In het FD reageert longarts Wanda de Kanter op het interview met Philip Morris-topman Calantzopoulos, waarin hij alle ruimte kreeg om ‘rookvrije’ alternatieven voor de sigaret te promoten en te speculeren over een overstap naar inhaleerbare medicijnen. “Dit is te cynisch”, zegt De Kanter.

Door de webredactie

“Geloof ze niet op hun blauwe ogen”, zegt longarts en voorzitter van Rookpreventie Jeugd Wanda de Kanter in het Financieele Dagblad (FD) over de mooie praatjes van de tabaksindustrie. De Kanter reageert in een interview in het FD op het artikel in dezelfde krant van 5 mei waarin Philip Morris-topman Calantzopoulos de toekomst van zijn bedrijf schetste. Hij beweerde dat Philip Morris International (PMI) het beste voorheeft met de rokers en de mensheid in het algemeen door ‘minder schadelijke’ alternatieve rookwaar aan te bieden en zelfs te denken aan de productie van inhaleerbare medicijnen en gezondheidsproducten.

“Dit is te cynisch”, zegt De Kanter. “Zij willen dus inhalatiemedicijnen gaan maken voor ziekten die zij zelf veroorzaken? Nergens zeggen de fabrikanten dat ze geen tabakswaren meer willen produceren.”

Het interview met Calantzopoulos onder de kop ‘Tabaksreus Philip Morris wil zich meer op gezondheid gaan richten’ zorgde voor de nodige ophef. Op deze plaats prikten we het verhaal meteen al door en in het FD van 10 mei reageerde columnist Sophie van Gool, econoom, ook in niet mis te verstane woorden. Zij noemde de brutale advertentie van PMI in De Telegraaf die door die krant en het tabaksconcern als geoorloofde ‘informatiecampagne over rookvrije alternatieven’ werd bestempeld.

Concrete plannen of pr?

“Het Financieele Dagblad droeg ook zijn steentje bij aan de informatiecampagne en publiceerde een groot interview met ceo André Calantzopoulos”, schrijft Van Gool, die vraagtekens zet bij de waarde van de topman zijn woorden. “Zelf noemde Calantzopoulos het slechts ‘een mogelijkheid’ dat zijn bedrijf de focus verlegt van producten die dodelijke ziekten veroorzaken naar producten die goed zijn voor de volksgezondheid. Maar dat weerhield hem er niet van alvast weg te dromen over een toekomst in ‘botanicals’ en ‘wellnessproducten’. Of het om concrete plannen ging of om een goed voorbereid pr-verhaal werd niet helemaal duidelijk.”

Van Gool betwist ook de goede bedoelingen van de tabaksfabrikant met de alternatieve rookwaren die als ‘reduced-risk products’ worden neergezet. “Dat die producten nog steeds nicotine en kankerverwekkende stoffen bevatten, vergat hij er even bij te vertellen”, schrijft ze. “Evenals het feit dat deze producten in de smaken ‘kauwgom’ en ‘hotdog’ worden aangeboden, om kinderen lekker laagdrempelig aan een nicotineverslaving te helpen en zo trouwe klanten van hen te maken.”

Al 70 jaar een dying business

Ook De Kanter wijst in het FD op het hoge verslavingsrisico van nicotine en kwalificeert het verhaal van de PMI-topman als greenwashing. Temeer daar de tabaksindustrie een lange geschiedenis heeft van valse beweringen over beperking van gezondheidsschade met filtersigaretten en light-varianten. Ze gelooft er niets van dat PMI nu opeens serieus nadenkt over een transitie naar andere producten. “De tabaksindustrie weet al sinds de jaren vijftig dat ze in een dying business zit, maar telkens slaagt ze erin het leven te rekken”, stelt zij. Ze doelt daarmee op documenten uit de jaren 50 in de Truth Tobacco Industry Documents waaruit blijkt dat de industrie destijds al vreesde dat tabak een uitstervend fenomeen zou worden.

E-sigaretten, verhitte tabak en andere alternatieven, zegt De Kanter, zijn slechts bedoeld om het leven van de tabaksproducenten zelf te rekken, en niet om rokers een minder schadelijk alternatief te bieden. “Het is een lousy middel om met roken te stoppen. Je ziet veel tweeledig gebruik, voor jongeren kan het een opstap vormen tot sigaretten. Het leidt tot meer longproblemen.”

Verslavend businessmodel

Medelijden met deze uitstervende industrie is volstrekt overbodig, meent de longarts dan ook. De industrie heeft nog twintig jaar de tijd om zich voor te bereiden op haar einde, wanneer de Rookvrije Generatie volgens het Nationaal Preventieakkoord een feit moet zijn. “Free Record Shop werd in veel kortere tijd van de markt geblazen, doordat Apple met iTunes was begonnen. Daar hoor je niemand over.”

Dat PMI die twintig jaar werkelijk zal gebruiken om over te stappen op andere productcategorieën gelooft De Kanter niet. “PMI wil zich mogelijk specialiseren in inhalatiemedicijnen. Dat gaat nooit gebeuren. Het huidige businessmodel is gewoonweg té verslavend.”