Het Amerikaanse online tijdschrift Filter plaatste een oproep van honderd antirookexperts aan de WHO om ‘de realiteit van veiligere nicotineproducten te accepteren’, een oproep die overeenkomt met de houding van de tabaks- en e-sigaretindustrie. Filter blijkt door hen gefinancierd te worden.

Door de webredactie

“Honderd antirookexperts roepen de WHO op om harm reduction te adopteren”, kopt het Amerikaanse online tijdschrift Filter. Met harm reduction wordt het terugbrengen van de schadelijke gevolgen van roken bedoeld. Volgens het artikel kan de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) die schadelijke gevolgen verminderen door e-sigaretten te omarmen. De WHO stelt zich namelijk terughoudend op als het gaat om nieuwe alternatieve tabaksproducten, omdat bijvoorbeeld niet duidelijk is wat de gevolgen van het gebruik op de lange termijn zullen zijn, en vindt dat het vervangen van het ene schadelijke product met een ander product dat óók schadelijk voor de gezondheid is, niet wenselijk.

Het Filter-artikel is gebaseerd op een open brief van e-sigaretactivist Clive Bates. Bates onderkent dat de langetermijneffecten van e-sigaretgebruik onduidelijk zijn en dat ze ook schadelijk zijn. Hij vindt dat, omdat volgens hem is bewezen dat ze minder schadelijk zijn dan gewone sigaretten, de WHO er een kans in moet zien om van de traditionele sigaret af te komen.

Timing artikel aan vooravond 9^e COP

De brief en het Filter-artikel zijn gepubliceerd aan de vooravond van de negende Conference of the Parties (COP), het internationale overleg van de partijen die het FCTC-verdrag hebben ondertekend (Nederland en de Europese Unie behoren daartoe), dat begin november plaatsvindt.

Filter laat Bates ook aan het woord in het stuk. Hij stelt dat de experts die de brief ondertekenen door de WHO gehoord willen worden en ‘feiten en analyse’ willen presenteren zodat “de partijen van het FCTC-verdrag om de juiste redenen, de juiste beslissingen zullen nemen”.

Pleidooi valt samen met wens tabaksindustrie

Het pleidooi van Bates komt overeen met de wens van de tabaksindustrie om een lans te breken voor alternatieve tabaksproducten. Onlangs probeerde Philip Morris (PMI) nog met een artikel op zijn website om toegelaten te worden tot de COP om uiteindelijk reclame te kunnen maken voor zijn alternatieve tabaksproducten. Als rokers eerst allemaal massaal overstappen op het verhitte-tabaksproduct IQOS, zal PMI daarna de traditionele sigarettenfabrieken stopzetten. Dat noemt PMI een ‘rookvrije toekomst’. De IQOS bevat echter nog altijd kankerverwekkende stoffen en tabak, en er komt bij het gebruik nog altijd rook vrij.

Contact met industrie verboden

Dat Philip Morris niet welkom is op de COP komt doordat er een bepaling in het FCTC-verdrag is opgenomen waarmee de partijen beloven om de tabaksindustrie buiten de deur te houden als er antirookbeleid wordt gemaakt. De industrie heeft immers een ander belang voor ogen dan de volksgezondheid, namelijk zo veel mogelijk mensen verslaafd houden aan nicotine om geld te verdienen ten koste van de gezondheid van hun klanten.

Het artikel in Filter sluit echter naadloos aan bij de wens van de tabaksindustrie om door de COP gehoord te worden en het pleidooi om alternatieve tabaksproducten als e-sigaretten en heat-not-burn-producten te omarmen, is ook helemaal in het straatje van de industrie.

Gefinancierd door de tabaksindustrie

Het roept de vraag op wat voor tijdschrift Filter is. Volgens de website heeft het tot doel om middels journalistiek te pleiten voor “een rationele en meelevende benadering van drugsgebruik, drugbeleid en mensenrechten”. Filter is gevestigd in New York City, bestaat sinds 2018 en wordt gefinancierd door de stichting The Influence Foundation Inc. En die stichting wordt op haar beurt weer gefinancierd door een aantal klinkende namen uit de tabaks en e-sigaretindustrie:

• • Altria Client Services (Altria is het Amerikaanse moederbedrijf van Philip Morris USA);
• • The American Vaping Association (een lobbygroep die opkomt voor e-sigaretgebruik en wordt gefinancierd door verschillende e-sigaretfabrikanten);
• • The Foundation for a Smoke-free World (een compleet door Philip Morris gefinancierd instituut);
• • Juul Labs Inc (e-sigaretmarktleider in de VS waarvan Altria deels aandeelhouder is geweest);
• • Knowledge Action Change (organisatie gefinancierd door de Foundation for a Smoke-free World);
• • Reynolds American Inc;
• • Joe Gitchell, president van Pinney Associates (die exclusief met Reynolds samenwerkt op het gebied van e-sigaretbeleid);
• • The R Street Insitute (een denktank die sinds 2014 regelmatig door Altria gefinancierd is).

Daarmee blijkt Filter een extra uitlaatklep voor artikelen die de nicotine-industrie moeten helpen om zo lang mogelijk te kunnen blijven profiteren van de verkoop van producten die schadelijk zijn voor de gezondheid van haar klanten, en moet de informatie die het als verlengstuk van de tabaksindustrie biedt net zo goed buiten antirookoverleg gehouden worden.