Op 27 januari besprak de vaste Kamercommissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport welke wetsvoorstellen, notities en brieven van het kabinet al dan niet controversieel verklaard moesten worden, gezien de demissionaire status van de regering. Wat door de Kamer bij meerderheid controversieel wordt verklaard, ligt politiek te gevoelig om verder nog behandeld te worden.

Longarts Wanda de Kanter, voorzitter van Rookpreventie Jeugd, volgde de commissievergadering online en verbaasde zich over de poging van de Kamerleden Antoinette Laan-Geselschap (VVD) en Fleur Agema (PVV) om verschillende onderwerpen inzake preventiebeleid controversieel te verklaren. Op haar eigen website publiceerde De Kanter onderstaande blog.

Lieve papa’s en mama’s in de Tweede Kamer: controversieel of niet, dat is de kwestie

Controversieel of niet, dat was in de vaste Kamercommissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport de kwestie rond een aantal onderwerpen die al dan niet door het demissionaire kabinet nog kunnen worden behandeld. Ik ben sinds kort fulltime ‘preventionist’ en ik kon deze vergadering online bijwonen. Bij controversiële onderwerpen denk ik aan de donorwet, aan euthanasie bij mensen die niet wilsbekwaam zijn, of aan Code Zwart tijdens de corona-epidemie (keuzes voor wie wel en niet te behandelen bij een teveel aan patiënten). Er zijn talloze onderwerpen waar ik in dit verband direct aan denk.

Maar kinderen behoeden om te gaan roken? Is dat controversieel? Kinderen vrijlaten om voor een paar euro op elke hoek het risico te laten lopen een levenslange ellendige verslaving op te lopen? We weten dat twee van de drie kinderen die één sigaret uitprobeert een dagelijkse roker zal worden. Twee van de drie dagelijkse rokers zal daaraan overlijden, vaak na een jaren durend ziekbed. Met als gevolg een enorme overbelasting van het zorgpersoneel dat we juist nu zo nodig hebben. En een enorm beslag op de 100 miljard euro die nu naar de zorg gaat.

Kinderen en hun ouders helpen niet te dik te worden door het onwaarschijnlijke aanbod te beperken van goedkoop fastfood en van suiker in overal verkrijgbare softdrinks? Is dat controversieel? Ons land telt nu al een miljoen mensen met diabetes. Allemaal mensen die extra kwetsbaar zijn om te worden geraakt door het coronavirus.

Ik probeer me in de moeder te verplaatsen die namens haar partij deze items controversieel wil laten verklaren, zodat ze in het aanstaande Kamerdebat over het preventiebeleid op 1 februari 2021 niet besproken kunnen worden. Controversieel, dat betekent ‘omstreden, zichzelf tegensprekend’…

Hoe kan je als ouder van kinderen proberen beleid op deze onderwerpen te vertragen door besluiten over bijvoorbeeld beschikbaarheid en prijs controversieel te verklaren? Misschien nemen deze Kamerleden alleen zichzelf en hun families en vrienden als uitgangspunt: “Mijn kinderen roken niet, zij sporten en zij zijn slank. Het is gewoon een kwestie van wilskracht.” Misschien kijken zij niet naar de statistieken van het CBS. Die laten zien dat met name onder jongvolwassenen nog steeds 33% rookt, dat mensen steeds dikker worden. Dat dit vooral onder de minder hoog opgeleiden het geval is. Misschien zien zij deze ‘ziekten’ minder in hun directe omgeving. Misschien ook staan zij onder druk van hun partijgenoten: peergroup pressure… precies wat kinderen aanzet om te gaan roken…

Maar deze moeders zijn toch ook onze volksvertegenwoordigers? Zij zouden toch ook onze kinderen moeten beschermen? Dat is toch ook wat een meerderheid van onze samenleving wil! Zelfs al vind jij of je partij dat elke multinational het recht heeft zich op onze kinderen te richten, onder verwijzing naar de vrije wil van dat kind om bepaalde keuzes te maken, dan nog is het misschien te overwegen of het langzamerhand niet voor de hele maatschappij van belang is dat mensen gezonder opgroeien. Omdat het in dit soort zaken niet meer alleen over het individu gaat. Is onze volksvertegenwoordiging niet medeverantwoordelijk voor een shift van welvaart, naar welzijn voor zo veel mogelijk mensen?

De bovenstaande onderwerpen werden uiteindelijk als niet-controversieel bestempeld. Een grote partij probeerde nog voor elkaar te krijgen dat onderwerpen ook controversieel verklaard zouden worden als slechts één partij tegen zou stemmen. De voorzitster hield gelukkig haar poot stijf.