Het Consumer Choice Center (CCC) in Brussel, onder het mom van een onafhankelijke consumentenorganisatie feitelijk een lobbyorganisatie voor de tabaksindustrie, heeft de Italiaanse Europarlementariër Stefano Maullu in zijn zak. Maullu, namens Forza Italia lid van de christendemocratische EPP-fractie, sprak in 2017 bij de opening van het CCC en sprak zich recent uit tegen plain packaging, een speerpunt van het CCC.

Door de webredactie

Het Consumer Choice Center vestigde zich in maart 2017 in Brussel als ‘onafhankelijke’ grassroots-organisatie die zegt op te komen voor de vrije keuze van consumenten. Vier maanden later onthulde Corporate Europe Observatory echter dat de organisatie in werkelijkheid wordt gefinancierd door de tabaksindustrie en rechtse Amerikaanse miljardairs die proberen overheidsregulering tegen te houden. De tabaksindustrie heeft weer een nieuwe weg gevonden om haar lobby te voeren in Brussel, naast alle lobbyactiviteiten die het daar al voert.

Invloed tabaksindustrie

Corporate Europe Observatory, een organisatie die de lobby van het bedrijfsleven bij de EU blootlegt, ontdekte dat het van origine Amerikaanse CCC indirect wordt gefinancierd door de rechtse plutocraat Charles Koch, eigenaar van Koch Industries, een multinational actief in onder meer de olie- en chemie-industrie. De financiering loopt via de libertaire studentenorganisatie Students for Liberty (SFL), die grotendeels door Koch wordt gesponsord. Veel stafleden van CCC hebben ook functies bij SFL en Corporate Europe Observatory concludeert dat beide organisaties nagenoeg samenvallen.

De enige die niet met SFL te maken had, zo stelde de lobbywaakhond vast, is Adam Cleave, een voormalig lobbyist voor Imperial Tobacco Group, die CCC adviseert. Nog een duidelijke aanwijzing voor de betrokkenheid van de tabaksindustrie bij CCC is het feit dat Japan Tobacco International het openingsfeestje van CCC in Brussel financierde.

Stefano Maullu

Bij dat openingsfeest was de Europarlementariër Stefano Maullu een van de sprekers. Dat alleen al is in strijd met het internationale antirookverdrag FCTC van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), waaraan de Europese Unie en al haar lidstaten zich hebben gecommitteerd. Artikel 5.3 in dat verdrag bepaalt dat overheden, inclusief parlementariërs, hun contact met de tabaksindustrie tot het minimum moeten beperken.

Maullu, lid van de Italiaanse rechts-nationalistische partij Forza Italia, liet recent echter opnieuw blijken dat hij spreekbuis is voor de agenda van CCC en de tabaksindustrie. Tegenover euractiv.com sprak hij zich in juni uit tegen regelgeving die merken beperken in hun uitingen, waaronder plannen voor de invoering van standaardverpakkingen voor tabak (plain packaging), of bijvoorbeeld verplichte waarschuwingen op alcohol- en voedingsproducten.

Maullu voerde tegenover euractiv.com aan dat plain packaging niet werkt om het tabaksgebruik terug te dringen en dat het smokkelaars alleen maar makkelijker maakt om illegale sigaretten op de markt te brengen. Daarmee sluit Maullu naadloos aan bij de argumenten die worden aangevoerd door CCC in de eerder dit jaar gelanceerde Brands Matter-campagne. De organisatie vraagt daarbij Europese beleidsmakers om haar Brands Matter-manifest te ondertekenen en belooft op de campagnesite om de namen van de ondertekenaars te zullen publiceren.

Forest EU

Naast CCC waarschuwde Corporate Europe Observatory in juli 2017 ook voor de komst van nog een lobbygroep naar Brussel: de Freedom Organisation for the Right to Enjoy Smoking Tobacco in the European Union (Forest EU). Deze pro-rokersgroep is een extensie van Forest UK, dat zich in Groot-Brittannië al sinds 1979 verzet tegen tabaksregulering. Ook deze club doet zich voor als een consumentenorganisatie die beweert de belangen te behartigen van de ‘miljoenen consumenten in Europa die genieten van het roken van tabak en die niet willen stoppen’.

Tabaksindustrie financiert

Maar ook hier blijkt de tabaksindustrie als financier schuil te gaan achter Forest EU. Corporate Europe Observatory noemde alleen Japan Tobacco International als financier. In juni van dit jaar meldt De Standaard dat Forest EU wordt gesponsord door twee brancheorganisaties van de tabaksindustrie: de Confederation of European Community Cigarette Manufacturers (CECCM), waar British American Tobacco, JT International en Imperial Tobacco Group lid van zijn, en de European Smoking Tobacco Association (ESTA), waartoe ook verschillende kleinere tabaksfabrikanten behoren.

En hoewel directeur Guillaume Périgois van Forest EU zegt niet in opdracht van enige andere organisatie te werken en geheel onafhankelijk zijn standpunten te bepalen, blijkt hij ook directeur van lobbyorganisatie Everjust.eu. Onder de klanten van everjust.eu noemt Périgois op zijn LinkedIn-profiel volgens Corporate Europe Observatory ook een ‘big five tobacco firm’.

Alle ruimte voor lobby

Het mag duidelijk zijn dat de tabaksindustrie opnieuw een slinkse manier heeft gevonden om te proberen Europese politici te beïnvloeden. Achter de façade van onafhankelijke consumentenorganisaties tracht de tabaksindustrie de publieke opinie en de politieke besluitvorming over tabaksregulering te sturen.

Zowel CCC als Forest EU krijgen regelmatig de kans hun standpunten toe te lichten in de media. Zo kreeg een ‘feestje’ voor rokers dat Forest EU in juni in Brussel organiseerde om de vrije keuze van consumenten te verdedigen veel aandacht in Belgische media. Onder meer De Morgen, De Standaard, Het Laatste Nieuws en RTBF schreven erover en lang niet altijd met vermelding van de ware identiteit van de rokersvereniging.

Politici dienen te beseffen dat ze standpunten van CCC en Forest EU die ze hetzij rechtstreeks, hetzij via de media tot zich krijgen bij hun besluitvorming buiten beschouwing dienen te laten. Immers, Artikel 5.3 van het FCTC-verdrag schrijft beleidsmakers voor dat ze zich niet laten beïnvloeden door de tabaksindustrie. En die is het, blijkt uit alles, die bij deze ‘consumentenorganisaties’ aan de touwtjes trekt.