Artsen en patiënten in het Verenigd Koninkrijk geven aan te willen overstappen op inhaleermedicijnen en andere middelen van een concurrent van Vectura nu tabaksfabrikant Philip Morris het bedrijf heeft overgenomen. “Ik wil niet dat een tabaksfabrikant profiteert van mijn slechte gezondheid.”

Door de webredactie

Vectura Group heeft door de overname door Philip Morris International (PMI) te maken met groeiend verzet van artsen en patiënten in het Verenigd Koninkrijk. Zij vinden het onverteerbaar dat patiënten die ziek zijn geworden door het roken – in het VK alleen kampen naar schatting 1,2 miljoen mensen met COPD, merendeels veroorzaakt door roken – een inhaler voorgeschreven krijgen waarvan royalty’s direct in de zakken van de tabaksindustrie verdwijnen. Sommigen zeggen dat ze mogelijk overstappen op behandelingen van concurrenten zoals AstraZeneca en Teva Pharmaceutical Industries. Belangenorganisaties zijn van plan om de komende weken richtlijnen te geven over hoe zorgverleners moeten omgaan met de aankoop door PMI van het Britse bedrijf, dat behandelingen voor longziekten maakt.

Grote schande

PMI heeft inmiddels meer dan 75 procent van de aandelen van Vectura in handen. Volgens de tabaksfabrikant is dit een belangrijke stap in de strategie van het bedrijf om uit te breiden naar producten zonder nicotine. De tabaksfabrikant stelt dat de expertise van Vectura zal helpen om de overstap van sigaretten naar nicotinevrije producten te versnellen en het doel te bereiken van ten minste 1 miljard dollar aan verkoop buiten nicotine in 2025. Het tabaksbedrijf zei dat het van plan is Vectura autonoom te houden en zijn onderzoeks- en ontwikkelingsuitgaven te verhogen.

Maar Vectura zelf – en zijn bredere rol in farmaceutisch onderzoek – ligt sindsdien onder een vergrootglas. Vorige maand werd Vectura gedropt als deelnemer en sponsor van een grote medische conferentie in Oxford. “Het is een schande dat artsen in de positie worden gebracht dat ze een effectieve behandeling moeten gebruiken die eigendom is van een tabaksbedrijf”, reageerde Andrew Goddard, president van het Royal College of Physicians.

Ook patiënten zijn ‘not amused’. “Bij mijn volgende afspraak in het ziekenhuis zal ik mijn arts vragen over te stappen”, zegt Olivia Fulton, 35, uit Edinburgh. Zij lijdt aan ernstige astma en gebruikt de Ellipta-inhaler van GlaxoSmithKline Plc, waarvoor Vectura royalty’s op een patent ontvangt. “Ik wil niet dat een tabaksfabrikant profiteert van mijn slechte gezondheid.”

Niet onder de indruk

PMI lijkt niet onder de indruk van deze commotie. Volgens Moira Gilchrist, vicepresident strategische en wetenschappelijke communicatie van Philip Morris, is het zaak patiënten op de eerste plaats te zetten. Dat zou de enige zorg moeten zijn voor degenen die medicijnen voorschrijven en verstrekken. Ze voegde eraan toe dat succesvolle lobbyinspanningen van een handvol artsen en apothekers een gevaarlijk precedent zouden scheppen. Gilchrist wees ook op een recent onderzoek, in opdracht van Philip Morris en uitgevoerd door Povaddo, waarbij bijna de helft van de respondenten de fabrikant als de minst belangrijke factor beschouwde voor een arts om te overwegen bij het voorschrijven van behandelingen.

Vectura zelf weigerde commentaar te geven.

Reeks alternatieven

Het intellectuele eigendom van Vectura wordt gebruikt in dertien goedgekeurde inhalatieproducten, waaronder de Breezhaler van Novartis AG en de Ellipta-reeks van GSK. Het door GSK gebruikte patent loopt over drie jaar af. De producten werden vorig jaar door meer dan 10 miljoen patiënten over de hele wereld gebruikt. Voor mensen die momenteel Vectura-producten gebruiken is een reeks alternatieven beschikbaar die geen significant risico met zich meebrengen voor de resultaten van de patiënt. Zo blijkt uit een document mede geschreven door Nicholas Hopkinson, hoogleraar ademhalingsgeneeskunde aan het Imperial College London en consulterend longarts in het Royal Brompton Hospital, en Toby Capstick, consultant-apotheker voor respiratoire geneeskunde bij de Leeds Teaching Hospitals NHS Trust.

Alternatieven zijn onder meer inhalatoren en medicijnpreparaten gemaakt door AstraZeneca, het Duitse Boehringer Ingelheim GmbH en Pfizer Inc., evenals Teva en Orion Oyj. Sommige specifieke medicijncombinaties hebben echter geen substituten. Capstick, die financiering heeft ontvangen van enkele farmaceutische bedrijven die concurreren met Vectura, zei dat hij geen voorstander is van een algemene wisseling van producten of enige verandering die een negatieve invloed zou hebben op de patiënt.

‘Persoonlijke opvattingen niet delen’

UK Inhaler Group is een van de tientallen gezondheidsorganisaties die momenteel richtlijnen opstellen voor patiënten en zorgverleners. “De stem van de patiënt zal sterker zijn dan ooit tevoren”, voorspelt Omar Usmani, professor en adviserend arts aan het National Heart and Lung Institute in Londen, die voorzitter is van de UK Inhaler Group. “Meer dan ooit moeten alle zorgverleners die betrokken zijn bij het gebruik van inhalers patiënten betrekken bij de besluitvorming over de keuze van hun inhalatieapparaat.”

Desalniettemin zouden artsen die overwegen om patiënten van Vectura-producten te laten overstappen, ervoor moeten zorgen dat de alternatieven even effectief en geschikt zijn voor de individuele patiënt, volgens de richtlijnen van de General Medical Council. Artsen zouden volgens de British Medical Association hun persoonlijke morele opvattingen niet met patiënten moeten delen, tenzij ze daartoe expliciet worden uitgenodigd.

Internationale coalitie

De European Lung Foundation en haar zusterorganisaties bekijken nu of een sterkere alliantie nodig is. Zo’n internationale coalitie zou de langetermijndoelen voor de gezondheid van de luchtwegen onder de gewijzigde omstandigheden kunnen aanpakken. Mogelijk wordt het daarmee een sterkere belangengroep, in contact met beleidsmakers en wetgevers, om te proberen dergelijke acquisities in de toekomst op internationaal niveau te voorkomen. “De overname is duidelijk niet in het belang van het publiek”, zegt Kjeld Hansen, voorzitter van de European Lung Foundation. “Maar nu het is gebeurd, moeten we sterker en meer gefocust zijn in onze belangenbehartiging.”