Een dossier in het Britse tijdschrift Geographical legt bloot op welke schaal kinderarbeid voorkomt in de productie van tabak. Naar schatting gaat het wereldwijd om tientallen miljoenen kinderen. Tabaksboeren krijgen zo weinig voor hun tabak, dat ze nauwelijks anders kunnen dan hun kinderen de plantages op te sturen. In de Eerste Kamer is deze week een wetsvoorstel aangenomen dat de invoer tegen moet gaan van producten gemaakt met kinderarbeid.

Door de webredactie

Het tijdschrift Geographical van de Britse Royal Geographical Society heeft een dossier gepubliceerd waarin de schaal waarop er gebruik wordt gemaakt van kinderarbeid bij de productie van tabak op een rij is gezet.
Indonesië is een van de landen waar kinderen op tabaksplantages zijn aangetroffen en wordt door Geographical aangehaald als voorbeeld. Het eilandenrijk is de vijfde grootste producent van tabak. De tabaksindustrie is er naar schatting 23,8 miljard dollar (omgerekend 21,2 miljard euro) waard in 2019. In totaal zijn er 300 verschillende tabaksfabrikanten in Indonesië te vinden. Twee van hen behoren tot de grootste fabrikanten van het land. In 2015 werden er 336 miljard sigaretten geproduceerd op Indonesische bodem.

Er zijn meer dan een half miljoen tabaksboeren in het land, het merendeel kleine met familie gerunde plantages. Hoewel er zoveel geld in de tabak omgaat, krijgen de boeren er maar een kleine vergoeding voor. “Als ze enige winst willen maken – of enigszins willen kunnen overleven – hebben ze weinig andere keuze dan hun kinderen de tabaksbladeren te laten plukken,” schrijft Geographical.
Niet voor niets sprak prof. Jeffrey Drope van de American Cancer Society onlangs in een opiniestuk op Devex over moderne slavernij op tabaksplantages.

Groene tabaksziekte

De universele rechten van het kind schrijven voor dat kinderen beschermd moeten worden tegen (arbeids)situaties die gevaarlijk voor hen zijn. Werken op tabaksplantages valt daaronder. Het in aanraking komen met tabaksbladeren kan namelijk allerlei schadelijke gevolgen hebben. Kinderen zijn aangetroffen met de groene tabaksziekte: acute nicotinevergiftiging.
Volgens Human Rights Watch worden er voor de productie van de populairste sigarettenmerken kinderen ingezet. De Zweedse mensenrechtenorganisatie Swedwatch, die onderzoek heeft gedaan naar kinderarbeid op tabaksplantages in landen als Bangladesh, Brazilië, Zimbabwe alsook Indonesië, schatte in dat er wereldwijd tientallen miljoenen kinderen te werk worden gesteld bij tabaksboeren.

Marty Otañez, cultureel antropoloog en assistent-professor aan de universiteit van Colorado, die kinderarbeid op plantages in Malawi en andere landen heeft bestudeerd, zegt tegen Geographical: “We moeten kijken naar hoe tabaksfabrikanten de druk op families opvoeren waardoor ze geen andere keuze lijken te hebben dan hun kinderen thuis te houden van school en op de velden te laten werken.”

Wetsvoorstel

Door de tabaksindustrie aan te pakken zodat ze tabaksboeren beter gaan betalen, kan ervoor gezorgd worden dat kinderen de tijd en mogelijkheid krijgen om naar school te gaan. Zo kan de keten van kinderarbeid op tabaksplantages worden doorbroken.
In Nederland is afgelopen dinsdag in de Eerste Kamer het wetsvoorstel Wet zorgplicht kinderarbeid aangenomen, waarmee het importeren van goederen die met kinderarbeid tot stand zijn gekomen, verboden wordt. In 2017 werd dat voorstel al in de Tweede Kamer aangenomen. De wet zou uiterlijk per januari 2020 in moeten gaan.