Tabaksfabrikanten claimen dat de verhitting van tabak in een heat-not-burn-apparaat als de IQOS geen rook produceert en dus minder schadelijk is dan traditionele tabaksproducten waarbij tabak verbrand wordt. Maar uit onderzoek van de universiteit van Nottingham blijkt dat wat er bij het gebruik van de IQOS vrijkomt onder de definitie van rook valt.

Door de webredactie

“Onze rookvrije producten”, staat er op de webpagina van Philip Morris (PMI), waar de tabaksfabrikant een overzicht biedt van alles wat volgens hem minder schadelijk voor de gezondheid zou zijn dan het roken van traditionele sigaretten. “Het is onze ambitie om sigaretten te vervangen door de rookvrije producten die we ontwikkelen en verkopen. Deze producten produceren een nicotine-bevattende tabaksdamp, zonder verbranding of rook.”

‘Ook zonder verbranding kan rook ontstaan’

De IQOS valt onder die producten, omdat het een apparaat is dat volgens PMI de tabak verhit in plaats van verbrandt. Maar uit een peer reviewed onderzoek van de University of Nottingham, gepubliceerd in tijdschrift American Chemical Society Omega, blijkt dat er niet per se verbranding nodig is om rook te creëren en dat de IQOS iets produceert dat onder de definitie van rook valt. Het onderzoek werd gefinancierd door antirookorganisatie STOP. Bij het gebruik van zowel de gewone sigaret als de IQOS komen er koolstofdeeltjes vrij die onder zowel de definitie ‘aerosol’ als ‘rook’ vallen, schrijft de universiteit. (Het RIVM concludeerde al eerder dat er schadelijke stoffen vrijkomen bij IQOS-gebruik).

‘Geen rook’-claims zijn rookgordijn

“Door deze bevindingen moeten er vragen gesteld worden bij PMI’s claims dat de IQOS rookvrij is”, stelt Expose Tobacco – de website van STOP – in een factsheet. Ook haalt Expose Tobacco de aanbevelingen van de onderzoekers aan: meer onafhankelijk onderzoek naar wat er vrijkomt bij het gebruik van de IQOS en andere heat-not-burn-apparaten, “en het bestuderen van de impact op de gezondheid door het herhaaldelijk en langdurig gebruik van de IQOS.”

In september 2021 attendeerde de Australische satiricus, documentairemaker en journalist John Safran in het boek Puff Piece al op het woordspel waarmee Philip Morris volgens hem een rookgordijn rond de werkelijkheid probeert op te trekken. Hij noemde daarbij PMI’s claim dat de IQOS geen ‘rook’ maar een ‘aerosol’ zou uitstoten. Safran: “Eerst geloofde ik dat, totdat ik het woord ‘aerosol’ opzocht in het woordenboek en leerde dat een van de betekenissen ‘rook’ is. Aerosol is gewoon een ander woord voor rook.”

PMI stelt dat onderzoek misleidend is

In een reactie op de bevindingen van de universiteit van Nottingham zei PMI tegen persbureau AFP dat het onderzoek misleidend is en dat er bepaalde data niet zijn meegenomen door de universiteit. “Meerdere internationale verbrandingsexperts en een aantal overheidsorganisaties hebben naar hetzelfde bewijspakket gekeken en geconcludeerd dat de aerosol die de IQOS produceert geen rook is.”