Philip Morris neemt het farmaceutische bedrijf Fertin Pharma over. Met de overname zegt de tabaksgigant een stap te willen zetten in het bewerkstelligen van een rookvrije toekomst. Longarts Wanda de Kanter ziet er een poging in om weer aan tafel te komen bij de ministeries van Volksgezondheid.

Door de webredactie

Als het aan Philip Morris ligt dan haalt het in 2025 ten minste de helft van zijn omzet uit alternatieve tabaksproducten en verdient ten minste 1 miljard dollar aan producten die, in de woorden van de fabrikant, ‘beyond nicotine’ zijn, zo meldt Philip Morris (PMI) in een persbericht. Om dat doel te bereiken heeft PMI het farmaceutische bedrijf Fertin Pharma voor 820 miljoen dollar aangekocht. De bedoeling is producten te gaan maken om de ‘rookvrije’ portfolio mee te verbreden, met name producten die geschikt zijn voor orale inname.

Volgens PMI is Fetin Pharma daar een uitermate geschikt bedrijf voor omdat het zich heeft gespecialiseerd in de research, ontwikkeling en productie van kauwgoms, zakjes, oplosbare tabletten “en andere vaste orale middelen voor het afgeven van actieve ingrediënten, waaronder nicotine”. PMI noemt Fetin Pharma ‘een toonaangevende producent’ van nicotinevervangers.

De daad bij het woord

Met de aankoop voegt Philip Morris de daad bij het woord. In mei zei PMI-directeur André Calantzoupolos in een paginagroot interview met het FD dat het bedrijf eraan dacht om “plantaardige geneesmiddelen (zogeheten botanicals) die via inhaleringsapparaten of pufjes versneld kunnen worden toegediend” te gaan maken. Met de aankoop van Fertin Pharma beweegt de Marlboro-producent zich nu officieel op de gezondheidsmarkt. Maar het onderneemt geen echte actie om de ziekten en dood die zijn corebusiness veroorzaakt, de verkoop van miljarden sigaretten, te stoppen. Daar gaat PMI gewoon mee door.

“Sigarettenfabrikanten die zich inzetten voor een rookvrije samenleving: heel overtuigend klinkt het niet”, schreef Elsevier onlangs in het stuk ‘Hoe kan Big Tobacco overleven als de sigaret uitsterft? Ze investeren miljarden in rookvrije alternatieven’. Miguel Matos, topman bij Philip Morris Benelux, zei op de vraag waarom de fabrikant niet gewoon de fabrieken stopzet: “We moeten dit vanuit de vraagkant uitwerken. Als wij het aanbod stopzetten of die tak verkopen, dan neemt een andere fabrikant ons marktaandeel over.”

Het gaat om winst

Daar zit hem precies de crux. Philip Morris wil zogezegd een gezondere wereld, tenzij een ander aan het ongezonde alternatief zou willen verdienen. Er is dus geen sprake van handelen uit morele overtuiging, maar uit een poging de winsten op alle fronten hoog te houden nu steeds meer westerse landen met strengere antirookmaatregelen komen om de bevolking voor de schadelijke gevolgen van tabaksgebruik te beschermen.

“Als je de trend in de Verenigde Staten simpelweg doortrekt, dan zijn daar over twintig tot dertig jaar geen rokers meer”, zegt Charles Somers (45), fondsbeheerder bij de Britse vermogensbeheerder Schroders tegen Elsevier. “Ze moeten dus wel andere producten hebben.”

Somers zegt tegen het weekblad dat Schroders PMI en het kleinere Swedish Match als de voorlopers ziet en in beide bedrijven een belang heeft. “Wat we zien, is dat er een extreem sterke correlatie is tussen de mate waarin alternatieven worden ontwikkeld en de waardering van het aandeel”, zegt Somers. Hoe sneller een producent wil veranderen, hoe meer de koers stijgt en hoe aantrekkelijker het bedrijf is voor beleggers.

In die zin is de aankoop van Fertin Pharma ook uit te leggen als een poging van Philip Morris om aan zijn aandeelhouders te laten zien dat het bedrijf niet rustig afwacht tot overheden hem gaan dwingen om de fabrieken uit te zetten.

Aan tafel bij de ministeries

Longarts Wanda de Kanter, voorzitter van Rookpreventie Jeugd, de uitgever van deze site, zegt in de aankoop van het farmabedrijf ook iets anders te zien. Door zich op de gezondheidsmarkt te begeven en zich op inhalatie en orale toediening van nicotine en producten ‘beyond nicotine’ te storten, zou de Marlboroproducent mogelijk weer een ingang krijgen op de ministeries van Volksgezondheid. De Kanter: “Nu moeten overheden de tabaksindustrie buiten de deur houden omdat ze het internationale antirookverdrag FCTC hebben getekend, waarin staat dat er bij het maken van antirookbeleid geen contact met de industrie mag zijn, omdat die een ander belang dan de volksgezondheid heeft. Maar als Philip Morris nu kan laten zien dat het niet alleen een dodelijk product produceert, maar ook een product om mensen beter mee te maken, zou het mogelijk kunnen lukken om weer bij de ministeries van Volksgezondheid binnen te komen.”

Het gevaar is dat beleidsmakers straks overleg hebben met een farmaceutisch bedrijf dat wordt gesouffleerd door de tabaksindustrie. Zij moeten daarom farmabedrijven die nicotinevervangers en aanverwante producten maken scherp screenen op eventuele banden met tabaksfirma’s, voordat ze ermee in overleg gaan.