UPDATE 03-03-2019
Gezondheidsgroepen en medici roepen provincies in Canada op om in aansprakelijkheidsprocedures tegen de tabaksindustrie ook volksgezondheidsmaatregelen op te nemen in de eis. De provincies hebben tabaksproducenten aangeklaagd om de kosten van gezondheidszorg voor zieke en dode rokers terug te krijgen.

Door de webredactie

Nationale en regionale gezondheidsgroepen in Canada hebben samen met hoogleraren medicijnen, gezondheid en recht in een open brief provincies opgeroepen om hun eis in rechtszaken tegen de tabaksindustrie te verbreden. Verenigd in de Campaign for Justice on Tobacco Fraud hebben de gezondheidsvoorvechters de provincies opgeroepen om het in hun eis niet bij compensatie voor zorgkosten alleen te laten. Ze zouden ook financiering moeten eisen voor maatregelen die de volksgezondheid helpen verbeteren, zoals voorlichtingscampagnes.
British Columbia was in 1998 de eerste om naar Amerikaans voorbeeld de tabaksindustrie aan te klagen voor de gezondheidsschade door de tabaksproducenten veroorzaakt. Alle negen andere provincies hebben daarna deze stap nagevolgd, waarbij in totaal voor 120 miljard Canadese dollar (92 miljard euro) aan compensatie wordt geëist. Het juridisch getouwtrek is nu al 20 jaar aan de gang.

Master Settlement

De Canadese provincies lieten zich leiden door de Tobacco Master Settlement Agreement van 1998 in Amerika, waarbij de grote tabaksfirma’s beloofden samen 246 miljard Amerikaanse dollar te betalen aan de Amerikaanse staten. Bij die ongeëvenaarde schikking werd ook bepaald dat de tabaksindustrie al haar interne correspondentie en documenten moest vrijgeven, reclame en marketing gericht op jongeren moest staken en een stichting voor publieke voorlichting (National Public Education Foundation) moest oprichten en financieren, gericht op de vermindering van jeugdroken.

Leugens van tabaksindustrie

In hun aanklachten tegen de tabaksindustrie stellen de Canadese provincies dat de tabaksproducenten langdurig gelogen hebben over de risico’s van tabak, verslaving, de zogenaamde ‘light’ en ‘mild’ varianten van sigaretten, de marketing gericht op kinderen en ander illegaal gedrag. In de open brief, geplaatst in de krant The Globe and Mail, citeren de ondertekenaars een uitspraak van een rechter in Quebec die rokers 15 miljard Canadese dollar toekende in een class action. In zijn vonnis noemde de rechter het gedrag van de tabaksindustrie ‘wreed’, ‘immoreel’ en ‘meer dan onverantwoordelijk’.

Niet alleen compensatie

Toch beperken de eisen van de provincies zich tot nu toe tot compensatie voor zorgkosten gemaakt voor zieke en dode rokers. Er wordt nergens gevraagd om gedragsverandering van de industrie. “Als de provincies alleen geïnteresseerd zijn in geld was het kosteneffectiever geweest om de accijnzen te verhogen”, stelt een van de ondertekenaars van de open brief in een persbericht van de campagne. “De provincies moeten volksgezondheidsdoelen in deze rechtszaken meenemen naast compensatie.”

Professor Jean Rochon, voormalig minister van Gezondheid en Sociale Zaken van Quebec voegt toe: “De ondertekenaars willen weten of de provincies winst voor de volksgezondheid, via vonnissen of onderhandelde schikkingen, een verplichte uitkomst maken van deze frauderechtszaken. Als gevolg van de aangeklaagde fraude zijn er per jaar 45.000 tabaksdoden te voorkomen. Die roepen om aandacht in de rechtbanken dan wel schikkingsonderhandelingen.”

Achtergrondinformatie

Kijk voor meer achtergronden bij de open brief op justiceontobaccofraud.ca

UPDATE 03-03-2019

De uitspraak van de rechter in Quebec waarin tabaksfirma's zijn veroordeeld tot betaling van 15 miljard canadese dollar is afgelopen week door een hogere rechter bevestigd.

In de zaken die door de provincies zijn aangespannen is inmiddels een eerste zittingsdag bekend: de zaak van de provincie New Brunswick komt op 19 november 2019 voor het eerst voor de rechter.