OPINIE
Kun je iets leren van de marketing door de tabaksindustrie? Jazeker, zegt communicatie-expert Lars Duursma. Zo is Ton Wurtz van Stichting Rokersbelangen een hilarisch voorbeeld van de verkeerde persoon op de verkeerde plaats.

Door de webredactie

Wil je opkomen voor rokers? Zet dan Ton Wurtz van Stichting Rokersbelangen vooral niet in. Dat zegt Lars Duursma, communicatie-expert en voormalig wereldkampioen debatteren in een opiniestuk in de Volkskrant. Lars Duursma noemt Wurtz en zijn stichting een schoolvoorbeeld van de hoe-moet-het-juist-niet-reclame. Wurtz is niet bepaald de meest aansprekende persoon om de boodschap te brengen.

Amnesty International voor rokers

TabakNee heeft geregeld over Ton Wurtz gepubliceerd. Wurtz, die zelf niet rookt, beweert de belangen van rokers te behartigen via de Stichting Rokersbelangen, die elk jaar betaald wordt door de VSK, Vereniging Nederlandse Sigaretten- en Kerftabakfabrikanten, waarin alle grote in Nederland actieve sigarettenfabrikanten, behalve Philip Morris, samenwerken.
Een halve ton per jaar, zei Wurtz eens in een interview, subsidie voor een soort Amnesty International voor rokers, aldus zijn site: “De stichting komt onmiddellijk in actie op het moment dat de rechten van de rokers, in bedrijven en organisaties, in het openbaar vervoer, en in de horeca door de politiek worden bedreigd.”

Geen bestuursleden

Zo’n Stichting Rokersbelangen klinkt best indrukwekkend, schrijft Duursma in de Volkskrant. “Maar namens wie spreekt hij? De website vermeldt geen bestuursleden of bijeenkomsten. Ook is er geen transparantie over de geldschieters.” Duursma nam een kijkje in het handelsregister: “Wie zijn behalve Ton Wurtz allemaal verbonden aan deze stichting die al decennialang overal een platform krijgt? Nou, Ton Wurtz. Verder: Ton Wurtz. Of eigenlijk vooral: Ton Wurtz. Deze ene beroepslobbyist werd inmiddels ruim honderd keer aangehaald door kranten als Trouw, De Telegraaf, NRC Handelsblad en ook de Volkskrant. Best vaak voor een éénpersoonsstichting.”

Ton Wurtz is inderdaad het enige bestuurslid van Stichting Rokersbelangen. Er vinden dus ook geen bestuursvergaderingen plaats, tegengas of feedback krijgt hij niet. Bovendien behartigt hij de belangen van rokers op geen enkele manier, anders zou zijn site wel gevuld zijn met tips over hoe van die venijnige nicotineverslaving af te komen.

Ondoorgrondelijke nieuwsberichten

De site is gevuld met ronkende nieuwsberichten, boordevol spelfouten en dikwijls met een foto erbij van mensen met een peuk in hun mond. Maar de inhoud is ondoorgrondelijk. Neem dit nieuwsbericht van 25 november: “Bij mijn herinnering is onze staatssecretaris met onze Minister President en anderen ambtsdragers bij de VN op bezoek was geweest om te vertellen hoe het tabaksontmoedigingsbeleid in Nederland zou plaatsvinden.”
Of deze: “Het zijn natuurlijk mensen die roken, betalen belasting en niet rokers behoren niet hun doelgroep maar dat betekent niet dat rokers ten allen tijden maar de rook zouden moeten verspreiden bij de niet rokers, waar eventueel op het terras en zonder handgemeen wordt plaatsgenomen.”

Kinderboerderij

Op zijn site heeft Wurtz nogal bizarre uitspraken gedaan, bijvoorbeeld dat mensen er stoerder uitzien “met een sigaret in hun smoelwerk”. Hij noemde de Tweede Kamer “een soort kinderboerderij voor verstokte verbodslama's”. Hij huurde eens een reclamevliegtuigje in dat over Den Haag vloog met de boodschap ‘Roken? Ook in de horeca’. Wurtz was een van de drijvende krachten achter Stichting Red de Kleine Horecaondernemer (roken in kleine cafés moet mogen). In de Volkskrant vertelde Wurtz er ernstig aan te twijfelen of meeroken heus schadelijk is: “Meeroken is als een glaasje jenever in een zwembad; daar word je niet dronken van.”

Narrige situaties

De aanleiding voor Lars Duursma om een column aan Wurtz en zijn stichting te wijden, was een artikel in Het Parool van 22 november jongstleden, getiteld: ‘De volgende stap in Amsterdam: een rookverbod’. Steeds meer gemeenten stellen rookverboden in, bijvoorbeeld in parken of op speelplaatsen, zo ook Amsterdam. En verdraaid, Het Parool meende dat Ton Wurtz woordvoerder van de rokende burger is en liet hem aan het woord. Wurtz voorspelde “narrige situaties” tussen rokers en niet-rokers bij de rookvrije zones. “Dat zal niet plezierig landen.”
De auteur van dit artikel, Malika Sevil, is verslaggever gezondheidszorg bij deze krant met ruim 22 jaar ervaring. Volgende keer wel een beetje beter je huiswerk doen, Malika, want bijvoorbeeld hier had je al genoeg informatie gevonden.

Niet hoe of wat maar wie

Maar goed, dankzij het artikel in Het Parool dook Duursma in Stichting Rokersbelangen en koppelde er een lesje aan: “Je kunt je afvragen of je iets wíl leren van een industrie die volgens de Wereldgezondheids­organisatie verantwoordelijk is voor ruim 8 miljoen doden per jaar, van wie 1,2 miljoen meerokers. Toch is dat hier verstandig. Veel mensen leggen bij het overtuigen namelijk zoveel nadruk op wat ze willen zeggen en hoe ze dat willen zeggen, dat ze een cruciaal aspect over het hoofd zien: wie dat het beste kan zeggen [...]”.
Dat is zeker niet Ton Wurtz. Want namens wie spreekt hij? Dat is volstrekt onduidelijk, en nogal hypocriet om de belangen van rokers te verdedigen terwijl je zelf niet meer rookt omdat dat thuis niet mag.
Dat is tot daaraan toe, maar een niet-roker die de belangen van de rokers vertegenwoordigt? Ton Wurtz is als een vegetariër die een slachthuis runt.