TabakNee is in het leven geroepen uit verontwaardiging over wat de tabaksindustrie onder de Nederlandse bevolking aanricht. Vrijwel elke roker krijgt te maken met ernstige ziektes en jaarlijks overlijden in Nederland zo’n 20.000 mensen aan de gevolgen van roken. Een overzicht van de ravage die de tabaksepidemie veroorzaakt.

Door de webredactie

Het is 11 maart 2013. De website TabakNee is amper gelanceerd of de site komt plat te liggen door een hausse aan bezoekers. Alle media, van het NOS Journaal tot en met het actualiteitenprogramma Nieuwsuur besteden aandacht aan dit voor Nederland unieke fenomeen: een website die door middel van ‘naming & shaming’ de tabakslobby wil blootleggen.

TabakNee is een initiatief van Stichting Rookpreventie Jeugd (SRPJ), een organisatie die wil voorkomen dat kinderen gaan roken. Zij is opgericht door de longartsen Wanda de Kanter en Pauline Dekker. De website heeft grote ambities: TabakNee “houdt de tabakslobby scherp in de gaten, onthult en ontmaskert, brengt nieuws, komt in actie en zit beleidsmakers op de huid om van tabak, het meest dodelijke consumentenproduct ooit, geschiedenis te maken”.

Ernstige ziektes

Jaarlijks overlijden in Nederland zo’n 20.000 mensen aan de gevolgen van roken, wereldwijd zelfs zes miljoen per jaar. Nog bijna een kwart van de bevolking in Nederland rookt en elke week beginnen honderden jongeren in ons land met roken. Bron: Nationaal Preventieakkoord 2018.
Roken is een verslaving die qua ernst te vergelijken is met middelen als heroïne en cocaïne. Vrijwel elke roker krijgt te maken met ziektes en de helft van de rokers sterft aan de gevolgen van zijn of haar tabaksgebruik.
In 2017 hadden bijna 600.000 mensen COPD (chronische bronchitis en/of emfyseem), vrijwel altijd een gevolg van roken. 30 procent van alle kankers, dus niet alleen longkanker, is gerelateerd aan roken. Mensen die ongewild meeroken lopen eveneens risico. Samenwonen met iemand die in huis rookt, vergroot de kans op een hartaanval met 25 tot 30 procent, op een beroerte (20 tot 30 procent meer kans) en op longkanker (20 tot 30 procent).
Meer hierover weten? Een aanrader is het boek Nederland stopt! Met roken van de longartsen Wanda de Kanter en Pauline Dekker.

Kosten

Voor de samenleving zijn de kosten van de gevolgen van tabaksgebruik hoog: jaarlijks wordt in Nederland zo’n 2,4 miljard euro besteed aan de zorg voor ziek geworden rokers met (long)kanker, COPD, hart- en vaatziekten of diabetes.
Naast zorgkosten zijn er meer cijfers om te berekenen wat roken Nederland kost. Het aan de Universiteit van Amsterdam gelieerde onderzoeksbureau SEO Economisch Onderzoek berekende aan de hand van verschillende scenario’s (denk aan verlies van levensjaren, kwaliteit van leven, productieverlies van arbeid et cetera) dat roken Nederland ieder jaar 30 miljard euro kost. Dat komt neer op zo’n 2000 euro per persoon per jaar. 

Maatregelen tegen roken

Door het internationale antirookverdrag FCTC te ondertekenen heeft Nederland beloofd effectieve maatregelen te nemen tegen het roken. Intussen hebben 181 landen hun handtekening onder dit verdrag van de Wereldgezondheidsorganisatie gezet. Het gevolg hiervan is dat de Nederlandse overheid onder andere de tabaksindustrie op afstand moet houden bij het maken van wetgeving en beleid over tabak. Dat ging niet zonder slag of stoot, daar was een rechtszaak voor nodig. Meer hierover leest u in deel 4 in dit dossier: Lobby in de politiek en bij de overheid.
Sinds enkele jaren zijn afschrikwekkende plaatjes op tabaksverpakkingen verplicht, maar deze zijn niet afdoende om nicotineverslaving uit de wereld te helpen. Uit onderzoek blijkt dat hiervoor een combinatie van maatregelen nodig is: maak sigaretten duur en verminder het aantal verkooppunten.

Financiële belangen

Tabak is nog op zo’n beetje elke hoek van de straat te koop, ook in supermarkten. De financiële belangen van de tabaksindustrie zijn dan ook groot. In Nederland werd in 2016 in totaal 4,2 miljard euro uitgegeven aan sigaretten, shag en sigaren. Dat is gemiddeld 249 euro per inwoner (jong en oud, roker en niet-roker). Ongeveer 1 miljard daarvan ging naar tabaksfabrikanten, handelaren en winkels. Het resterende bedrag, zo’n 3,2 miljard euro, ging naar de staat in de vorm van btw en accijns.

Steun het onderzoek van TabakNee via Stichting Rookpreventie Jeugd. Elke donatie is welkom.
Meer achtergrondinformatie? Bekijk hier de film De Vervangers, gemaakt in opdracht van de Stichting Rookpreventie Jeugd over de ‘nieuwe, jonge rokers’ die de tabaksindustrie nodig heeft om de dode rokers te vervangen.
Op de hoogte blijven van nieuws op TabakNee? Meldt u dan aan voor de nieuwsbrief. Dat kan in de rechterkolom van deze pagina of via de homepage.