Philip Morris International, producent van Marlboro, probeert zich een beter imago aan te meten door een samenwerking aan te gaan met de organisatie Litterati, die zwerfafval opruimt. Met de hashtag #NotAnAshtray wil Philip Morris bijdragen aan het milieuprobleem veroorzaakt door peuken. Hypocriet, want als het de wereld echt schoner wil hebben, stopt het met de productie en verkoop van verslavende sigaretten.

Door de webredactie

“Litterati begon met één persoon die een enkele sigaret opraapte en dat is uitgegroeid tot een wereldwijde beweging die mensen aanmoedigt om samen de planeet schoner te maken,” schrijft Philip Morris International (PMI) op zijn LinkedIn-pagina over Litterati. Deze app stelt mensen over de hele wereld in staat foto’s te delen van afval dat ze oprapen, waarmee ze elkaar aanmoedigen de wereld schoner te maken. “We zijn er trots op een samenwerking met hen aan te gaan om peukenafval tegen de gaan,” vervolgt PMI. Voor de gelegenheid heeft de sigarettenfabrikant een website en een hasthag in het leven geroepen: Our World is #NotAnAshtray. Daarmee zegt de Marlboro-producent een langdurige gedragsverandering te willen bewerkstelligen en ook de houding ten opzichte van vervuiling door peuken te willen veranderen.

5,6 biljoen peuken

Ieder jaar worden er naar schatting 5,6 biljoen sigaretten gerookt. Tweederde van de peuken belandt op straat of in het milieu. Sinds de jaren 80 zorgen peuken voor 30 tot 40 procent van al het afval dat langs kusten wordt aangetroffen. Filters bevatten plastics, waardoor weggegooide peuken ook de grootste plasticvervuilers zijn.

Green Deal Schone Stranden

Philip Morris is niet de eerste tabaksgigant die zich op de peuken stort om te laten zien hoe goed ze het met de wereld voorhebben. Japan Tobacco International (JTI) raakte in 2016 in opspraak toen TabakNee onthulde dat ze zich aan een Green Deal Schone Stranden had verbonden, een overheidsinitiatief dat startte in 2014. Het ministerie van Milieu en Nederlandse kustgemeenten werkten via dat programma met JTI samen om structureel schonere stranden te hebben in Nederland. Dat klonk mooi, maar het bood de tabaksfabrikant ook de kans tot – verboden – sluikreclame van het JTI-logo op asbakken en informatieborden. Bovendien was de samenwerking in strijd met het internationale FCTC-verdrag, dat contacten tussen de overheid en de tabaksindustrie limiteert tot het strikt noodzakelijke. Nadat dat bekend werd, trok de overheid de stekker uit de samenwerking met JTI. Die samenwerking sudderde daarna desondanks nog anderhalf jaar voort en werd na onderzoek van De Onderzoeksredactie Tabak pas echt stopgezet.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen…

Nu is het PMI die met de peuken aan de slag wil gaan om te laten zien het beste met de wereld voor te hebben. Het samenwerken met de Litterati-app valt voor PMI onder Corporate Social Responsability (maatschappelijk verantwoord ondernemen), een manier om zijn imago te verbeteren door zich in te zetten voor een goed doel. Het is een bekende tactiek van de industrie om de aandacht af te leiden van haar corebusiness: het zo veel mogelijk geld verdienen ten koste van zeer verslaafde rokers, haar vaste klanten.

… maar ook reclame maken

In de samenwerking met Litterati schuurt PMI bovendien dicht aan tegen de eigen ‘Be Marlboro’-campagne, die in tientallen landen waar dat nog is toegestaan wordt gevoerd. Litterati’s website opent met de oproep ‘Be an environmental hero’. En op de campagnesite World No Ashtray zijn ‘Be Aware’ en ‘Be Inspired’ aparte hoofdstukken.

Daar komt nog bij dat via de app en de site van Litterati gigantische hoeveelheden data worden verzameld. Persoonlijke gegevens van deelnemers, maar ook data van gevonden afval. Allemaal commercieel gezien ongetwijfeld van onschatbare waarde voor PMI, al is niet duidelijk of die gegevens ook met PMI worden uitgewisseld.

Stoppen met tabaksverkoop is beter

PMI wijst in zijn LinkedIn-bericht naar de roker die zijn of haar gedrag zou moeten veranderen. Maar als íémand invloed kan uitoefenen op het gedrag van rokers, dan is het de producent van de tabaksproducten. Door te stoppen met de productie en de verkoop, zijn er immers geen peuken meer om weg te gooien. En als dat een stap te ver zou zijn, kan PMI heel makkelijk de nicotine uit de sigaretten halen, zodat sigaretten niet meer verslavend zijn en rokers daadwerkelijk de keuze hebben om hun gedrag te veranderen en te stoppen met hun verslaving. Dat zou veel effectiever zijn dan hopen dat mensen middels een hashtag en een app hier en daar een peukje zullen opruimen. Inmiddels hebben volgens de Litterati-site meer dan 200.000 deelnemers in 165 landen gezamenlijk ruim 800.000 stuks afval opgeraapt. Een schijntje ten opzichte van de 4,5 biljoen peuken die jaarlijks in het milieu belanden.

Wil PMI echt verschil maken, dan moet het zijn geldbeluste aandeelhouders negeren en direct de sigarettenfabrieken stilzetten. Dat zou niet alleen het milieu ontlasten, maar ook jaarlijks 8 miljoen tabaksdoden schelen.

Litterati?

TabakNee stelde Litterati een aantal vragen. Weet het bedrijf van de strategie van PMI? En zo ja, waarom besloot het met de Marlboro-fabrikant in zee te gaan? Waar bestaat de samenwerking uit? Hoeveel geld is ermee gemoeid? Maar er kwam geen reactie.