaret. Hun slogan: ‘Vapen redt levens’.

De groep noemt zichzelf een “burgerbeweging voor consumentenrechten, bestaande uit vrijwilligers die worden gesteund door academici”. Ze beweren te strijden voor evidence-based regelgeving voor e-sigaretten. Maar hun belangrijkste claim, dat vapen 95 procent minder schadelijk is dan roken, is gebaseerd op een rapport uit 2014 zonder wetenschappelijke basis en met belangenverstrengeling van de onderzoekers met de tabaksindustrie.

Rights4Vapers heeft eerder geprotesteerd tegen accijnsverhoging op vape-producten en gelobbyd voor een maximumhoeveelheid nicotine in e-vloeistof. Met een scala aan campagnemiddelen, zoals bussen, vliegtuigreclame, video’s, flyers, posters en meer, is het duidelijk dat de groep geld te besteden heeft. Wie zit achter deze beweging?

Geen consumenten, maar winkeleigenaren en fabrikanten

Rights4Vapers presenteert zichzelf als consumentenbeweging, maar bestaat voornamelijk uit eigenaren van e-sigaretwinkels. Oprichter Maria Papaioannoy is eigenaar van e-sigarettenbedrijf Ecig Flavourium in Ontario. Een ander lid is Gopal Bhatnagar, cardiovasculair chirurg en eigenaar van 180 Smoke, een keten van populaire vapewinkels. Lid John Oyston, gepensioneerde anesthesioloog, heeft in het verleden betaald werk gedaan voor de tabaksindustrie. Oyston schreef op zijn blog dat hij “geld van vapebedrijven nodig had om Canadese rokers de waarheid te vertellen”.

De financiering van Rights4Vapers wordt niet openbaar gemaakt, maar Papaioannoy zei in een interview met de Canadese CBC dat de grootste donateur Dvine Laboratories is. Deze e-sigaretfabrikant steunde de eerste nationale campagne van Rights4Vapers in 2021 met 70 duizend dollar.

Michael Meathrel, directeur van Dvine Laboratories, wordt op de website niet genoemd, maar staat bij Elections Canada geregistreerd als financieel adviseur van Rights4Vapers. In 2021 was hij ook voorzitter van de Vaping Industry Trade Association, die medeoprichters heeft als Juul, Imperial Tobacco en Japan Tobacco International.

World Vapers’ Alliance en British American Tobacco

Rights4Vapers-lid Michael Landl is ook president van de Amerikaanse World Vapers’ Alliance (WVA). De WVA wordt gefinancierd door de Amerikaanse lobbygroep Consumer Choice Center, die volgens Tobacco Tactics geld krijgt van de tabaksindustrie.

Uit onderzoek van The Daily Beast bleek dat British American Tobacco (BAT) een directe rol heeft gehad in het organiseren van de WVA en dit probeerde te verbergen. In november 2021 publiceerden Le Monde en NRC onderzoek van The Investigative Desk waaruit bleek hoe de WVA wordt ingezet om politici in Brussel te beïnvloeden.

Rights4Vapers gebruikt dezelfde strategieën als de WVA om haar boodschap te verspreiden. Een gedeelde tactiek is het verspreiden van propaganda op social media. Op het Instagram-account van Rights4Vapers staat bijvoorbeeld een zwart-witfoto van een kinderhand die een volwassen mannenhand vasthoudt met de tekst: “Ik heb al 6 jaar geen sigaret aangeraakt omdat mijn zoon mij liet beloven te stoppen. Sindsdien vape ik.” Ondertekend door ‘Simon’. Dit soort verhalen zijn moeilijk te controleren op echtheid. Zo bleek volgens The Daily Beast uit gelekte e-mails dat de WVA voor een campagne brieven van Nederlandse e-sigaretrokers fabriceerde.

In november kwam naar buiten dat BAT in Australië ook achter lobbygroep Responsible Vaping Australia (RVA) zit, om bij de overheid het gebruik van e-sigaretten te promoten. En onlangs berichtte The Guardian over de betrokkenheid van BAT bij de Zwitserse pro-vapinggroep Health Diplomats.

Foundation for a Smoke-Free World en Philip Morris

Economieprofessor van de Universiteit van Concordia Ian Irvine spreekt zich in opiniestukken van bijvoorbeeld de Canadese Globe and Mail regelmatig uit tegen belastingverhoging op e-sigaretten. Irvine is lid van Rights4Vapers. In een brief aan de Canadese minister van Volksgezondheid, gepubliceerd door het C.D. Howe Institute, betoogde Irvine dat de toename van het aantal e-sigaretrokers onder jongeren niet als een crisis beschouwd hoeft te worden. Nergens op de website van Rights4Vapers of in de genoemde publicaties wordt vermeld dat Irvine geld krijgt van de Amerikaanse Foundation for a Smoke-Free World (FSFW), die volledig gefinancierd wordt door Philip Morris.

Een rapport uit 2020 over e-sigaretten, gefinancierd door de FSFW, noemt het idee dat de tabaksindustrie achter positief onderzoek over e-sigaretten zou zitten ‘morele paniek’ – een buitenproportioneel angstige reactie op nieuwe technologie. Het rapport bedankt Rights4Vapers-lid Christopher Lalonde, psychologieprofessor aan de Universiteit van Victoria, voor het verstrekken van informatie over e-sigaretten.

Lobbygroep Taxpayers Protection Alliance

David Williams is president van de lobbygroep Taxpayers Protection Alliance (TPA) en lid van het Rights4Vapers-team. De TPA beschrijft zichzelf als onpartijdig, maar echoot de meningen van de tabaksindustrie als het gaat om e-sigaretten. Leden van de groep hebben volgens Tobacco Tactics in het verleden geld van de tabaksindustrie gekregen.

Sinds de Canadese Tobacco and Vaping Product Act (TVPA) in 2018 van kracht werd hebben dertien provincies regelgeving ingevoerd die de verkoop van e-sigaretten en e-vloeistoffen beperken. Vijf daarvan hebben de verkoop van andere smaken dan tabak verboden, ondanks pogingen van Rights4Vapers om dit tegen te houden. Quebec wordt misschien de zesde.

Na de jaarlijkse beoordeling van de TVPA, waarvoor Canadese burgers om feedback gevraagd zijn, is er besloten om geen amendementen aan de wet toe te voegen. Ondanks dat Right4Vapers nog weinig succes heeft gehad, moet de potentiële invloed op beleid niet onderschat worden. Papaioannoy was blij om te zien dat de Canadese regering in het rapport schreef meer te kunnen doen om rokers te helpen over te stappen naar de e-sigaret, vertelde ze de Toronto Star.

Frontorganisaties worden doorzien

Right4Vapers, World Vapers’ Alliance, Responsible Vaping Australia, Health Diplomats, het zijn allemaal frontorganisaties van de tabaksindustrie, die wanhopig probeert beleidsmakers af te houden van maatregelen tegen de e-sigaret en andere rookalternatieven. Wereldwijd beseffen die beleidsmakers echter dondersgoed dat e-sigaretten in frisse kleurtjes en met vanilla-ice-, mango- of suikerspinsmaak in de eerste plaats bedoeld zijn om jongeren aan de nicotine te krijgen. Daarom besluiten zij tot smaakjesverboden en andere beperkende maatregelen.

tags:  nicotinelobby | vape-hype | Foundation for a Smoke-Free World | smaakjesverbod | Canada | accijnsverhoging | frontorganisatie | BAT | Philip Morris | e-sigaret | tabaksindustrie