Patrick Muttart, topman bij Philip Morris International, noemde de tabaksindustrie in een interview op de Australische radio “de commerciële belichaming van mijn diepste principes van individuele vrijheid en persoonlijke keuze.” Muttart is blij met alle kritiek op Philip Morris’ nieuwste product, de heatstick. Hij ziet dat als een vorm van reclame: “Want dat geeft ons de mogelijkheid ons verhaal te vertellen.”

Door de webredactie

Elke ochtend rijdt Patrick Muttart met plezier naar het kantoor van Philip Morris International (PMI) in Australië, in Melbourne. Hij heeft er een toppositie als woordvoerder (Corporate Affairs Director) voor Australië, Nieuw-Zeeland en de eilanden in de Stille Zuidzee. Wat drijft deze man die voor een industrie werkt die jaarlijks meer dan zeven miljoen mensen (bron: WHO) doodt ? Dat vraagt radioverslaggever Sarah McVeigh hem in een aflevering van het Australische radioprogramma ‘How do you sleep at night’ die op 11 september 2017 werd uitgezonden.

Gladde jongen

Interviewster McVeigh kondigt hem aan als “een gladde jongen met een politiek luchtje”. Muttart was betrokken bij de formatie van de conservatieve regering van Canada. Eerst als campagnemedewerker en later als persoonlijke assistent (2005-2009) van de conservatieve eerste minister Stephen Harper, die van 2006 tot 2015 de Canadese regering leidde. In februari 2012 maakte Muttart de overstap naar de tabakswereld.

Reuring

In het interview wordt geleidelijk duidelijk wat Muttart drijft: hij houdt van reuring. “Als ik elke dag voor een bedrijf of industrietak zou moeten werken die niet controversieel is, dan zou ik me vervelen.” Speelt zijn (riante) salaris ook een rol? Muttart: “Ik ga niet zeggen dat het niet meespeelt, maar ik houd oprecht en echt van tabak!” Jammer genoeg vraagt McVeigh hem niet of hij zelf rookt.

Probleem van roken is de rook

PMI is een nieuwe koers ingeslagen en spreekt over een “rookloze toekomst”. Bij hun nieuwste product IQOS/Heets (in de volksmond heatstick genoemd) wordt tabak niet verbrand maar verhit. PMI claimt dat dit veel minder schadelijk is, hoewel onafhankelijk onderzoek heeft aangetoond dat er wel degelijk kankerverwekkende stoffen in zitten.

Interviewster McVeigh, cynisch: “Het is Patrick’s taak om ons te overtuigen.” Muttart: “We willen helemaal af van het verbranden van tabak, en naar alternatieven toe als rookloze of e-sigaretten. Het voornaamste probleem van roken is de rook. Als je ook maar iets gaat verbranden, dan roep je in feite een chemische fabriek op.” Alsof er geen tabak in de heatstick zit. McVeigh: “Het zal niet makkelijk worden om dit nieuwe product in Australië te gaan verkopen.” Waarop hij: “Het is een schande dat rokers op vele plaatsen in de wereld het recht wordt ontnomen om te kiezen voor roken (...) Het gaat om persoonlijke keuze en individuele vrijheid.”

Het verleden vergeten

Muttart beseft dat veel mensen hem zien als een kwalijke tabakslobbyist. Maar hij verwacht dat mensen hem anders gaan bekijken nu zijn firma met rookloze producten komt. Met mensen zoals hijzelf die “oprecht willen bijdragen aan die verandering”.
“We moeten het verleden vergeten”, zegt Muttart. En vertrouwen op de goede intenties van mensen zoals hij en de tabaksindustrie. Dan vraagt McVeigh, recht op de man af: “Waarom houd je dan niet op met het verkopen van sigaretten?”
Muttart: ‘Dat gaan we ook doen, maar we kunnen nog geen specifieke datum geven, want er moeten een paar dingen gebeuren om dit voor elkaar te krijgen. Ten eerste moet de consument bereid zijn om te schakelen (naar de IQOS, red). Maar met de tegenwoordige Australische wet- en regelgeving (omtrent tabak, red), is het erg lastig om daaraan een einddatum te plakken.” 

Kritiek en scepsis welkom

McVeigh: “Snap je dat mensen je niet zullen geloven als je zegt dat Philip Morris af wil van de (gewone) sigaret en deze geheel wil vervangen door het rookloze alternatief, omdat Philip Morris de morele noodzaak daarvan inziet?” Muttart antwoordt de kritiek en de scepsis te verwelkomen. Want “dat geeft ons de mogelijkheid ons verhaal te vertellen”.

En dan vraagt McVeigh ineens: “Als je zoontje zou gaan roken, zou je dat erg vinden?” Muttart: “Wel, mijn zoontje zal straks eigen keuzes gaan maken als hij volwassen wordt.” En dan: “Mijn zoontje is nu nog te jong, maar als hij ouder is en mij vraagt: ‘Pap, vind je dat ik voor Philip Morris zou moeten werken?’, dan zou ik hem dat absoluut aanraden.” Maar als McVeigh hem vraagt: “Wat doe je als je hem aantreft (als jongen) met een sigaret?”, antwoordt Muttart: “Dan zeg ik dat hij niet moet roken. Maar dat hij ook niet moet drinken of gokken.” Alsof drinken en gokken net zoveel dodelijke slachtoffers maken.

Diepste principes

De laatste vraag aan Muttart luidt: “Slaap je rustig ‘s nachts met alles wat je doet?” Hij zegt: “Ik slaap niet alleen rustig, ik ben ook nog eens heel trots op wat ik doe. En trots op mijn bedrijf. Ik vind de tabaksindustrie de commerciële belichaming van mijn diepste principes van individuele vrijheid en persoonlijke keuze.”