De reactie van de Europese Commissie op het onderzoek van de Europese Ombudsman Emily O’Reilly naar de transparantie over contacten met de tabaksindustrie is alarmerend. Dat stelt de O’Reilly zelf. Zij adviseert meer openheid over contacten en noemt het beleid van de EU Commissie ‘wanbeheer’.

Door de webredactie

Uit een op 6 december gepubliceerd onderzoek naar de transparantie van de Europese Commissie over contacten met de tabaksindustrie, blijkt dat de Commissie daar lang niet ver genoeg in gaat. Dat concludeerde de Europese Ombudsman Emily O’Reilly, die een onderzoek startte naar aanleiding van een klacht van lobbywaakhond Corporate Europe Observatory (CEO). In de klacht werd gesteld dat de Commissie artikel 5.3 van het antirookverdrag FCTC heeft overtreden. Het verdrag is onder de vlag van de Wereldgezondheidsorganisatie opgesteld en door de Europese Unie en al haar lidstaten ondertekend.

In het betreffende artikel staat dat de overheid geen contact met de industrie mag hebben bij het opstellen van antirookmaatregelen (tenzij het om de uitvoering van nieuwe, al geformuleerde wetgeving gaat). Voor het verdrag zijn richtlijnen opgesteld om de afzonderlijke artikelen te verduidelijken. Daarin staat ook dat als er wel contact met de industrie is geweest, de overheid daar zo open mogelijk over moet zijn.

CEO klaagde daarover: alleen de directeur-generaal van het Gezondheidsdepartement en die van Voedselveiligheid waren aantoonbaar transparant geweest over hun contact met de industrie. In haar antwoord op de klacht stelt O’Reilly dat er geen onduidelijkheid mag bestaan over de aard en de omvang van alle contacten met de tabaksindustrie. Ze adviseerde de Europese Commissie om zich voortaan aan de transparantierichtlijnen te houden die zeggen dat íédere Europese functionaris die contact heeft met tabaksindustrie daar openheid over geeft.

De Europese Commissie reageerde stoïcijns op het advies van O’Reilly: zij zien het probleem niet, geven al genoeg openheid en extra maatregelen zijn volgens de commissie dan ook niet nodig. O’Reilly noemt die reactie alarmerend: “De Ombudsman vindt dat de Commissie heeft nagelaten om met enig overtuigend argument te komen dat hun weigering rechtvaardigt om transparantie voor te schrijven aan al haar functionarissen.” Ook vindt O’Reilly dat er “geen geldige redenen zijn om goed te praten dat alleen de hoogste ambtenaren van de Commissie openheid zouden moeten geven over hun contacten met lobbyisten. Transparantie geldt voor iedereen: hoog en laag in de hiërarchie”.