Na Amsterdam heeft nu ook Eindhoven een IQOS-winkel in het centrum. IQOS is het nieuwste tabaksproduct van sigarettenfirma Philip Morris. De tabak in speciale sigaretten wordt in het apparaatje niet verbrand maar verhit. Het Eindhovens Dagblad woonde de opening bij van de nieuwe winkel en tekende uit de mond van de IQOS pr-man de nodige broodjes aap op.

Door de webredactie

Bij de opening van de IQOS-winkel op de Kleine Berg in Eindhoven hield Peter van den Driest een toespraak. Deze man is Director Corporate Affairs bij Philip Morris Holland en zet zich al sinds september 2001 met hart en ziel in voor nicotineverslaving, zoals ook dit profiel op TabakNee duidelijk maakt.

Onverantwoordelijk

In zijn openingstoespraak, aldus het Eindhovens Dagblad, verwees Van den Driest naar het Verenigd Koninkrijk, waar volgens hem de overheid een positieve houding heeft ten opzichte van de e-sigaret, in ieder geval als het wordt gebruikt als hulpmiddel om van gewone sigaretten af te komen. Dat gebeurt volgens de Philip Morris pr-directeur middels voorlichtingscampagnes en regelgeving. Het Nederlandse tabaksontmoedigingsbeleid laat daar geen ruimte voor, terwijl - zo betoogde Van den Driest- rookloze producten waarvan de verminderde schadelijkheid is vastgesteld, een enorme kans bieden voor de volksgezondheid. “Het zou onverantwoordelijk zijn om als overheid de ogen hiervoor te sluiten."

Slordig

De uitspraak van Van den Driest is op z’n zacht gezegd slordig. De verwijzing naar Engeland gaat niet op voor de IQOS, want de overheid aldaar heeft zich daarover nog niet uitgelaten. Wel deed ze dat en zelfs heel stellig over de e-sigaret zonder tabak: het uitgangspunt van de Engelse overheid is dat alle rokers van gewone én e-sigaretten aangemoedigd moeten worden om daarmee te stoppen. Ook op TabakNee werd al eerder betoogd dat e-sigaretten schadelijk zijn. 

Geen onafhankelijk onderzoek

Van den Driest verkondigde tijdens de opening wel meer broodjes aap. Hij sprak over rookloze producten waarvan de verminderde schadelijkheid is vastgesteld. Arts-epidemioloog Esther Croes van het Trimbos-instituut zegt in het Eindhovens Dagblad ernstig te twijfelen over de studies die aantonen dat IQOS beter zou zijn voor rokers: “Er is nog geen onafhankelijk onderzoek gedaan; alleen door de tabaksindustrie zelf.”

Onthullingen van Reuters toonden bovendien al aan dat bij onderzoek van Philip Morris International (PMI) zelf naar de IQOS allerlei onrechtmatigheden in de onderzoeksopzet zijn opgetreden. Ook TabakNee  schreef erover. Emeritus hoogleraar Stanton Glantz bestudeerde de gegevens van de sigarettenfabrikant over de IQOS en ontdekte dat Philip Morris zelf aantoont dat haar bewering dat de IQOS minder schadelijk is, niet klopt.

Een panel van experts van het Amerikaanse Food en Drug Administration, heeft op basis van onderzoeksmateriaal van Philip Morris een oordeel geveld: er is geen bewijs voor de bewering dat de IQOS minder schadelijk zou zijn dan gewone sigaretten.
Dat er niets bekend is over de lange termijneffecten van het gebruik van de zogenaamde gezondere tabaksproducten, blijkt ook uit onderzoek van The International Union Against Tuberculosis and Lung Disease. De lange termijneffecten zijn van groot belang, ter vergelijking: veel ellende als gevolg van tabak treedt meestal pas na 20 jaar gebruik op.

Rinkelende kassa

Philip Morris claimt zelfs dat de IQOS-gebruiker negentig procent minder schadelijke stoffen binnenkrijgt dan bij een brandende sigaret. “Een claim die wetenschappelijk niet onderbouwd is. PMI beweert maar wat. Alsof je in plaats van de 13e verdieping van de 9e naar beneden valt en daar blij van moet worden”, aldus Joep Teijink, hoogleraar vaatchirurgie en aangever bij de strafzaak tegen de tabaksindustrie. Teijink klom in de pen en stuurde een brief naar het Eindhovens Dagblad.

Teijink reageerde ook op een uitspraak van Van den Driest dat Philip Morris wel erkent dat de nicotine die de IQOS-rokers binnenkrijgt, verslavend is. “De tabaksindustrie beoogt verslaving aan nicotine, daar verdienen ze hun centjes aan”, schrijft Teijink. “Als daar vervolgens een sigaret (met 673 additieven en 70 kankerverwekkende stoffen) omheen gebouwd wordt, is dat ondergeschikt aan het doel: nicotineverslaving in de samenleving persen met als ultiem doel de kassa rinkelend te houden."

“Maar nicotine is niet de primaire oorzaak van rookgerelateerde ziekten”, ging Van den Driest verder. Teijink: “Dat denk ik dus wel! Het is de nicotine die tot verslaving leidt en zo verslavend is dat de ‘rook- en of damp-gerelateerde’ kankerverwekkende stoffen door de roker ‘voor lief’ worden genomen.”

Nieuw businessmodel

Historicus Van den Driest weet heus wel beter. Zo gaf hij in een uitzending van BNR nieuwsradio (10 april 2017) een twitteraar gelijk dat het voor Philip Morris bij de IQOS gewoon om het nieuwe “businessmodel voor de toekomst” gaat. In dezelfde uitzending stelde hij dat die IQOS in elk geval niet schadelijker is dan de gewone sigaret. In een e-mail aan TabakNee was hij iets minder stellig: er zijn “zeer sterke aanwijzingen” dat het minder schadelijk zou zijn. En: “Voor rokers die alle gezondheidsrisico’s willen uitsluiten is het stoppen met tabaksgebruik de beste optie.”
In het Eindhovens Dagblad noemde Tom Voeten van Clean Air Nederland (CAN) de opening van de IQOS-winkel door 'de verslavingsindustrie' een 'triest gegeven'. “Want de kern blijft dat het bedrijf mensen verslaafd probeert te maken. Ethisch is dat onacceptabel. Want ook door IQOS gaan er weer slachtoffers vallen."

Tijdelijke zwarte vlek

Joep Teijink waarschuwt in zijn brief ook het winkelend publiek. “Lieve mensen van Eindhoven e.o., bezoekers van de Kleine Berg, negeer deze tijdelijke zwarte vlek in onze mooie stad”, schrijft hij onder meer. “Maar liefst 80 procent van de rokers zou graag stoppen, maar komt er niet vanaf juist door die nicotineverslaving, die net zo verslavend is als heroïne of cocaïne. Laten we de rokers van nu op alle mogelijke manieren helpen om van deze verslaving af te komen. Zij doen niets fout, hebben geen schuld, treft geen blaam, zij zijn slachtoffer! Slachtoffers van een geslepen industrie die letterlijk over lijken en lijden gaat. Maar laten we er vooral voor zorgen dat er geen nieuwe beschadigde generatie ontstaat!”
Teijink besluit: “Wat dat betreft wil ik de directeur corporate affairs van tabaksproducent Philip Morris nog één maal citeren: ‘Het zou onverantwoordelijk zijn om als overheid de ogen hiervoor te sluiten.’"