De Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsartsen (NVAB) roept met een website en een podcast bedrijven op om rookvrij te worden. Een rookvrije werkvloer heeft meerdere voordelen voor zowel het bedrijf als de werknemer. Het bespaart miljarden aan zorgkosten en verloren arbeidsproductiviteit én verbetert de gezondheid van werknemers.

Door de webredactie

Je zou haast vergeten dat bedrijven wat te winnen hebben bij een rookvrije werkvloer, doordat werkgeversorganisatie VNO-NCW al jarenlang lobbyt in het voordeel van tabaksfabrikanten. In 2018 drong de werkgeversorganisatie er nog bij het kabinet op aan om rookruimtes in horeca en bedrijven nog jaren te laten blijven bestaan, ook al had de rechter anders beslist.

Maar volgens de Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsartsen (NVAB) kunnen bedrijven er juist veel voordeel bij hebben om de werkvloer rookvrij te maken. Daarom is ze het project Rookvrije Organisatie gestart, dat aansluit bij de doelstelling uit het Nationaal Preventieakkoord om in 2040 alle Nederlandse organisaties rookvrij te hebben. In dat jaar moet er ook een rookvrije generatie zijn, wat betekent dat minder dan 5 procent van de bevolking nog rookt. Nu is dat volgens het Trimbos-instituut 21,7 procent.

Rookruimtes moeten dicht

In 2022 moeten alle organisaties hun rookruimtes sluiten en als het aan de NVAB ligt, grijpen bedrijven dat aan om de werkvloer volledig rookvrij te maken. Nederland telt namelijk 8,9 miljoen werkenden, 68 procent van de bevolking. Een enorme doelgroep in een waaier aan leeftijdscategorieën. Door werknemers die roken bij te staan in het stoppen met roken, is er veel te winnen.

Voordelen voor werkgever en -nemer

In juli 2020 somde longarts Wanda de Kanter op de website van de NVAB al enkele voordelen op: “Ten eerste heeft het natuurlijk voordelen voor de gezondheid van de werknemer. Stoppen met roken vergroot de kans op een langer leven in betere kwaliteit. Voor de werkgever is het verminderen van verzuim een groot voordeel. Rokers nemen gemiddeld drie weken aan rookpauzes per jaar, ze zijn anderhalf keer zo vaak ziek als werknemers die niet roken, en als ze ziek zijn, zijn ze ook nog eens anderhalf keer zo lang ziek. Daarnaast zijn rokers extra gevoelig voor virussen, waaronder het coronavirus.

“Mensen die gestopt zijn met roken merken dat ze weer energie krijgen om dingen te doen, energie die ze misten toen ze nog rookten. Bovendien wil 80% van de rokers stoppen. Het rookvrij maken van de organisatie sluit dus aan bij de (vaak onbewuste) wensen van rokers. In eerste instantie zijn ze misschien boos, net als bij de invoering van het rookverbod in de horeca. Maar achteraf zijn ze blij dat ze hierdoor geholpen worden om te stoppen. En omdat de meeste mensen werken, is het juist zo belangrijk om ervoor te zorgen dat bedrijven rookvrij zijn. Zo worden mensen die willen stoppen overdag niet langer herinnerd aan een sigaret.”

De Kanter ziet daarin een grote rol voor bedrijfsartsen: “Als bedrijfsarts vorm je de verbinding tussen het bestuur en de werknemers. Je kunt bijvoorbeeld naar de raad van bestuur gaan en zorgen dat het onderwerp stoppen met roken hoog op de agenda komt te staan. Of ga het gesprek aan met HR over het rookvrij maken van de hele organisatie.”

Website en podcast

De NVAB riep de website Wegwijzer Rookvrije Organisatie in het leven, met informatie over rookvrij werken, en de podcast Rookvrij! Werkt beter. Daarin worden de kansen en obstakels op weg naar rookvrij werken samen met bedrijfsartsen, deskundigen en werkgevers verkend. “We weten dat veel rokers hun pensioen niet halen,” zegt projectleider van Rookvrije Organisatie en bedrijfsarts Hans Dam in de eerste aflevering van de podcast (te beluisteren via Soundcloud). “Door ziekte, door uitval, soms ook door blijvende uitval of volledige arbeidsongeschiktheid.”

Roken kost bedrijven 12,5 miljard euro

Floris Italianer, bestuurder bij Gezondheidsfondsen voor Rookvrij, vult aan dat het Nederlandse bedrijfsleven zo’n 12,5 miljard euro per jaar kwijt is aan de gevolgen van rookverslaving. Hij roept organisaties op zich aan te sluiten bij zijn netwerk en heeft bijvoorbeeld een toolkit met ervaringen uit de praktijk klaarstaan.

“Door vroeg te investeren in ‘stoppen met roken’-programma’s of andere ondersteuning bespaar je op langere termijn kosten,” aldus Hans Dam in de podcast. “Dat geld kan je bijvoorbeeld besteden aan betere arbeidsomstandigheden. Zo creëer je een win-winsituatie.”

Bijdrage aan groter goed

Daarnaast dragen organisaties die een rookvrije werkomgeving nastreven bij aan een nog groter goed. De Verenigde Naties hebben zeventien Sustainable Development Goals (SDG’s) opgesteld om bij te dragen aan een betere wereld, waarbij roken vaak maar aan één doel, health, wordt gekoppeld. Maar volgens Italianer kun je roken aan veertien van de zeventien SDG’s koppelen: “Denk bijvoorbeeld aan vervuiling: sigarettenpeuken zorgen voor de grootste vervuiling ter wereld. Maar ook honger is relevant: er zijn landen waar gemiddeld meer uitgegeven wordt aan sigaretten dan aan voedsel. In Thailand is dat bijvoorbeeld het geval.”

Duurzaam en verantwoord ondernemen

De SDG’s zijn voor veel bedrijven een belangrijke maatstaf geworden voor duurzaam en verantwoord ondernemen. Het helpt hen om maatschappelijke doelen te concretiseren. Door het thema roken te koppelen aan de SDG’s geeft dit extra perspectief. Italianer: “Door stoppen met roken meer te agenderen in jouw organisatie help je als werkgever niet alleen jezelf of je werknemers, maar draag je ook bij aan een betere wereld.”