In één dag is Altria, het moederbedrijf van Philip Morris, bijna 5 miljard euro minder waard geworden op de beurs. Ook andere tabaksfabrikanten verloren waarde. De aanleiding is een rapport waaruit blijkt dat de Amerikaanse overheid het nicotinegehalte in sigaretten wil verlagen. Staatssecretaris Blokhuis noemde deze maatregel eerder ‘hoopvol’ en ‘interessant’. 

Door de webredactie 

De regering Biden is voornemens het nicotinegehalte in tabak verplicht zo te verlagen dat sigaretten minder verslavend worden. Dat meldde The Wall Street Journal op 19 april op basis van bronnen die dicht tegen het besluitvormingsproces aan zouden zitten. Ook overweegt de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) een verbod op menthol in te voeren, zodat die smaak de scherpe tabakssmaak niet meer maskeert. Daarover zal de FDA voor 29 april besluiten.

Nadat deze berichten naar buiten kwamen, stortte de waarde van de aandelen van tabaksfabrikanten in. Altria (het moederbedrijf van Philip Morris dat in de Verenigde Staten Marlboro op de markt brengt) werd volgens Bloomberg in één klap 6 miljard dollar (omgerekend ruim 4,9 miljard euro) minder waard. British American Tobacco verloor 6,6 procent van zijn waarde en Imperial Brands verloor 5 procent.

5 miljoen Amerikaanse levens redden

In december 2020 schreef het toonaangevende tijdschrift The Atlantic al dat Joe Biden de levens van 5 miljoen Amerikanen kan redden door het verplicht stellen van nicotinereductie. Nu rookt nog 15 procent van de Amerikanen. Door de maatregel in te stellen daalt dat aantal naar minder dag 1 procent. Volgens The Atlantic voorkomt de maatregel ook dat er voor het eind van de eeuw 33 miljoen mensen zullen gaan roken en redt het voor de volgende eeuw zelfs 8,5 miljoen levens, tegen zo goed als geen overheidskosten. Het ziet ernaar uit dat Biden het artikel heeft gelezen en op een idee is gebracht.

Geschiedenis van nicotinereductie

Nicotinereductie heeft al een langere geschiedenis in de Verenigde Staten. De FDA stoeide in 2017 met het idee en maakte toen bekend dat het onderzocht of het mogelijk was om het nicotinegehalte in sigaretten verplicht te verlagen. Toen het plan gelanceerd werd, daalden de aandelen van de tabaksindustrie ook, toen met maar liefst 20 procent.

Lynn Hull, farmacoloog bij de FDA, zei destijds dat nicotinereductie dé manier is om tabaksgebruik te ontmoedigen. In de VS bleek er ook genoeg draagvlak voor deze maatregel te zijn. Onderzoek van de Centers for Disease Control and Prevention wees uit dat maar liefst 80 procent van de bevolking vóór nicotinereductie was. In augustus 2019 maakte de FDA bekend erover met het grote publiek in dialoog te willen gaan. Maar in november 2019 meldde Bloomberg prompt dat de FDA de maatregel toch had laten vallen. Waarom was volgens Bloomberg niet duidelijk. Het vermoeden was dat Trump bang was dat het hem kiezers zou kosten. Nu Biden aan het roer staat, blijkt de maatregel uit de ijskast te zijn gehaald.

Blokhuis wil het ook in Europa en Nederland

Demissionair staatssecretaris Blokhuis is ook voor nicotinereductie in Europa en daarmee in Nederland. Hij heeft in januari van dit jaar gezegd dat het onderdeel van de herziening van de Europese Tabaksproductenrichtlijn zou moeten worden. “De mogelijkheid de sigaret zijn verslavende karakter te ontnemen vind ik een interessante en hoopgevende ontwikkeling,” schreef Blokhuis in antwoord op vragen van SP-Kamerlid Henk van Gerven. Laatstgenoemde had naar aanleiding van berichtgeving op TabakNee en het artikel in The Atlantic middels Kamervragen aan Blokhuis voorgelegd of nicotinereductie ook hier haalbaar is. Blokhuis antwoorde dat dit in potentie kan leiden “tot een grote verbetering van de volksgezondheid en ik kijk met grote interesse wat er gebeurt in de Verenigde Staten op dit gebied”.

Hij heeft de samenleving alvast achter zich staan. Uit een opiniepeiling van Maurice de Hond in 2018 bleek 74 procent van alle Nederlanders voor een verlaging van het nicotinegehalte te zijn. Met nicotinereductie zou de rookvrije generatie die staatssecretaris Blokhuis met zijn Preventieakkoord beoogt, niet pas in 2040 worden bereikt, maar al vele jaren eerder.