Imperial Brands, een van de grootste tabaksfabrikanten ter wereld, blijkt november 2019 een vreemde smeekbede te hebben gestuurd aan de staatssecretarissen Blokhuis en Snel om een aantal op handen zijnde antirookmaatregelen gebundeld in te voeren en daarmee een accijnsverhoging uit te stellen.

Door de webredactie

Imperial Brands, een van de grootste tabaksfabrikanten ter wereld, heeft op 10 november 2019 een brief gestuurd aan de staatssecretarissen Paul Blokhuis (Volksgezondheid) en Menno Snel (Financiën, inmiddels opgevolgd door twee vervangers). In de onlangs vrijgegeven brief vraagt Imperial Brands een voorgenomen accijnsverhoging in het Belastingplan 2020 aan te passen naar een latere datum omdat dat makkelijk voor de fabrikant zou zijn.

Erg veel wijzigingen

Aanleiding voor het verzoek is dat er volgens Imperial erg veel wijzigingen aankwamen in 2020. Op 1 januari een accijnsverhoging, op 1 april nog een accijnsverhoging, op 20 mei een andere waarschuwing op de pakjes, op 1 juli de invoering van plain packaging en op 1 januari 2021 nog een accijnsverhoging. Bijna al deze maatregelen zijn voortgevloeid uit het Nationaal Preventieakkoord waarmee staatssecretaris Blokhuis allerlei stappen zet om een rookvrije generatie te realiseren in 2040.

“Doordat er zoveel maatregelen worden ingevoerd zouden wij u dringend willen vragen om te kijken naar de timing en het moment van invoering van de diverse maatregelen. Een juiste timing en eventuele gebundelde invoering van deze maatregelen kan voor zowel de overheid als de sector voordelen hebben,” schrijft Imperial.

Level playing field

De tabaksfabrikant heeft na elke maatregel twee maanden de tijd om de oude voorraad op te maken. Imperial stelt voor om de accijnsverhogingen van begin 2020 uit te stellen en pas op 1 juli tegelijk met de verplichte standaardverpakkingen (plain packaging) in te voeren. Daarmee moet per 1 september een nieuwe situatie zijn ontstaan, omdat de voorraden dan op zijn en de markt ‘schoon’ is, dus alleen nog maar duurdere pakjes bevat die niet meer van elkaar te onderscheiden zijn.

Imperial rekent de staatssecretarissen voor dat dit echt voor werkelijk iedereen voordelig is: “Het voordeel voor ons is, naast verminderde complexiteit, dat er hierdoor een level playing field ontstaat, zoals dat ook al jaren van toepassing is bij de invoering van een accijnsverhoging. Het voordeel voor de groothandel en de winkelier is dat zij eerder weten waar zij aan toe zijn wat betreft het op de markt komen van de standaardverpakkingen. En tenslotte zit hier ook een groot voordeel in voor de overheid omdat de generieke verpakkingen eerder verkocht zullen worden door de winkelier. De consument zal dus eerder generieke verpakkingen in de schappen zien. In onze ogen zou dit dus voor iedereen voordelen opleveren.” Daarna verzoekt Imperial om aanpassing van het Belastingplan 2020.

Voordeel voor de fabrikant

Maar uitstel van de accijnsverhoging van 1 april naar 1 juli, want dat is uiteindelijk de enige regel die aangepast zou moeten worden, betekent vooral dat de tabaksfabrikant weer drie maanden langer heeft om ‘goedkopere’ sigaretten te produceren en te verkopen: een voordeel voor de fabrikant. Als het zo ingewikkeld is voor de industrie om deze maatregelen in te voeren, zou de industrie er ook voor kunnen kiezen om de overheid te verzoeken de plain packaging naar voren te halen en samen met de accijnsverhoging op 1 april in te laten gaan: een voordeel voor de volksgezondheid omdat een effectieve antirookmaatregel eerder wordt ingevoerd en een voordeel voor de fabrikant omdat twee maatregelen op hetzelfde tijdstip ingaan en het hen daarmee makkelijker wordt gemaakt. Dat verzoekt Imperial niet, omdat het haar niet om de volksgezondheid te doen is, maar om de winst, ten koste van de gezondheid van haar vaste klanten.

Transparantie

De staatssecretarissen lijken zich niets van de brief aangetrokken te hebben. Per 1 april zijn sigaretten per pakje een euro duurder geworden. Desondanks is het de industrie via een omweg en manipulatie op Europees niveau gelukt om de verplichte invoering van gestandaardiseerde tabaksverpakkingen die op 1 juli gepland stond, met drie maanden uit te stellen.

In de banner onder aan de e-mail van Imperial staat dat de inhoud ervan niet verspreid mag worden. Desondanks heeft de overheid voor transparantie gekozen, voortvloeiend uit het implementeren van het internationale FCTC-verdrag van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Daarin staat dat de overheid contacten met de industrie moet vermijden en als die al hebben plaatsgevonden, men daar transparant over moet zijn.